Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

 

5 ilova 

 

Operatorlar, shaxsiy kompyuterdan foydalanuvchilar, SHEXM 

ekspluatatsiyasi va videoterminallar bilan ishlovchilar uchun 

mexnatni Muhofaza qilish bo’yicha namunaviy qo’llanma 

 

1.Umumiy qism 

1.1.Ushbu  ommaviy  qo’llanma  VDT  va  SHEXMlarda  axborotlarni 

qabul qilish va kiritish, tayyor dasturlar asosida masalalar echishni nazorat 

qilish  va  to’g’rilash  jarayoni  bilan  bog’liq  ishlarni  amalga  oshiruvchi 

xizmatchilar,  dasturchi-muxandislar,  profilaktika  va  ta`mirlash  ishlarini, 

buzulish sabablarini tekshiruvchi muxandislar, texnik xodimlar xamda ish 

vaqtini  yarmidan  ko’pini  VDT  va  SHEXM  bilan  ishlovchi  operatorlar 

uchun ishlab chiqilgan. 

1.2.Operatorning  ishi  zararli  va  xavfli  mexnat  sharoitlari  bilan 

---

 

 

541 

bog’liq bo’lgan ishlar toifasiga kiradi. Ish jarayonida SHEXM operatoriga 

quyidagi xavfli va zararli ishlab chiqarish faktorlari ta`sir qiladi: 

 

fizikaviy: 

-elektromagnit nurlanishning kutarilgan darajasi; 

-rentgen nurlanishning kutarilgan darajasi; 

-ult'rabinafsha nurlanishning kutarilgan darajasi; 

-infraqizil nurlanishning kutarilgan darajasi; 

-statik elektrning kutarilgan darajasi; 

-ish zonasi havosining changlanishini kuchaygan darajasi; 

-ish zonasi havosidagi manfiy aeroionlar tarkibini pasayishi; 

-ish zonasi havosidagi musbat aeroionlar tarkibini oshishi; 

-ish zonasi havosining namligini kamayishi yoki ortishi; 

-ish zonasi havo xarakatini kamayishi yoki ortishi; 

- ISHEMII darajasini kuchayganligi; 

-yoritilganlik darajasining pasayishi yoki ortishi; 

-to’g’ridan tushadigan yaltillaganlikning kuchaygan darajasi; 

-aks etadigan yaltillaganlikning kuchaygan darajasi; 

-ko’z qamashishining oshgan darajasi; 

-ko’rish chegarasidagi yorqinlikning bir tekisda tarqalmasligi; 

-nurli tasvirning kuchaygan yorqinligi; 

-eruglik oya;imi pul satsiyasining kuchaygan darajasi; 

-inson  tanasi  orqali  tok  utishi  mumkin  bo’lgan  elektr  zanjiri 

kuchlanishining ortgan darajasi;

 

kimyoviy: 

-ish  zonasi  havosining  tarkibidagi  uglerod  ikki  oksidi,  ozon, 

ammiak, fenol, folmal'degid va polixlorlangan bifenillarning kupayishi; 

psixofiziologii: 

-ko’rish zo’riqishi; 

-divdatni zo’riqishi; 

-intellektual yuklamalar; 

-emotsional  yuklamalar; 

-uzoq   statik yuklamalar; 

-mexnatning bir zayildaligi; 

-vaqt birligida qayta ishlanadigan axborot xajmining kattaligi; 

ish vaqtini noratsionalligi;  

biologik: 

-ish zonasi havosi tarkibidagi mikroorganizmlarning ortishi. 

13  SHEXM  va  VDT  foydalanuvchi  yoki  operator,  dasturchi, 

---

 

 

542 

muxandis va texnik sifatida ishlashga quyidagilarga ruxsat beriladi: 

-mexnatni muhofaza qilishning kirish yo’riqnomasini o’tganlar; 

-korhona  raxbari  tasdiqagan,  dastur  asosida  ishlab  chiqilgan 

mexnatni  xavfsizligini  ta`minlovchi  uslublar  yordamida  bilimlari 

tekshiruvdan,  shu  jumladan,  elektr  xavfsizligi  bo’yicha  1-  kvalifikatsiya 

gurux olganlar; 

-konkret  o’quv  dasturi  asosida  shaxsiy  kompyuterda  ishlashni 

o’rgatuvchi kurslarni tamomlaganlar; 

-ushbu instruktsiya bo’yicha konkret ish joyida mexnatni Muhofaza 

qilish bo’yicha instruktajdan o’tganlar 

1.3.  "Videodispleyli  terminallarga,  shaxsiy  elektron-hisoblash 

mashinalariga  gigienik  talablar  va  ishlarni  tashkil  etish"  deb  nomlangan 

Sanitar  qoida  va  me`yorlar  SanQ  va  M  2.2.2.542-96  da  "ayollar 

xomiladorlik  paytida  va  bolani  ko’krak  suti  bilan  ovqatlantirayotgan 

davrida  VDT  va  SHEXM  bilan  bog’liq  ishlarda  ishlashga  yo’l 

qo’yilmaydi". 

1.4.Operatorning shaxsiy muhofaza vositalariga: 

antistatik  modda  shimdirilgan  qoramtir  ip  xalat;  "to’la  ximoya" 

sinfiga mansub ximoya filtri; maxsus spectral ko’zoynaklar.