|
Birja, auditorlik firmalari va chet el sarmoyasiga ega korxonalar esa O'zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida ro'yxatdan o'tadi. Korxonani davlat ro'yxatidan o'tkazish uchun ro'yxatdan o'tkazuvchi vakolatli organlarga quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:
-korxonani ro'yxatdan o'tkazish to'g'risida ta'sischilaming arizasi;
-notarial idoralari tomonidan tasdiqlangan ikki nusxadagi ta'sis hujjatlari (korxona Nizomi, korxonaning ta'sis shartnomasi);
-korxona manzilini tasdiqlovchi hujjat;
-davlat bojini to'laganligi to'g'risida bankdan berilgan hujjat;
-hokimiyatning vakolatli organlari tomonidan korxonaning nomlanishi to'g'risida berilgan guvohnoma;
-muhr va tamg'aning uch nusxadagi namunasi.
Yangi korxonani tashkil etishda qonun tomonidan belgilangan tartibning buzilishi yoki uning ta'sis hujjatlarining qonun talablariga mos kelmasligi davlat ro'yxatidan o'tkazishni rad etilishiga olib keladi.
Korxonani davlat ro·yxatidan o'tkazishni rad etish sabablari asoslanmagan yoki korxonani ro'yxatdan o'tkazish belgilangan muddatlarda amalga oshirilmasa, sudga murojaat etish mumkin.
Korxona mahalliy hokimiyat va boshqaruv idoralariga zarur hujjatlarni ilova qilib, ariza topshirgan paytdan boshlab, 7 ish kunidan 30 ish kunigacha bo'lgan muddatda davlat ro'yxatidan o'tkazilishi kerak. Korxonaning davlat ro'yxatidan o'tkazilganligi to'g'risidagi ma'lumotlar O'zbekiston Respublikasi yagona davlat reestriga kiritish uchun 10 kun muddat ichida Davlat statistika qo'mitasiga xabar qilinadi. Korxona davlat ro'yxatidan o'tkazilgan kundan boshlab tashkil etilgan hisoblanadi.
Davlat ro·yxatidan o'tkazilgan korxonaga: hokimiyatning korxonani davlat ro'yxatidan o'tkazilganligi to·g'risidagi qaroridan k·o chinna nusxasi, hokimiyat ro·yxatidan o'tkazilgan va tasdiqlangan korxona Nizomi hamda korxonaning ro'yxatdan o'tkazilganligi to'g'risidagi davlat orderi topshiriladi.
Davlat ro·yxatidan o'tkazilgan va tadbirkorlik faoliyatiga ruxsat etilgandan so'ng korxona rahbariyati:
-dumalo q muhr va tamg'aga buyurtma berishi;
-bankda hisobvarag'i ochishi;
-soliq inspeku,iyasidan ro'yxatdan o'tkazishi;
-aholini ijtimoiy himoyalash fondidan ro'yxatdan o'tkazishi;
-bandlik markazidan ro'yxatdan o'tkazishi kerak.
Dumaloq muhr va tamg'ani tayyorlatishga buyurtma berishdan oldin korxona rahbari korxona joylashgan tumandagi ichki ishlar bo'limi,
korxonaning ro'yxatdan o'tkazilganligi haqidagi hokimiyat qaroridan ko'chirma, hokimiyat tasdiqlagan ikki nusxadagi muhr va tamg'a chizmalarini taqdim etishi kerak.
Ichki ishlar b·o limi ruxsatni alohida xat k·o rinishida beradi. Chizmalar esa kerakli yozuvlar bilan ma'qullanadi va muhr bilan tasdiqlanadi. Bankda hisob raqami ochish uchun quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:
-korxona rahbarining arizasi;
-hokimiyat tasdiqlagan ta'sis hujjatlari;
-notarius tasdiqlagan imzo namunalari;
-muhr va tamg'a bilan tasdiqlangan kartochkalar;
-hokimiyatning mahalliy kengashi korxonani davlat ro'yxatidan o'tkazilganligi haqidagi qaroridan ko'chirma yoki notarius tasdiqlagan ma' lumotnoma;
-soliq organidan ro'yxatdan o'tganligi haqidagi ma'lumotnoma. Shundan so'ng bank muassasasi arizachiga hisob raqami ochadi,
uning raqamini korxona Nizomining asl nusxasiga yozadi va bosh hisobchining imzosi qo'yilib, bankning gerbli muhri bosiladi.
Davlat ro'yxatidan o'tgandan keyin barcha tabdirkorlik subyektlari soliq organiga ro'yxat (identifikaQiya) raqami olish uchun davlat ro'yxatidan o'tgan vaqtdan e'tiboran 10 kun mobaynida murojaat etishlari lozim.
