Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

VIII. 6. Shaxsiy muhofaza aslahalari 

 

Shaxsiy  muhofaza  aslahalari  asosiy  muhofaza  aslahalariga 

qo'shimcha  ravishda  ishlatiladi.  Ular  organizmning  teri  qismlarini, 

shuningdek, nafas olish a'zolarini tashqi nurlanishdan muhofaza qiladi. 

Ular  asosan  va  nurlanishlardan  saqlash  imkoniyatiga  ega,  ammo 

nurlanishlar va neytron nurlanishlaridan muhofaza qila olmaydi. 

Shaxsiy  muhofaza  aslahalarini  umuman  ionlovchi  nurlanishlarda 

ishlatganda  shartli  ravishda  hamma  vaqt  qo'llaniladigan  va  qisqa 

muddatga foydalaniladigan vositalarga ajratiladi. 

---

 

 

149 

Hamma vaqt qo'llaniladigan shaxsiy muhofaza aslahalariga xalatlar, 

kombinezonlar,  kostyumlar,  maxsus  oyoq  kiyimlari  va  ba'zi  bir  changga 

qarshi ishlatiladigan respiratorlar kiradi. Qisqa muddatli shaxsiy muhofaza 

aslahalariga  izolatsiya  qilingan  kostyumlar  kiradi.  Bu  kostyumlarning 

shlang  bilan  havo  beriladigan  qilib  ishlanadigan  yoki  avtonom  ravishda 

ishlatiladigan turlari bo'ladi. 

Shaxsiy 

muhofaza 

aslahalarining 

tuzilishi 

va 

ishlatish 

xususiyatlarini  hisobga  olib  quyidagilaiga  izolatsiyalovchi  kostyumlar, 

nafas  olish  organlarini  muhofazalash  vositasi,  maxsus  kiyimlar,  maxsus 

oyoq kiyimlari, qo'shimcha muhofaza vositalariga bo'lish mumkin. 

Radioaktiv  moddalar  bilan  ishlaganda,  muhofazalovchi  kostyumlar 

ishchini radioaktiv nurlanishlardan ishonchli himoya qilishi kerak. Bunday 

kostyumlar 

avariya 

holatlarida 

va 

remont 

ishlarini 

bajarishda 

foydalaniladi.  Ularga  qo'yiladigan  asosiy  talab  ishlash  davrida  ishchiga 

qo'shimcha og'irlik tushmasligini ta'minlashdir. 

Uning tuzilishi tashqi muhit bilan izolatsiya qilingan holda, kostyum 

ichida ish sharoitini yaxshilovchi mikroiqlim ta'minlanishi kerak. Mavjud 

zamonaviy izolatsiya kostyumlari ishchilarni yaxshi muhofaza qiladi. 

 

Nafas  olish  organlarini  muhofaza  qilishda  respiratorlardan  va 

shlangali protivogazlardan foydalaniladi. 

Maxsus  kiyim-bosh  va  maxsus  oyoq  kiyimi.  Radioaktiv  moddalar 

bilan 

ishlayotgan 

ishchilar 

xalatlardan, 

qalpoqlardan, 

rezina  

qo'lqoplardan,  aktivligi  10  m    dan  ortiq  bo'lgan  ba'zi  bir  izotoplar  bilan 

ishlaganda - kombinizonlar, maxsus ichki kiyimlar, xlorvinil fartuklari va 

yenglari, plyonka xalatlar, botinkalardan foydalaniladilar. 

Binolarni  tozalayotgan  ishchilarga  qo'shimcha  rezina  qo'lqoplar, 

fartuklar, yenglar, kalishlar va rezina etiklar beriladi. 

Qo'shimcha  muhofaza  vositalari.  Qo'lni  muhofaza  qilish  uchun 

neyron  lentasidan  tayyorlangan  va  oson  dezaktivatsiya  qilinadigan  uzun 

(600  mm)  va  qisqa  (290  mm)  qo'lqoplar  beriladi.  Matodan  va  charmdan 

tayyorlangan  qo'lqoplardan  foydalaniladi,  chunki  ular  suyuqliklarni 

shimishi  va  chang  yutishi  mumkin.  Katta  tig'izlikka  ega  bo'lgan 

nurlanishlarda  qorg'oshinlashtirilgan  rezinadan  qilingan  va  egiluvchan 

yenglarga ega bo'lgan qo'lqoplardan foydalaniladi. 

Ko'zni  va  nurlaridan  saqlash  uchun  oddiy  shisha  ko’zoynaklar 

kifoya  qiladi.  Ba'zi  bir  kuchliroq  —  nurlariga  qarshi  silikat  va  pleksiglaz 

ishlatiladi. 

Nurlariga  qarshi  ko'zoynaklarda  qo'rg'oshinli  oyna  yoki  volfram 

fosfati qo'shilgah oyna qo’yiladi. 

---

 

 

150 

Agar  havo  muhitida  radioaktiv  changlar  mavjud  bo'lsa,  unda 

ko'zoynaklar  rezina  maskalar  bilan  jihozlangan  bo'lishi  kerak. 



  va 



 

nurlari  bilan  ishlayotganlar  yuz  va  ko'zlarini  organik  shishadan  yasalgan 

shit bilan berkitishlari kerak. 

 

 

 

 

 

IX bob