Кексаларни эъзозлаш йили



Download 0,54 Mb.
bet49/127
Sana21.02.2022
Hajmi0,54 Mb.
#2144
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   127
Материалы и методы.В экспериментах были изучены качественные показатели полученных таблеток в соответствии с требованиями ГФ XI, НД, а также другими общепринятыми способами. Оценка их качества проводилась по следующим показателям: внешний вид, геометрическая форма, соответствие высоты к диаметру, средняя масса, количественное содержание действующего вещества, распадаемость, растворение, прочность на истирание и излом по пяти прописям. Вспециальных серии исследования посвящались к изучению влияния условий и режима прессования. В экспериментах были использованы пресс формы разным диаметром (6,8,9,10мм).
Результаты :Результаты определения качественных показателей рекомендуемых таблеток «Ибуасктамол» показали следующее: внешний вид-таблетки белые или белые с кремовым или розовым оттенком цвета, без запаха, цилиндрической формы, с риской, прочность на излом составила от 35,8 до 41,5 Н, отношение высоты таблеток к диаметру 3940%, прочность на истирание 99,85%, распадаемость 16,95 минут. Результаты
зависимость качества таблеток «Ибуасктамол» от давления прессования показали, что качественные таблетки получены в применении давления прессования 100-180 МПа. С увеличением давления прессования увеличивался время распадаемости, стойкость к раздавливанию увеличивался и уменьшался истираемость.
Выводы: Таким образом, установлено, что таблетки соответствовали требованиям Государственной Фармакопеи XI предъявляемым к таблетированным лекарственным формам.
DASTARBOSH O‘SIMLIGIDAN SESKVITERPENOIDLARNI AJRATISH TEXNOLOGIYASI
N. Xolmatov - 2 - kurs talabasi
Toshkent farmatsevtika instituti, Toshkent sh.
“Biotexnologiya” kafedrasi
Ilmiy rahbar: k.f.n., dots. X.T. Zoirova
Umiy ishning dolzarbliligi: xozirgi vaqtga kelib dunyo miqyosida ko‘plab sun’iy dori- darmonlarning tibbiyot amaliyotiga tadbiq qilinish bilan birga, ularning turli xildagi salbiy ta’sirlari ham olimlarga ma’lum bo‘lib qoldi.
O‘simlik maxsulotlaridan olingan preparatlarda inson organizmda bunday salbiy ta’sirlar kuzatilmaydi, bo‘lsa xam juda kamdan-kam xollarda kuzatiladi. Shu boisdan keyingi vaqtlarda o‘simlik maxsulotlariga va ular asosida olingan prepartlarga e’tibor keskin ortdi.
O‘simliklardan biologik faol moddalarni ajratib olish, ularni ta’sir yo‘nalishlarini o‘rganish, yarim sintez yo‘li bilan faolligiini oshirish masalalari xozirgi kunning dolzarb mavzularidan biri bo‘lib kelmoqda.
Ishning maqsadi: xozirda terpenoidlar guruhiga xos bo‘lgan seskviterpen laktonlarga qiziqish ortib bormoqda. Tabiatda terpenoidlar guruxiga xos bo‘lgan o‘simliklar keng tarqalgandir. Ulardagi lakton xalqasi va funksional guruxlarining mavjudligi biologik faollikni ta’minlaydigan faol markaz xisoblanadi. Ushbu funksional guruxlar orqali turli reaksiyalar o‘tkazib modifikatsiyalash imkoni kengdir.
Terpenoidlar, ayniqsa seskviterpen laktonlar yurak-qon tomir kasalliklarida, arterial qon bosimida, gijjalarni xaydovchi turli o‘smalarga qarshidavolovchi xususiyatga egadir. Shularni xisobga olgan xolda terpenoidlar guruxiga xos bo‘lgan tarkibida seskviterpen lakton saqlagan dastarbosh o‘simligini ekstraksiyalash va ekstraksiyalashning optimal sharoitlarini o‘rganishdir.
Tadqiqot uslubi va materiallari: ekstraksiyalashda perkolyasiya usulidan foydalanildi. Xom ashyo sifatida Dastarbosh guli (Tanacetum vylgare L.) o‘simligidan foydalanildi. O‘simlik xom ashyosi 3-5 mm kattalikda maydalandi. Ekstragent sifatida etil spirtining o‘rnini bosuvchi izopropil spirtidan foydalanildi.
Natijalar: ekstragent tanlash sifatida bir necha erituvchilardan foydalanilgan xolda tajribalar o‘tkazildi.Natijada muqobil erituvchi sifatida (1:3) izopropil spirtidan foydalanildi. Maxsulotni 24 soat davomida xona xaroratida perkolyatorda bo‘ktirib qo‘yildi. Ekstraksiyalash jaryoni 3 marta olib borildi. Maxsulotni filtrlab olindi, spirtni esa xaydash asbobida qaytar muzlatkich o‘rnatilgan xolda suv xammomida 78 oC xaroratda xaydab olindi. Quyuq ekstraktni mavjud bo‘lgan ballast moddalardan (uglevodlar moysimon moddalar, shilliq moddalar) tozalash maqsadida xloroform-suv sistemasidan foydalanilib suyuqlik-suyuqlik ekstraksiya jarayoni olib borildi. Ekstraksiyalash 8 marta olib borildi. Ushbu jarayon ajratish voronkasi yordamida amalga oshirildi. Ballast moddalar xloroformda qoldi. Suvli qism esa uchirib yuborildi va natijada laktonlarning quyuq yig‘indisi xosil bo‘ldi. Maxsulot tarkibida biologik faollikni ta’minlovchi faol markaz bo‘lgan lakton xalqasi mavjudligini Legal reaksiyasi orqali aniqlandi. Bunda 2 tomchi piridin,natriy nitroprussidning 5% li suvli eritmasidan 2 tomchi va ishqorning 10% li suvli eritmasidan 2 tomchini asta-sekin qo‘shildi, suyuqliklar uchrashgan joyda qizil xalqa xosil bo‘ldi.
Xulosalar: o‘simlik tarkibida terpenoidlar guruhiga xos bo‘lgan seskviterpen lakton borligi va xalqa ochilib ketmaganligi tajriba natijasida aniqlandi. Tajriba uchun optimal erituvchi tanlash sifatida adabiyotlarda keltirilgan etil spirtining o‘rniga, undan kam bo‘lmagan xossali izopropil spirtidan foydalanildi.
DIFFERENTSIAL TENGLAMA YORDAMIDA FIZIKAGA OID MASALALARNI YECHISH
Toshkent farmatsevtika instituti.
Fizika, matematika va AT kafedrasi.

