“Kelishildi” “Tasdiqlayman” rektori

Institutning tarix yo’nalishi bitiruvchi talabalari uchun mutaxassislik fanlaridan
yakuniy Davlat imtihoni sinovlari
DASTURI
Bo’lajak mutaxassis kadrlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashda, ularning el- 
yurtga, Vatanga, milliy-madaniy qadriyatlarga nisbatan hurmat ehtiborini oshirishda, 
ma’naviy, ahloqiy jihatdan ham barkamol shaxs sifatida shakllanishida ijtimoiy- 
gumanitar fanlarning, shu jumladan O’zbekiston tarixi fanini har tomonlama keng va 
chuqur o’qitishning ahamiyati juda katta. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti 
Sh.M.Mirziyoyev ko’p marotaba ta’kidlab “O’z milliy tarixini bilmagan, uni 
qadrlamagan, tarixiy xotiralardan mahrum bo’lgan har qanday mutaxassis barkamol 
shaxs bo’la olmaydi, mamlakatda kechayotgan islohotlarda faol ishtirok eta olmaydi” 
deya ta’kidlagan edi.
Mamlakatimizda bozor munosabatlariga o’tishning hozirgi bosqichida, talaba- 
yoshlarda zamon talablariga javob beradigan ma’naviy fazilatlarni tarkib toptirish va 
tarbiyalashda, ularning ongi va dunyoqarashining shakllanishida ijtimoiy-gumanitar 
bilimlarning hozirgi davr talablari darajasida bo’lishini tahminlash maqsadlaridan 
kelib chiqib, mutaxassislik fanlaridan Davlat Attestatsiyasini topshiradilar.
Muqimiy nomidagi QDPI tarix yo’nalishi bitiruvchi talabalarining O’zbekiston 
tarixi, Jahon tarixi, TO’M fanlaridan Davlat Attestatsiya test tarzida o’tkaziladi. 
Davlat Attestatsiyasi davomida bitiruvchi talabalardan:
- O ’rta Osiyoda, jumladan, O’zbekiston hududida ilk tsivilizatsiya bosqichlaridan 
boshlab, ajdodlarimiz yaratgan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarning o’ziga xos 
xususiyatlari, jamiyat va uning boshqaruv tamoyillaridan xabardorligi;
- tarixiy davrlarda jamiyat va uning ijtimoiy qatlamlari, ular o’rtasidagi mulkiy 
va huquqiy munosabatlar, ma’muriy boshqaruvning shakllanishi va takomili 
masalalarini yorita bilish;
- ajdodlarimiz yaratgan davlatchilik an’analarining turli xronologik bosqichlari 
va ko’rinishlaridan qat’iy nazar bir butun yaxlit o’zbek davlatchiligining tadrijiyligi, 
davomiyligidan iborat ekanligini ko’rsata bilish;
- hududimizda ming yillar davomida shakllangan, bir necha bosqichdan iborat 
etnik jarayonlarni xolis yoritish va o’zbek xalqi shakllanishini ilmiy asoslab berish;
- tarixiy jarayonlardagi taraqqiyot va inqirozlarning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy 
sabablari va oqibatlarini ochib bera olish;
- Vatan tushunchasining keng ma’nosi, hozirgi O’zbekiston hududidan tashqari 
kengroq mintaqaviy erlarning, ya’ni butun O’rta Osiyo, Xurosonning tarixiy madaniy 
mintaqa sifatida umumiy Vatanimiz ekanligini asoslash;
- davlatchilik tarixidagi ijtimoiy institutlarning yuzaga kelishi qonuniyatlari turli 
bosqichlarda shaxs, jamiyat, davlatga oqilona va adolatli rahbarlik qilishning o’rnini 
tushuntira bilish;
- tarixiy bosqichlarda roy bergan ichki iqtisodiy, siyosiy va harbiy munosabatlarni 
yoritib berish;
- tarixiy jarayonlar davomida yuz bergan ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot, ma’naviy, 
madaniy va ma’rifiy ehtiyojlarning uzviy bog’liqligi, har bir bosqichning o’z 
mazmuni va mohiyatiga ko’ra shakllangan ma’naviy, mafkuraviy tizim bo’lishi 
lozimligini ko’rsata bilish;
2

---

- tarixiy bosqichlarda yuz bergan tanazzul, parokandalik va davlat boshqaruvidagi 
nuqsonlar va oxir-oqibat salbiy holatlarni vujudga kelganligini yorita bilish va 
xulosalar chiqara olish;
- istiqlol davri davlatchilik tariximizdagi yangi bosqich ekanligini, hozirgi zamon 
hamjamiyatida O’zbekistonning tutgan mavqeini aniq idrok eta olish;
- o’zbek davlatchiligi tarixi borasidagi bilimlardan ma’naviy hayotimiz, 
davlatimizning ichki va tashqi munosabatlar doirasida amalda foydalana olish 
masalasini yorita bilish;
- O’zbekiston tarixiga oid adabiyotlar bilan tanishligi, ular yordamida erkin fikr 
yurita bilish kabilar talab etiladi.
- Jahon tarixi fani predmeti, maqsad va vazifalari;
- tarix kursining davrlashtirish prinsiplari;
- jahon sivilizatsiyalari va ularning xususiyatlari;
- davlat uyushmalari, shahar-davlat va davlat birlashmalari;
- turli tarixiy davr va bosqichlarda jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va 
madaniy ahvoli;
- davlatlarning ichki va tashqi siyosati;
- xalqaro munosabatlar;
- ijtimoiy harakatlar to‘g‘risida bilimga ega bo‘lishi;
- tarixiy j arayonlar tasnifi;
- ijtimoiy xodisalani taqqoslash va ilmiy xulosa chiqarish;
- tarixiy voqealarga xolisona baho berishni bilishi bo‘yicha ko‘nikmaga ega 
bo‘lishi kerak;
- tarixiy voqealikni tadqiq etish;
- ijtimoiy jarayonlarni dialektik o‘rganish;
- voqealiklarning tarixiy asoslarini tahlil qilish bo‘yicha malakaga ega bo‘lishi 
lozim.
- tarix o’qitish metodikasining predmeti, maqsad va vazifalari;
- umumiy o’rta, o‘rta maxsus va kasb-hunar ta’lim tizimi DTS, dasturlar va 
darsliklar tahlili;
- tarix o'qitishning tashkiliy shakllari, dars, uning turlari, tuzilishi;
- umumiy o’rta, o‘rta maxsus va kasb-hunar ta’lim tizimida tarix darslarini 
tashkil etish to‘g‘risida tasavvurga ega bo'lishi:
- zamonaviy tarix darslari va ta’lim texnologiyalari asosida darsni tashkil etish;
- tarix o’qitish metodlar klassifikatsiyasi;
- ta’lim vositalari;
- o ’ quv metodik maj mualar va elektron o ’ quv maj mualarni yaratish;
- tarix fanidan mustaqil ishlarni tashkil etish;
- zamonaviy tarix o’qituvchisiga qo’yiladigan talablarni bilishi, malaka hosil 
qilishi va amalda qo 'llay olishi;
- zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish;
- tarix fanidan sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish;
- tarix xonasini jihozlash ko'nikmalariga ega bo'lishi lozim.
3

---