Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

Shovqin,  zararli  moddalarning  ta`siri,  issiqlik  ajralishi,  elektr 

tokidan  jarohatlanish  xavfi,  yong’in  chiqishi  xavfi.

Yuqorida  sanab 

o’tilgan  kompyuterda  ishlash  xususiyatlari  xamda  ko’rish,  emission 

parametrlar  bilan  bog’liq  zararli  faktorlardan  tashqari,  XK  dan 

foydalanganda uning o’zidan va o’rnatilgan uskunalardan shovqin, issiqlik 

va  zaxarli  moddalarni  ishchi  zonasida  tarqalishi  xam  foydalanuvchiga 

yomon  ta`sir  o’tkazishi  mumkin.  Bundan  tashqari,  texnika  xavfsizligiga 

so’zsiz  rioya  qilmaslik  natijasida  elektr  energiyasidan  ta`minlanayotgan 

asbob-uskunalardan  doimo  elektr  toki  bilan  jaroxatlanishning  potentsial 

xavfi  mavjuddir.  Elektr  toki  bilan  ta`minlash  manbaiga  bir  necha  elektr 

asboblarini bir yo’la ulash xamda noto’g’ri foydalanish natijasida ortiqcha 

yuklanish sababli yong’in chiqish xavfi mavjuddir. 

Kompyuter  bilan  ishlash  jarayonida  ushbu  zararli  va  xavfli  ishlab 

chiqarish faktorlarini ko’rib chiqamiz. 

Hususiy 

kompyuter 

joylashgan 

honadagi 

akustik 

shovqin 

printerlarni,  ko’paytirish  texnikasini,  xamda  kompyuter  ventilyatorini 

o’zining  sovitish  tizimini  va  transformatorini  ishlashidan  yuzaga  keladi. 

Bundan  tashqari  XKni  yuqori  chastotali  transformatori  ultratovush 

tebranishlarni  xam  generatsiya  qilishi  mumkin.  Bunday  honalardagi 

shovqin  darajasi  80  dB  ga  etishi  mumkin,  bu  esa  me`yoriy 

ko’rsatkichlardan  ancha  yuqoridir.  Ma`lumki,  shovqin  asab  tizimiga, 

yurak-tomir  a`zolariga,  xamda  xazm  qilish  organlariga  salbiy  ta`sir 

ko’rsatadi. Hisoblash texnikasidan foydalanilganda kompyuter korpusi va 

uning  qismlari  tayyorlangan  plastik  massa  chiqaradigan  zararli 

maxsulotlardan  ish  zonasi  ifloslanishi  mumkin.  Xususan,  hisoblash 

texnikasi  ishlatilayotgan  honada  ulchangan  mizdorlari  hayriyatki  kichik 

bo’lgan.  polixlorlangan  bifinillar  (PXB)mavjudligi  qayd  etilgan.  Hozirgi 

paytda ish joylari tekshirilganda fenol, formal degid va stirol mavjudligini 

albatta tahlil qilinadi. Videoterminallar issiqlik ajratuvchi manba bo’lgani 

uchun  ish  joylarda  xaroratni  oshishiga  va  havoning  namligini 

kamayishiga,  buning  oqibatida  esa  diskomfort  yuzaga  kelishi,  ish 

samaradorligini  pasayishi,  toliqishni  zo’rayishi,  terini  qichishi  va 

yallig’lanishiga  olib  kelishi  mumkin.  Bundan  tashqari,  xavfsiz  mexnat 

sharoitini yaratish  uchun ish joylarida ishlatadigan xususiy kompyuterlar, 

boshqa  uskunalar  odatda  220  V  va  50  Gs  manbadan  foydalaniladi, 

Ishlatish  jarayonida  tok  o’tkazuvchi  qismlarning  muhofaza  qobiqlari, 

simlari  shikastlanishi  mumkin,  bu  esa  o’z  navbatida  foydalanuvchini  tok 

o’tkazuvchi qismlarga yoki kuchlanish ostida bo’lgan metalli bo’laklarga 

---

 

 

471 

tegib ketish xavfini yuzaga keltiradi.