Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

To'fonlar.

  Tinch  okeanida  paydo  bo'ladigan  va  kuchi  eng  kuchli 

dovul  kuchidan  qolishmaydigan  hodisa  bo'lib,  kuchli  jalalar  bilan  keladi. 

U dengizda nihoyatda katta to'lqinlar hosil qiladi va bu to'lqinlar sohillarga 

toshib  ketadi  va  yaqin  o'rtadagi  qishloqlarni  suv  bosadi  hamda  bir  necha 

rayonni  qamrab  olishi  mumkin.  To'fonlar  quruqlikka  yetib  kelgandan 

keyin  tezda  so'nadi.  Uning  boshlanishi  havo  bosimining  keskin  pasayishi 

bilan belgilanadi. 

To'fonlarning      yemirish      va      buzish      kuchi      nihoyatda      katta 

bo'lganligini  hisobga  olib,  ba'zi  bir  davlatlarda  uni  o'rganish  va-bashorat   

qilish      ishlarini    amalga    oshirish    uchun      maxsus    davlat    tashkilotlari  

tuzilgan.      Bundan    hosil    bo'ladigan    energiya    o'nlab  yadro      zaryadlari   

portlashidan      hosil      bo'ladigan      energiyaga      teng    bo'ladi.  To'fonlar 

Yaponiya,  Xitoy  va  AQSh  hududlarida  tez-tez  bo'lib  turadi  (yiliga  120 

martagacha). 

Kuchli  bo'ronlar  Bofbit  shkalasi  bo'yicha  9—11  ballni  tashkil  

qiladi. Ular suvda kuchli to'lqinlar hosil qiladi, quruqlikda  birmuncha uy-

joylarni  buzadi,  daraxtlarni  sindiradi  va  qurilish    kranlarini  ag'darib 

yuboradi va h. k. 

 

Bo'ronlar

. Kuchli bo'ronlar va dovullarning quruqlikdagi turi bo'lib, 

uyurma  harakat  qiluvchi  va  chang-to'zon  ko'taruvchi  turlarga  bo'linadi. 

Ular  qora,  qizil,  sariq-qizil,  oq,  chang,  qum  va  qor  bo'ronlariga  bo'linadi. 

Yer  sharining  turli  burchaklarida  ular  turlicha  nomlanadi  (masalan, 

O'zbekiston  janubiy  rayonlarida  afg'on  bo'roni  deb  yuritiladi).  Bo'ronlar 

tezligi  20-30  m/sek  ga  boradi.  Bu  bo'ronlarning  o'ziga  xos  xususiyati 

shundaki, ularning havosining nisbiy namligi juda past bo'lganligi sababli, 

yerni  quritib  uni  erroziyaga  uchrashga  olib  keladi  va  bunday  bo'ronlar 

bo'lib turadigan joylarga ekilgan ekinlarning urug'larini tuproq bilan birga 

uchirib  ketadi  yoki  unib  chiqqan  ekinlarning  ildizi  ochilib  qolganligi 

uchun hosil olish umidini yo'qqa chiqaradi.