Кичик гуруҳ (3-4 ёш)

Ўзига ишонмаган, уятчан болалар билан олиб бориладиган ишларни 
шаклантириш: 
- ўта мулоқотга киришувчан, қитмир, ўз манфаатини кўп кўзлайдиган болаларга 
(авторитар бошқарув воситасида ўзининг фикрини тасдиқлаш, яхши 
ўйинчоқларни, ролларни тақсимлаш). Мен сенга нима қилдим? Нима учун сен 
мен билан шундай иш қилаяпсан? каби саволлар билан мурожаат қилиш, “Кел,
яхшиликча сен билан ўйнайлик” каби таклифлар киритиш, “Мен бошқалар 
билан расм чизгим келаяпти, бошқа болалар билан ўйнай қол” каби 
тушунтиришлар орқали рад қилиш; 
- инсонларга нисбатан муносабатларида мулоқот қилишда ўз фикрини билдириш ( 
ўйин орқали бола юмшоқ мулойим овоз билан “раҳмат”, “илтимос” каби 
сўзларни, бошқаларга нисбатан “балли”, “яша” каби сўзларни ифодалаши,
бунда ўз фикрини амалга ошириши, ўз фикрини ўзгартириш имконини бериш 
(“Сен буни яхши ўйлабсан, лекин бунинг хожати йўк”). 
Ўзининг ҳиссий ҳолатини тушунтириш. 
Катталарга турли мавзуда мурожаат қилиш, катталарнинг саволларига хохиш билан 

---

76 
жавоб бериш, ўз она Ватани, севимли ўйинчоқлари, халқ миллий анъаналарига ва 
одатларига қизиқиш билан қараш, одоб билан мулоқотга кириша олиш (саломлашади, 
ҳайрлашади, миннатдорчилик билдиради), муомалада нутқ ва имо-ишораларни қўллай 
олиш. 
Мулоқот чоғида маьлум қонун-қоидаларга риоя қилиш, ота-оналар билан самимий 
оҳангда сўзлаша олиш, юзага келадиган низолар ҳакида келишиб олиш, ўз қизиқиши ва 
эҳтиёжини назарда тутиш, танишларини ва оила аъзоларини сурат орқали исмларини айтиш. 
Катталар билан самимий ҳамкорлик қилиш, катталарнинг тушунишларига муҳтожлик, 
ўйнаш даврида катталарнинг ўзаро муносабатларини ифодалаш. 
Катталар томонидан ўрнатилган тартиб-қоидага риоя қилиш, турли мулоқот 
турларидан фойдаланиш, биринчи маротаба кўрган кишилар тўғрисида саволлар билан 
мурожаат қилиш (“Ким бу?, “Унинг исми нима?”).
Тенгдошлари билан самимий муносабат ўрнатиш, тенгдошлари билан низоли 
вазиятларда келишиб олиш, тенгдошларига ўз ёрдамини кўрсатиш. 
Тенгдошлари билан мулоқотда ўз фикрини айта олиш, тенгдошлари билан юзага 
келадиган низоларни бартараф қилиш. 
Дўстлари тенгдошларининг ютуқ ва камчиликларига диққат билан қараш, тенгдошлари 
билан мулоқот даврида тенгдошларининг шахсий хусусиятларини ажрата олиш.
Тенгдошлари билан мулоқотга кириша олиш, ўйинда ролларни тақсимлай олиш. 
Ўзини ҳар хил ёшда ва ҳолатларда таний олиш, атрофдагиларга яхши кўринишни 
исташ, топшириқни бажаришда сабр-тоқат, қатъиятлиликни ифодалаш, ўйинни 
ташкиллаштира билиш. 
Жаҳли чиққанида ўзини тута олиш, ўз ҳоҳишини катталарнинг талаби билан 
мувофиқлаштириш, берилган топшириққа масъулият билан қараш. 
Ўзини бошқа болалар билан таққослаш, фаолиятларда мустақилликнинг 
шаклланганлиги, ўзига нисбатан самимий ва носамимий муносабатларни англаш 
Ўзига-ўзи берган баҳоси билан катталарнинг баҳосини солиштириш, ўз-ўзини танқидий 
баҳолаш, ўз камчиликларини тан олишни англаш. 
Мусиқий асарларни мамнунлик билан тинглаш ва уларга жўр бўлиш, адабий
қаҳрамонларнинг ҳолатларини тушуниш. 
Катталар билан муносабатда қувониш ва завқлана билиш, тенгдошларига
меҳрибончилик курсата олиш. 
Ўзларини катталарнинг баҳоси билан ўлчаш, мустақил равишда ўз кайфи ятини 
ифодалаш. Ўз ҳиссиётларини сўз билан ифодалаш, катталарнинг ижобий ҳислатларни 
англаш.