Soliq to' lovchining identifikaQiya raqami soliq to' lovchilar va yuridik shaxslarga soliq organi tomonidan xo'jalik yurituvchi subyektlarni ro'yxatdan o'tish shaklini to·ldirgan ma'lumotlar asosida beriladi.
Davlat soliq inspckQiyasida tadbirkorlik subycktlarini ro' yxatdan o'tkazish bir marta amalga oshiriladi va tadbirkorlik faoliyatini to·xtashi munosabati bilangina bekor qilinadi.
Tadbirkorlik subyektlari ·o z identifikatsiya raqamini O' zbekiston
Respublikasi Soliq Kodeksiga muvofiq qo'llaniladigan barcha hujjatlarda ko' rsatishi shart.
Yangi korxonani tashkil etishning yakunlovchi bosqichida ishtirokchilar o' z omonatlarini to' laligicha kiritadilar (ro'yxatdan o'tgandan keyin bir yildan kechikmaslik kerak), bankda doimiy hisob raqamini ochadilar, korxona tuman soliq inspekQiyasida ro'yxatga olinadi, o' zining dumaloq muhri va burchakli shtampiga ega bo' ladi. Shu vaqtdan boshlab, korxona mustaqil yuridik shaxs sifatida faoliyat yurita boshlaydi.
Agar korxona aksiyadorlik jamiyati sifatida shakllanayotgan bo'lsa, uning ta'sischilari aksiyalarni sotib olish uchun unga obuna bo'lishi lozim.
Aksiyalarni sotib olish uchun obuna ochiq bo' lganda ta'sischilar kelajakda aksiyalarga obuna bo'lish haqida xabamoma chiqaradi. Xabarnomada aksiyadorlikjamiyatining predmeti, maqsadi va muddati, ta'sis majlisining vaqti, Nizom jamg' armasining hajmi, aksiyalarning miqdori va turi, ularning qiymati, aksiyalarga yozilish muddati va boshqa ma'lumotlar ko' rsatilgan bo' ladi.
Aksiyaga obuna bo' lganlar ta' sis majlisi bo' lgan kuniga qadar aksiyalar qiymatining 30 %ini kiritishi lozim. Agar aksiyalar ta'sischilar o'rtasida bo'linadigan bo'lsa, badal miqdori 50 %dan kam bo'lmasligi lozim. Aksiyador barcha aksiyalami aksiyadorlik jamiyati ro'yxatidan o'tkazgandan so'ng bir yildan kechiktirmasdan sotib olishi lozim. So'ngra ta'sis majlisi o'tkaziladi. U quyidagi masalalami hal etishi kerak:
-aksiyadorlik jamiyatini tuzish;
-aksiyadorlik jamiyati nizomini tasdiqlash;
-aksiyalarga obuna tugagandan so'ng nizom jamg'armasi miqdorini aniqlash;
-aksiyadorlik jamiyati boshqaruv organini saylash;
-jamiyatning faoliyat yo'nalishlarini belgilash va boshqalar.
Ta'sis majlisi muvaffaqiyatli o'tkazilgandan keyin yangi tashkil etilgan aksiyadorlik jamiyati ro'yxatdan o'tkaziladi va ro'yxatdan o'tkazilgan jamiyat o' z faoliyatini yuritishga kirishadi.
2009-yilda ham tadbirkorlaming o'z ishini tashkil etish bilan bog'liq sarf-xarajatlarini qisqartirish ishlari davom ettirildi. Masalan:
-arxitektura-rejalashtirish topshiriq to' plamlarini olish qiymati 4 barobar;
-loyiha-smeta hujjatlarini ekspertizadan o' tkazish 2,5 barobar;
-kadastr hujjatlarini rasmiylashtirish qiymati 2 barobarga pasaytirildi. Masalan, normativlar loyihalarining ekologik ekspertizasini o'tkazish bo'yicha to'lov miqdori 75 marta, ekologik ekspertiza qiymati 25 marta kamaytirilgan. Buning natijasida har bitta tadbirkorlik subyekti uchun o' z faoliyatini tashkil etishda umumiy holda 4207 ming so'm miqdorgacha
mablag'larni tejash imkoniyati paydo bo'ldi.
Tadbirkorlik faoliyatini tashkil etishdagi ruxsat berish jarayonlarining qisqartirilishi va to' lovlaming optimallashtirilishi biIan bog'liq tadbirlar natijalarini quyidagi jadval orqali yaqqolroq ko'rish mumkin (3.1.1-jadval).
3.1.1-jadval Tadbirkorlik faoliyatini tashkil etishda ruxsat berish
1aravonIa.n.m .q1sqarf1nT1sh"Iva t0 'I ovI ar.nme opf1maIIas hf lrlTISh"I
Do'stlaringiz bilan baham: | 
