Кўчмас мулк иқтисодиёти

Объектнинг асосий тавсифлари 

---

135 
иборат. Ҳар қандай кўчмас мулк объектлари конкрет жараёнларга хизмат кўрсатиш учун 
мўлжалланган (10.7-расм): 
•
уй-жой – тураржойга бўлган талабни қондириш учун; 
•
саноат объектлари – ишлаб чиқариш-технологик жараёнларни ташкил этиш 
учун; 
•
ер участкалари – қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини, саноат-фуқаро 
қурилишини, рекреация эҳтиёжини таъминлаш учун. 
10.7-расм. Кўчмас мулк бозори – хизматлар бозорининг бир тури
Кўчмас мулк бозори маълум бир хизмат турини кўрсатишга мўлжалланган ва 
ўзининг ижтимоий-иқтисодий табиатига кўра хизматлар бозорига яқин туради. Бироқ, 
кўчмас мулк бозорини биргина хизматлар бозорининг ташкил этувчи элементи деб 
бўлмайди.
Хизмат – бу, ижрочининг истеъмолчи билан ўзаро таъсири натижаси, шунингдек, 
истеъмолчиларнинг эҳтиёжини қондириш бўйича ижрочининг хусусий фаолияти. Махсус 
товар сифатида кўчмас мулк объекти бир қатор фарқли белгиларга эга: ишлаб 
чиқарувчидан алоҳида бўлолмаслиги, сақланмаслиги, сифатининг доимий эмаслиги. 
Бунда хизмат, материал-ҳудудий шаклга эга бўлган товарлар билан боғлиқ бўлиши (ёки 
боғлиқ бўлмаслиги) мумкин, лекин, бошқа барча ҳолатларда у нарса сифатида эмас, аниқ 
бир фаолият сифатида фойдали бўла олади. 
Кўчмас мулк бозори дам олиш учун заиф структуралаштирилган ва шаклланиш 
босқичида: унда тўйинишга яқин бўлган сегментлар (кинобозори), мураккаб структурали 
динамик кластерлар (боулинг-клуби бозори, савдо марказларининг кўнгилочар 
сегментлари) ва шаклланмаган суббозорлар (спорт ва йирик кўнгилочар 
мажмуалар)мавжуд. 
Бозорнинг баъзи сегментларида даромадлилик ва қоплаш кўрсаткичлари юқори 
эмас, лекин, истеъмол бозорининг ривожланиши, кўнгил очиш учун кўчмас мулк соҳасига 
инвестиция оқимини кириб келишига имкон беради.