  1. Shukurov 2-kurs talabasi.

Ilmiy rahbar: katta o’qituvchi B.A. Abdurahmonov
Ilmiy ishning dolzarbliligi: fizika, matematika, ekonomika, biologiya, kimyo, meditsina va boshqa fanlarda uchraydigan ko’plab jarayonlar differensial tenglamalar yordamida tavsiflanadi. Shu tenglamalarni o’rganish bilan tegishli jarayonlar haqida biror ma’lumotga, tasavvurga ega bo’lamiz. O’sha differensial tenglamalar o’rganilayotgan jarayonning matematik modelidan iborat bo’ladi. Bu model qanchamukammalbo’lsa, diffensial tenglamalarni o’rganish natijasida olingan ma’lumotlar jarayonlarni shuncha to’la tavsiflaydi. Shunisi qiziqki, tabiatda uchraydigan turli jarayonlar bir xil differensial tenglamalar bilan tavsiflanishi mumkin, ya’ni agar biror matematik modelni to’la o’rganilsa, tegishli natijadan turli jarayonlarni tushuntirishda foydalansa bo’ladi.
Ishning maqsadi: Ushbu ish differensial tenglamaning fizik masalalarni differensial tenglamalarga keltirish, uni yechish, hodisa va jarayonlarni tahlil qilishga bag’ishlanadi.
Tadqiqot uslubi va materiallari: Ma’lumki, biror jarayon yoki hodisani tavsiflaydigan differensial tenglamalar tuzishning universial usuli mavjud emas, shuning uchun faqatgina ba’zi umumiy ko’rsatmalar berish mumkin. Fizik masalaning shartiga ko’ra differensial tenglamani tuzishda quyidagi ketma-ketlik tavsiya etiladi:

  1. Qaralayotgan hodisada o’zgaruvchi qiymatlarni o’rnatish va ular bilan bog’liq bo’lgan fizik qonunlarni ochib berish;

  2. Biz topmoqchi bo’lgan erkli o’zgaruvchi va noma’lum funksiya tanlash;

  3. Masala shartlaridan kelib chiqib boshlang’ich va chegaraviy shartlarni aniqlash;

  4. Masala shartlarida asosiy rol o’ynaydigan qiymatlarni erkli o’zgaruvchi, noma’lum funksiya uning hosilalari orqali ifodalash.

