Кёлер, Хеннинг Қўрқувдан қўрқасизми ёки қўрқув жумбоғи / Хеннинг Кёлер. Тар

Ҳақиқий фаровонлик – ўз-
ўзи ни англаш, шахсий ривожла-
ниш, камолга етишнинг меваси-
дир. Бу мевага омадсизликларсиз, 
мағлубият, ёлғизлик, шубҳа-гумон 
ва қайғу-аламларсиз етишиб бўл-
майди. 

---

Қўрқувдан қўрқасизми ёки қўрқув жумбоғи
59
мун бағишлайди. Шунинг ўзи катта муваффақият. 
Кўрганимиздек, ишонч га яқинлашган сари кишилар 
бир-бирларига жиддий равишда ёрдам беришлари 
мумкин. Лекин охирида барибир ҳар ким ўз мақса
-
дига ўзи эришади. Ишончга эга бўлиш учун қадам 
қўйиладиган тахминий зинапоя – қўрқувни мард
-
ларча қабул қилишга тайёрланишдир. «Агар инсон 
ишончини йўқотганида, – деган эди Рудольф Штай
-
нер, – ишонч кучларини ҳам йўқотар, сўнг одамлар 
бу ҳаётда нима қилишларини, қаёққа боришларини 
билмай тентирар эдилар, ҳеч ким доимий қўрқув ва 
ваҳима, хавотир ичида оёғида тик туролмас эди». 
Штайнернинг «эътиқод» тушунчаси анъанавийси
-
дан ҳам аъло: ишонч англаш ва билимнинг ўрнини 
босмайди, муаллиф асарларида ёзилишича, «би
-
лим – бор-йўғи ишончнинг негизи».
Қўрқувни қабул қилишда керак бўладиган мард
-
ликка эга бўлиш учун кимга, қаерга мурожаат қи
-
лиш, ишни нимадан бошлаш керак? Мардонавор 
ишонч (диний эмас, идеал мазмундаги ишонч ҳақи
-
да гап кетяпти, Штайнер бежиз уни англаш ишти
-
ёқи, завқи деб номламаган) даражасигача етадиган 
бу сифатни қаердан топамиз? Жавобга яқин келиш 
учун биз Маслоунинг «ички виждон» тушунчасидан 
фойдаландик:
1) ички ҳаётий қизиқишларга (Маслоу) қулоқ солиб;
2) ўзимизга нисбатан ноҳақ муносабатда бўлаёт
-
ганимизни ҳис қилиш хусусиятимизга қайтадан эга 
бўлганимизда қўрқувни қабул қилишга тайёрлайди
-
ган куч – дадилликка эришамиз.
Авваллари кишиларга фаришта қиёфасида кўрин
-
ган донишмандлик билан йўқотилган алоқани из
-
лаш ҳаракати олий ёлғизланишга йўл кўрсатиб, ўзи
-

---

Қўрқувдан қўрқасизми ёки қўрқув жумбоғи
60
миз учун ўзимиздан таянч топишга ёрдам беради. У 
эгоизмга (худбинлик, фақат ўзни ўйлаш) зид муҳим 
ҳамда қўрқувга хотиржам муносабатни шакллантира
-
диган бирдан-бир таянчдир. Бунга эришиш мумкин!

---

Биз қўрқувдан қўрқамиз, бу энди тўлалигича 
аниқлаштирилди. Шунинг учун эҳтиёж бўлмаса, их
-
тиёрий равишда ўзимизча унга интилмаймиз. Қўрқув 
қувиб етиб олганида кучимиз борича ўзимизни ҳи
-
моя қиламиз. Мана нима учун биографиямиздаги 
ва кечинмалар оламидаги мунтазам такрорланувчи 
муҳим ҳодисалар сабаблари ҳақида кам биламиз. 
Қўрқувнинг мавжуд жиҳатлари шундай ўзгаради: 
қўрқув бўлмаганда у жуда узоқда бўлади, уни тушу
-
нишнинг имкони йўқ, яъни, қўрқувга етолмаймиз, биз 
турли йўллар билан вазиятни ўзгартиришга кириша
-
миз. Ахир уни тушуниш, онг соҳасига киритиш қўрқув
-
га дуч келиш демак-ку! Қўрқув бизни бутунлай бўй
-
сундирганида у ҳақда муҳокама қилиш, қўрқув билан 
муносабат ўрнатиш учун оралиқ масофа қолмайди. 
Бизнинг хаёлларимиз, ҳис-туйғуларимиз, хатти-ҳа
-
ракатларимиз қўрқувга бўйсунган, ҳаммаси қўрқув
-
дан ҳимояланишимизга сафарбар бўлади. Қўрқув шу 
қадар яқин келадики, лекин энди уни тушуниш қийин
-
лашади! Биз қўрқувдан ошиб ўтиш учун турли усул
-
ларни ихтиро қиламиз, қўрқувни бўғамиз, фикримиз
-
ча, қўрқувга сабаб бўлган буюм ёки мавжудликларга 
ҳамла қиламиз, уларни ўзимиздан итарамиз; қўрқув
-