Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

XV bob

. SANOAT KORXONALARINI QURISH VA 

ISHLATISHDA  MEHNATNI MUHOFAZA 

QILISHGA QARATILGAN CHORA-TADBIRLAR 

 

XV. 1. Sanoat korxonalarini qurish va ishlatishga qo'yiladigan 

---

 

 

275 

asosiy talablar 

 

Sanoat  korxonalarini  qurishda  birmuncha  ijtimoiy,  iqtisodiy  va 

siyosiy  masalalarni  yechibgina  qolmasdan,  ushbu  sanoat  korxonasi 

qurilayotgan aholi yashaydigan maskanning ekologiya muvozanatiga ham 

e'tibor  berish  juda  muhim  masalalardan  biri  ekanligiga  ahamiyat  berish 

zarur. 

Har  qanday  sanoat  korxonasi  xalq  xo'jaligiga  zarur  bo'lgan  sanoat 

mollarini  ishlab  chiqarishdan  qat'i  nazar,  birinchidan,  uni  o'rnashtirilishi 

mumkin  bo'lgan  joyning  asosiy  xususiyatlarini  o'rganishni  taqozo  qiladi. 

Chunki  sanoat  korxonasi  har  qancha  bezarar  deb  topilgani  bilan,  uning 

ishlab chiqarishi tarkibida ma'him miqdorda xavfli holatlar ham mavjudki, 

bularni  hisobga  olmaslikning  mutlaqo  iloji  yo'q.  Masalan,  hozirgi 

zamonaviy  texnologiya  jarayonlari  butunlay  chiqindilarsiz  ishlashi 

mumkin emas. Bu chiqindilar ma'lum miqdorda suv havzalarini, ko'pgina 

qismi  esa  atrof-muhitni  ifloslaydi.  Albatta  hozirgi  zamon  texnologik 

jarayonlarida  ifloslangan  suvni  tozalash  vositalari,  shuningdek,  changli 

havoni  tozalash  qurilmalari  mavjud.  Lekin  shuni  unitmaslik  kerakki,  bu 

havo  tozalash  qurilmalarining  samaradorligi  nihoyatda  past,  suv  tozalash 

vositalari  esa  ma'him  bir  qancha  kamchiliklardan  holi  emas.  Bundan 

tashqari  suv  tozalash  qurimalarining  aksarisi  ma'lum  miqdorda  yig'ilgan 

suvni tozalaydi. Shuning uchun bu suvlar biror bir falokat yoki tabiiy ofat, 

masalan,  suv  toshqini,  jala  yog'ishi  natijasida  suvlarni  ifloslanganlarini 

oqizib  ketishi,  atrofdagi  serhosil  yerlarni,  bog'-rog'larni  vayron  qilishi, 

zaharlashi va odam yashashi mumkin bo'lmagan holatni vujudga keltirishi 

mumkin. 

Yuqorida 

taxmin 

qilinganlardan 

ko'rinib 

turibdiki, 

sanoat 

korxonalarini aholini suv bilan ta'minlaydigan daryolar, ariqlar va ko' liar 

yaqiniga qurish mumkin emas. 

Bundan  tashqari  sanoat  korxonalaridan  faqatgina  ifloslangan  suv 

emas,  balki  atrof-muhitni  ifloslantiruvchi  ko'pgina  kimyoviy  moddalar, 

masalan,  bo'yash  sexlaridan  ajraladigan  bo'yoqlar  tarkibidagi  parchalanib 

ketuvchi  moddalar:  kselol,  toluol,  atseton,  uayt-spirt  va  boshqalarni 

ko'rsatish  mumkinki,  bular  uchun  hozirgi  vaqtda  samarali  havo 

tozalagichlar yo'q. 

Bunday  moddalar  birmuncha  miqdordagi  tozalanmagan  havo 

tarkibidagi  changlarga  qo'shilib  mutlaqo  salbiy  holatlarga  olib  kelishi 

mumkin. 

Yuqorida  aytilganlarga  xulosa  qilib,  sanoat  korxonalarini  qurishda 

---

 

 

276 

ushbu  aytilgan  zararliklarni  hisobga  olgan  holda  ish  olib  borish,  har  bir 

mutaxassisning  muqaddas  burchidir.  Bu  ishga  sovuqqonlik  bilan  qarash 

butun  tabiatga,  ekologik  muvozanatga,  bu  bilan  birga  kishilarning 

yashayotgan  maskanlarining  umumiy  sog'lomligiga  va  bu  bilan  butun 

avlodlar oldida javobgarlik hissiga sovuqqonlik bilan qarash demakdir.