  5. Qaralayotgan hodisa bo’ysunadigan fizik qonunlar va masala shartlaridan kelib chiqib differensial tenglamani tuzish;

  6. Differensial tenglamaning umumiy yechimi yoki umumiy integralini topish;

  7. Boshlang’ich yoki chegaraviy shartlarga ko’ra xususiy yechimni topish;

  8. Olingan yechimni tahlil qilish.

Ushbu ishda quyidagi fizik masalalarni differensial tenglamalar yordamida yechilishini o’rganilgan.
Masala. Idishda tarkibida 10 kg tuzdan iborat bo’lgan 100 l suyuqlik bor. Idishga uzluksiz ravishda minutiga 5 l suv tushmoqda va aralashib (idishdagi suyuqlik bilan) shunday tezlik bilan chiqib ketyapdi. lsoatdan keyin idishda qancha miqdorda tuz qoladi?
Masala. 20 l hajmli idish havo bilan to’ldirilgan (80% azot, 20% kislorod) idishga sekundiga0,1l azot uzluksiz ravishda kiryapdi va aralashib shuncha miqdordagi aralashma chiqib
ketyapdi. Qancha vaqtdan keyin idishdagi azot 99% ni tashkil qiladi.
Xulosalar: Fizikaga oid masalalarni yechish jarayonida tuzulgan matematik model differentsial tenglama ekanligi va bu tenglamani berilgan shartlar asosida topilgan yechimlari tahlil qilingan.
ОЦЕНКА КАЧЕСТВА КАПСУЛ С ЭКСТРАКТОМ «ТРИБУЛИПИЛ»
Н. Вохидова - студентка 4 курса Ташкентский фармацевтический институт, г. Тошкент Кафедра промышленной технологии лекарственных средств Научный руководитель: проф. Х.М.Юнусова
Актуальность. В настоящее время создание отечественных лекарственных препаратов на основе растительных лекарственных средств - приоритетное направление современной фармацевтической науки и практики. Здоровье народа - один из основных факторов развития любого государства. Лекарственная политика Республики Узбекистан строится на принципах обеспечения медицинских учреждений и населения республики эффективными, качественными, безопасными и доступными лекарственными средствами.Лекарственные растения, как правило, хорошо переносятся больными, не оказывают нежелательного побочного действия, их можно применять длительный период времени (при необходимости терапия продолжается в течение 1 года-2 лет). Фито препараты улучшают примерно у 60% больных субъективную оценку качества мочеиспускания и объективные параметры, такие как скорость мочевого потока и количество остаточной мочи после опорожнения. Об эффективности терапии судят не ранее, чем через 2-3 месяца после ее начала. Они хорошо переносятся подавляющим числом больных (88-96%), в том числе и лицами пожилого возраста. Одним из основных приоритетов развития отечественной фармацевтической промышленности является разработка и внедрение в производство оригинальных отечественных лекарственных препаратов на основе лекарственного растительного сырья и внедрение их в местное производство.
Целью настоящей работы является изучение качественных показателей капсул на основе сухого экстракта «Трибулипил» и аскорбиновой кислоты.
Материалы и методы. Объектами исследований были капсулы «Трибас» полученный нами рекомендуемым составом и технологии на основе сухого экстракта «Трибулипил», полученный из сбора «Трибулипил» предложенный профессором Х.М.Камыловым с
