Kichik plazmidalar, bakteriofaglar va kasmidalardan yot genlarni klonlashda vektor sifatida foydalanish


III BOB Gen injeneriyasi sohasidagi ma’lumotlardan o’qitish jarayonida foydalanish



Download 5,07 Mb.
bet9/13
Sana22.02.2023
Hajmi5,07 Mb.
#913611
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Buxoro davlat universiteti

III BOB Gen injeneriyasi sohasidagi ma’lumotlardan o’qitish jarayonida foydalanish
Gen injenerligi uslubi yordamida o’simliklar, hayvonlar va mikroorganizmlarning yangi turlarini yaratib ulardan xalq xo’jaligining barcha sohalarida keng maqsadda qo’llanilishi haqida yaratilgan yangiliklarni botanika, zoologiya va inson salomatligi haqidagi fanlarni o’qitishda maktab o’quvchilariga tushuntirish zarurdir. O’qitish jarayonida muhim ahamiyatga ega bo’lgan genning qidirib topilishi va uning ajratib olinishi (klonlanish) hamda tuzilishini organish haqidagi ma’lumotlar, ajratib olingan gen xromosoma DNK si bilan rekombinasiyalanuvchi biror plasmid bilan biriktirilib vector konstruksiyasiga kiritilishi, uning hujayraga kiritilishi va transgen hujayra olinishi haqidagi haqidagi ma’lumotlar ketma-ketlik asosida tushuntiriladi.
Gen injeneriyasi usuli bilan haq qanday genni xoxlagancaha ko’paytirish va bu genlar ishtirokida hujayra har qanday oqsil moddasini sintez qilishi mumkin. Qand kasalligini davolashda oshqozon osti bezining garmoni insulin gen injineriyasi usuli bilan sintez qilinib olinmoqda va tibbiyot sohasida ishlatilmoqda.
O’simliklar irsiyatini o’zgartirishi sohasida ham gen injenerligidan foydalanilgan. Takomillashtirilayotgan o’simlik navi hujayrasiga qimmatbaho sifatli gen kiritiladi va bu hujayradan yetuk o’simlik olinadi.
Tuproqda yashovchi agrobakterium o’simlik hujayrasini kasallantirib unda ishni hosil qiladi.
Shishni Ti plasmid genomining T DNK (shish hosil (DNK)) bo’lagi hosil qiladi. t DNK ning bu xususisyatidan gen injinerligida keng foydalaniladi. Genetik transformasiya qilingan o’simlik hujayrasidan transgen o’simlik olinadi. Ma’lum sharoitda bir organizm irsiy molekulasi har qanday bo’lagining ikkinchi organizm irsiy molekulasi tarkibiga birikish hodisasiga transformasiya deb ataladi. Gen injenerligi usuli bilan organizmning irsiyatini o’zgartirishida transformasiya keng qo’llaniladi. Transformasiya qilingan o’simlik hujayrasi bo’lishi natijasida ma’lum bir programma bo’yicha rivojlanmaydigan hujayralar to’plami hosil bo’ladi. Bunday to’qimalar kallus to’qima deb ataladi. Kallus to’qima hujayralaridan ayrimlari o’simlik rogmoni va boshqa regulyator moddalar ta’sirida ma’lum yo’nalish bo’yicha bo’lina boshlaydi. Natijada bunday hujayralardan bosqichma-bosqich o’simlik embrion to’qimasi va barcha jihatdan normal, voyaga yetgan transgen o’simlik olinadi.
Gen injeneriyasini qo’llab ko’sak qurtiga chidamli g’o’za va koloroda qo’ng’iziga chidamli kartoshka o’simligi yetishtirilgan.
Gen injeneriyasining mohiyati haqidagi yuqorida ko’rsatilgan ma’lumotlardan o’qitish jarayonida foydalanish maqsadga muvofiqdir.



Download 5,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish