Kegl cc pechat indd

55-MAVZU
LABORATORIYA ISHI. YASSI KO‘ZGU YORDAMIDA 
YORUG‘LIKNING QAYTISHINI O‘RGANISH
119-rasm.
Kerakli asboblar. 1) yassi ko‘zgu o‘rnatilgan optik 
disk; 2) nurli ko‘rsatkich yoki 3–6 volt kuchlanishga 
mo‘l jallangan cho‘g‘lanma elektr lampochkasi; 3) 
o‘l-
cham lari 160 × 200 mm bo‘lgan oq qalin qog‘oz.
Ishni bajarish.
1. 119-rasmda ko‘rsatilgan qurilma yig‘iladi. Optik 
disk o‘rtasiga yassi ko‘zgu o‘rnatiladi.
2. Nurli ko‘rsatkichni (yoki cho‘g‘lanma elektr lam-
poch kasini) optik disk chetiga mahkamlab, undan 
ko‘zguga yorug‘lik tushiriladi.

---

150
3. Tushish burchagini o‘zgartirib, ularga mos kelgan qaytish 
burchaklari aniqlanadi. Natijalari sinf doskasiga yozib boriladi.
4. Tushish burchagi va qaytish burchaklari teng ekanligi tekshiriladi.
5. Oq qalin qog‘ozni qaytayotgan nur tomondagi diskka yopisha-
digan qilib qo‘yiladi. Shunda qog‘oz yuzida qay 
tayotgan nur ko‘rinib 
turadi. Qog‘ozni biroz burilsa, qaytgan nurning boshlanishi ko‘rinadi. 
Bu hodisadan xulosa chiqariladi.
6. Tajribani nurli ko‘rsatkichni optik diskning chap tomoniga 
o‘rnatib takrorlanadi.
1. Tushish burchagi va qaytish burchagi o‘zaro qanday muno-
sabatda bo‘ ladi?
2. Qaytayotgan nur tushgan nurga nisbatan qanday joylashadi? 
Bir tekis likdami yoki ixtiyoriy tekislikdami?
3. Tushish burchagi 0° ga teng bo‘lsa, qaytish burchagi nimaga teng bo‘ladi?