соавторами. Сбор «Трибулипил» в своем составе содержит два растения: кипрея узколистного (ChamerionangustifoliumL.) и якорца стелющиеся (TribulusterrestrisL.). Оценку качества проводили согласно требованиям ГФ XI к капсулированным лекарственным формам. Исследования количественного состава капсул проводили методом спектрофотометрии. Определение распадаемости капсул с сухим экстрактом «Трибулипил» проводили по ГФ XI, вып. 2, с. 143. Тест растворения проводили общепринятыми методами, приведенными в ГФХ методом «Вращающаяся корзинка». Среда растворения очищенная вода, объем среды растворения 1000 мл, скорость вращения корзинки-100 об/мин, температура 37±1С°. Для испытания в прибор поместили две капсулы и проводили растворение.
Результаты: по внешнему виду капсулы отвечают требованиям ГФ XI, имеют допустимые отклонения в массе содержимого отдельных капсул (до 10%) и времени распадаемости (до 20 мин.). Содержимое капсул - гранулы коричневого цвета, со специфическим запахом, и своеобразным вкусом. Растворение 98,5%, количественное
содержание (флаваноидов) 99,35%.
Оценка микробиологической чистоты показала, что препарат в условиях испытания не обладает антимикробным действием.
Выводы: Таким образом, рекомендуемые капсулы отвечают требованиям ГФ XI и могут быть включены в проект Временной Фармакопейной статьи.
OG‘IZ BO‘SHLIG‘I YALLIG‘LANISHIDA QO‘LLANILUVCHI SUYUQ EKSTRAKTLARNI OLISH TEXNOLOGIYASI
S.A. G‘iyosova - 3-kurs talabasi
Toshkent Farmatsevtika instituti, Toshkent sh.
Biotexnologiya kafedrasi
Ilmiy rahbar: dots. F.O. Po‘latova
Ilmiy ishning dolzarbligi: xozirgi vaqtda og‘iz bo‘shlig‘i yallig‘lanishi bolalar va kattalarda ko‘p uchraydigan kasallik turidir. Uni davolashda qo‘llanadigan preparatlar quruq yoki suyuq xolda tayyorlanadi. Erituvchi sifatida suv yoki organik erituvchilar olinadi. Moyli ekstrakt ko‘rinishda tayyorlansa yuqoridagi erituvchilar keltirib chiqaruvchi noxush achishish xolatlari kuzatilmaydi.
Og‘iz bo‘shlig‘i yallig‘lanishida qo‘llaniluvchi O‘zbekiston hududida o‘sadigan o‘simlik xom ashyosi asosida moyli ekstraktlarni olish jarayonining texnologiyasini o‘rganish.
Ishning maqsadi: moyli ekstrakt olishda matseratsiya usulidan foydalandik. Ekstragent sifatida kungaboqar moyidan foydalandik. Ekstraksiya turli xil sharoitlarda texnologik parametrlarni o‘zgartirgan holda olib borildi. Xom ashyo sifatida: anjir bargi (Folia Ficus Carpica), emanpo ‘stlog‘i (Cortex Quercus), dalachoy yer ustki qismi (Herba Hyperici) va yapon saforasi mevasi (Fructus Sophorae Japonicae) lardan foydalandik. O‘simlik xom ashyolari 5-15 mm (yer ustki qismlari) o‘lchamlarda maydaladik. Dorivor o‘simlik xom ashyosini ektraksiyalashdan avval 96%li spirtda bo‘ktiriladi. Bo‘ktirish vaqtini aniqlash uchun 12, 24 va 36 soat vaqtlarni tanladik. Tajriba natijasida eng optimal bo‘ktirish vaqti 24 soat deb topildi. Ekstraksiya jarayonini turli haroratlarda olib bordik: 24, 50, 800C. Ekstraksiya o‘tkazish uchun eng optimal harorat 800C ekanligi topildi. Chunki bu haroratda biofaol moddalar yuqori konsentratsiyada ekstraksiyalanadi. Ekstraksiyalash vaqtini topish uchun jarayon turli xil vaqtlarda olib borildi: 1, 2 va 3 soat.
Tadqiqot uslubi va materiallari: bizning tajribamiz uchun 3 soat vaqtni tanladik. Bo‘ktirish jarayonidan so‘ng hosil bo‘lgan massaga kungaboqar yog‘ini 1:10 nisbatda quydik va tanlangan optimal sharoitda matseratsiya usuli orqali jarayon olib borildi. Spirt jarayon davomida haydab olindi.Jarayon so‘ngida moyli ekstrakt sovitilib, matoda filtrlanadi. Tayyor bo‘lgan moyli ekstraktni yot moddalardan tozalashda tindirish usulidan foydalandik. Bunda tiniq eritma hosil bo‘lgunga qadar xona haroratida 24 soatga qoldirdik. Tindirishdan so‘ng moyli ekstraktni takroran filtrlab oldik.
