Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

III.2. Tabiiy shamollatish 

 

Tabiiy shamollatish tashqaridan bino ichiga kiigan sovuq havo bino 

ichidagi  issiqlik  hisobiga  issiqlik  qabul  qilib,  isigandan  keyin  hajmi 

kengayganligi    sababli  yengillashib  binoning  yuqori  tomonlariga  qarab 

harakatlanadi va agar biz binoning yuqori qismida havoning chiqib ketishi 

uchun  truba  yoki  tirqishlar  hosil  qilsak,  unda  biz,havoni  tashqariga 

chiqarib  yuborish  imkoniyatiga  ega  bo'lamiz.  Biz  jarayon  har  qanday 

sanoat korxonasi binosida, shuningdek, har qanday binoda, ayniqsa, sovuq 

faslda uzluksiz davom etadi va bu hodisani aeratsiya deb yuritiladi. 

Mashinasozlik    sanoati  korxonalarida,  ayniqsa,    ko'p  miqdorda 

issiqlik  ajralishi  bilan  kechadigan    jarayonlarda  tabiiy  shamollatishning 

ahamiyati  nihoyatda  katta  bo'iadi.  Chunki  bu  sexlarda  almashtiriladigan 

havoning  miqdori  juda  katta  bo'lganligi  sababli  mexanik  shamollatishga 

juda  katta  mablag'  sarflashga  to'g'ri  keladi.  Bunday  issiq  sexlarda  ajralib 

chiqayotgan  issiqlikni  tabiiy  shamollatish  yo'li  bilan    chiqarib    yuborish  

anchagina iqtisodiy samara berishini hisobga olish kerak.  

Bunda asosiy e'tiborni havoni kirish yo'nalishlari va chiqish joylarini 

ta'minlash  katta  rol  o'ynaydi.  Ma'lumki,  issiq  havo  yuqoriga  qarab 

ko’tariladi, sovuq havo esa pastga yo'naladi. Shuning uchun ko'p miqdorda 

issiqlik ajralib chiquvchi sexlarda sovuq havoni poldan 4 m balandlikdan 

berish  maqsadga  muvoflq  hisoblanadi.  Sovuq  havo  pastga  ,  qarab 

yo'nalishi  borasida  issiq  havo  bilan  aralashadi,  isiydi  va    vujudga  kelgan 

tabiiy  oqimlar  harakatiga  qo'shilib  uzluksiz  harakat  hosil  qiladi.  Bu 

---

 

 

66 

uzluksiz  harakat  davomida  oqimlarga  yangidan-yangi  miqdorlar 

qo'shilishi  natijasida  yuqori  to’siqlar  tomon  yo'naladi  va  bir  qismi  tabiiy 

shamollatish  tirqishlaridan  tashqariga  chiqib  ketadi,  bir  qismi  esa  sovib 

yana pastga  qarab yo'naladi va bu bilan havoning xona ichidagi aylanma 

harakatini  kuchaytirishga  o'z  hissasini  qo'shadi.  Shunday  qilib,  

binolarning ichida havo  harakatining tutash oqimlari vujudga keladi. Buni 

11-rasmda ko'rsatilgan sxemada ifodalash  mumkin. Agar tashqarida havo 

nihoyatda  issiq  bo'lsa,  (30—40  °C  atrofida)  tabiiy  shamollatish  ehtiyoji 

oshadi.