Kegl cc pechat indd

jismning massa markazi
deyiladi. Jismning bu 
nuqtasida xuddi barcha massa to‘plangandek bo‘ladi.
48-rasm. 
49-rasm.

---

85
Shunga o‘xshash tajribalar yordamida aniqlanishicha, turli geometrik 
shaklga ega bo‘lgan jismlarning massa markazlari quyidagicha bo‘lar 
ekan:
Bir jinsli jismlarning
 
(masalan,
 shar, sfera, doira va shu 
kabilarning) 
massa markazlari ularning geometrik markazlari 
bilan ustma-ust tushadi
 
(50-rasm).
Doira 
To‘rtburchak 
Parallelogramm 
Halqa 
Kub
50-rasm.
51-rasm.
Agar jismlar ixtiyoriy yassi shaklga ega 
bo‘lsa, uning massa markazini ikki nuq 
tasidan 
osish usuli bilan aniqlash mum 
kin. Bunda 
massa markazi 
A
va 
B
nuqtalardan o‘tgan 
vertikal chiziqlar kesishgan nuq 
tada bo‘ladi 
(51-rasm).
Jismlarni massa markazidan o‘tgan o‘qqa 
osib qo‘yilsa, u muvozanatda uzoq muddat 
davomida qoladi. Agar jism muvozanatda bo‘lsa, unga ta’sir qilayot 
gan 
barcha kuchlarning yig‘indisi nolga teng bo‘ladi.