Natijalar: mahalliy o‘simlik xom ashyolaridan og‘iz bo‘shlig‘i yallig‘lanishida qo‘llaniluvchi moyli ekstrakt olish uchun matseratsiya usuli tanlandi. Jarayon 800C da 3 soat davomida olib borildi. Erituvchi sifatida kungaboqar moyi olindi. Bo’ktirish jarayoni uchun esa ajratuvchi sifatida 96%li etil spirtidan foydalanildi. Tayyor bo‘lgan moyli ekstrakt jigarrang - yashil rangli bo‘lib, o‘ziga xos hid va mazaga ega.
Xulosalar: eman, anjir, dalchoy, yapon saforasi o‘simliklaridan olingan moyli ekstrakt olish jarayonining texnologiyasi ishlab chiqildi. O’simlik va ekstragentlarning nisbatlari va jarayon uchun optimal sharoit tanlandi.
DIFFERENTSIAL TENGLAMA YORDAMIDA YORDAMIDA EPIDEMIYANING TARQALISH
MASALASINI O’RGANISH
Z. Odilova 1-kurs talabasi
Toshkent farmatsevtika instituti, Toshkent sh.
Fizika, matematika va AT kafedrasi
Ilmiy rahbar: Abdurahmonov B.A.
Ilmiy ishning dolzarbligi: fizika, ekonomika, biologiya, kimyo, meditsina va boshqa fanlarda uchraydigan ko’plab jarayonlar differensial tenglamalar yordamida tavsiflanadi. Shu tenglamalarni o’rganish bilan tegishli jarayonlar haqida biror ma’lumotga, tasavvurga ega bo’lamiz. O’sha differensial tenglamalar o’rganilayotgan jarayonning matematik modelidan iborat bo’ladi. Bu model qancha mukammal bo’lsa, diffensial tenglamalarni o’rganish natijasida olingan ma’lumotlar jarayonlarni shuncha to’la tavsiflaydi. Shunisi qiziqki, tabiatda uchraydigan turli jarayonlar bir xil differensial tenglamalar bilan tavsiflanishi mumkin, ya’ni agar biror matematik modelni to’la o’rganilsa, tegishli natijadan turli jarayonlarni tushuntirishda foydalansa bo’ladi.
Ishning maqsadi: epidemiya tarqalishi masalasini uchun matematik model tuzish, tuzilgan matematik model differensial tenglamalarga keltirish, uni yechish, hodisa va jarayonlarni tahlil qilish.
Tadqiqot uslubi va materiallari: Tekshirilayotgan kasallik uzoq vaqt davom etuvchi bo’lganda epidemiyalar nazariyasida differentsial tenglamalarni qanday tuzish va ularning echilishi bilan tanishamiz. Bunda infektsiyani uzatish jarayoni kasallikning davom etishiga nisbatan ancha tez vakasallikni yuqtirgan kishilar to’dada qolgan holda boshqa kishilarga kasallikni yuqtirishni davom ettiradilar.
Boshlang’ich vaqt t = 0 da a - kasallikni yuqtirgan manba’lar, b - yuqtirmagan manba’lar bo’lsin. XCQ, У1*'-1 - vaqtga kelib hosil bo’lgan kasallikni yuqtirgan va yuqtirmagan manba’lar soni bo’lsin. Bir avlod hayoti vaqtidan kichik har qanday vaqt oralig’idan t momentida quyidagi tenglik o’rinli:^ -H У = ct 4- b
Mana shu shartda vaqt o’tishi bilan kasallanmagan manba’lar sonining o’zgarish qonuni, ya’ni У = ^(0 aniqlash kerak.
Infektsiya (kasallikni uzatish) kasallangan manba’ bilan kasallanmaganlarning muloqati orqali o’tgani uchun kasallanmagan manba’lar vaqt o’tishi bilan kasallangan va kasallanmagan manba’lar
muloqati miqdoriga proportsional ravishda kamayib boradi, dt Vaqt oralig’i uchun dy = -l^xydt
kelib chiqadi, bu erda к - proportsionallik koefitsienti. Bu tenglamaga yuqoridagi tenglamadan x ning qiymatini olib kelib qo’ysak, quyidagi differentsial tenglama hosil bo’ladi:
d у
. — = -syta + ь - yl
.
Boshlang’ich t = О у = b bo’lishidan foydalanib differentsial tenglamani yechimini
topamiz.y (t)=a(a+b)/(b+a tk K


Download 0,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish