KAZUSLAR: 1. Fyodor Dostoyevskiy “Jinoyat va jazo” romanida har bir qahramonning so‘zi, harakatlari, amalga oshirgan ishlaridan uning ichki dunyosini, odamiy qiyofasini ochib beradi. Romandagi tasvirlar va fikrlar tahlili asosida Arkadiy Ivanovich Svidrigaylovga baho bering. Svidrigaylov obrazi kuchli shaxs nazariyasini buzib talqin qilishda qanday rol o‘ynaydi? MANTIQIY SAVOLLAR: 1. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 11-moddasi. O‘zbekiston Respublikasi davlat hokimiyatining tizimi — hokimiyatning qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatiga bo‘linishi prinsipiga asoslanadi. Mazkur moddaga akademik yozuv talablari asosida izoh yozing, moddadagi tushunchalarga ta’rif bering, normaning ijtimoiy hayotdagi ahamiyatini ko‘rsating. 2. Jamiyatda huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirish qator omillarga bog‘liq bо‘lib, bunda huquqiy tarbiya ham muhim ahamiyat kasb etadi. Huquqiy tarbiya huquqiy ong va huquqiy madaniyatning shakllanishi va о‘zgarishida asosiy vositalardan biri sanaladi. Mazkur mulohazaga matn strukturasi talablariga rioya qilgan holda fikringizni bayon eting.
Svidrigaylov - umuman olganda inosnning aqli yetmaydigan darajada insoniylikdan chiqib ketgan personajdir. Uning turli shaxvoniy qiliqlari va bemani. harakatlari mavjud. Yozuvchi Dostayevskiy bunday personajni qanday qilib gavdalantirgan? qanday qilib bu personaj haqida o'ylagan? Albatta bu personaj haqida turlicha savollar paydo bo'lishi mumkin. Chunki bu personaj xamelyonga o'xshaydi chunki tashqi ko'rinishidan yaxshi, xushbichim, chiroyli odam bo'lishiga qaramay odob va aholq jihatidan ancha xunuk inson bo'lgan. Dostayevskiy uning harakteri quydagicha yoritolgan Svidrigaylov - muloqotda xotirjam, muvozanatli odam. Bilimli, tarbiyalangan. Ikki tomonlama xarakterga ega. Bir tomondan, u oddiy, oddiy, hushyor odam, chunki u Raskolnikov oldida paydo bo'ladi, boshqa tomondan, Raskolnikovning onasi Dunya va Lujin u haqida cheksiz buzuq, shahvoniy, yovuz va beozor odam sifatida gapirishadi. Bir tomondan, u zo'rlovchi, zaharlovchi va qiruvchi, boshqa tomondan, Sonya va Marmeladov yetimlariga pul beradi, Raskolnikovga yordam taklif qiladi. U odatda monoton gapiradi, lekin go'yo qandaydir jilmayish bilan, xuddi ko'pni ko'rgan, o'zini va odamlarning qadrini tatib ko'rgan va bilgan odamga o'xshaydi. Biroz xurofot, ehtimol, hayotining oxirgi davrida, ko'plari ishonganidek, u zaharlagan va ruhi unga kelgan xotini vafotidan keyin shunday bo'lgan. "Jinoyat va jazo" romanida Svidrigaylov bilan to'qnash kelganda, o'quvchi tushkun tush ko'radi. Bu qahramonning so'zlari, imo -ishoralari va tajribalari ko'zga qandaydir dahshatli va ko'rinmas tahdidni keltirib chiqaradi. Svidrigaylovning nutqi tasodifan bir mavzudan ikkinchisiga o'tadi: bu erda u ayolni kaltaklagan, bu erda kiyimlari haqida gapirgan, bu erda hayotning zerikishi, aldash haqida gapiradi ... U keyin gapirish uchun gapiradi va o'quvchi to'xtaydi. tushunish uchun, aslida, biz gapirayotganimiz haqida. Bir narsadan boshlab, Svidrigaylov to'satdan boshqasiga o'girildi, uning qalbida qorong'i narsa yashiringan, u o'zini tuta olmaydigan baxtsiz voqealarga to'la, u tinchlana olmaydi, go'yo u uchun doimiy nazorat o'rnatilgandek. Shuning uchun uning nutqlari ong oqimi, bu tartibsiz va tartibsiz monolog. Ammo, agar bu monolog uzilib qolsa, Svidrigaylovning dahshatli ta'qibchisi uni bosib o'tadi va uni dahshatli va qorong'i chuqurga sudrab kiradi. Qahramon Marfa Petrovnaga boshqa dunyodan ko'rinib turibdiki, "unga tashrif buyurishdan mamnun bo'lishini" aytganda, uning ko'zlari g'ayrioddiy darajada jiddiy bo'lib ketadi. Yoki bu mashhur epizod, suhbatdoshi Raskolnikovga quloq solmasdan, u uchun abadiylik "qishloq hammomiga o'xshaydi, tutunli va burchaklarda o'rgimchaklar bor" deb aytgan. Svidrigaylov "Jinoyat va jazo" romanida arvohlardan va boshqa dunyodan qo'rqadi. U o'lik sovuqni his qiladi va bu uni qo'rqitadi.
Bu obraz kuchli shaxs nazariyasini buzib talqin qilishda ahamyati bor chunki yozuvchi uni kuchli qilib ko'rsqtgani bilan u ancha ruhan nozik va qo'rqoq bo'lgan. Bunga yaqqol misol u o'zini arvohlar borligiga va shunga o'xshash narsalarga ishontirib qo'rqitgan. Albatta kuchli shaxsning nazaryasida bu holatlarda buzilish kuzatilgan. Albatta kuchli shaxs qo'rqoq bo'lmasligi zarur. Nima bo'lganda ham Dostayevskiy o'z asariga bunday personajni nega qo'shgan? Bu savol hali ham ochiqligicha qolmoqda chunki bu personaj o'zi asarga ham qo'shilmasa ham bo'laverardi. Ammo bu ham asarning bir qismi kim bilsin asarni shu inson tufayli yozgandur. Lekn, Dostayevskiyning bu personaji kuchli shaxs nazaryasiga salbiy tasir o'tkazadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |