Katod materiallari. Tok keltirish qismlari


Diafragmalar va membranalar (to‘siqlar)



Download 94,74 Kb.
bet7/8
Sana25.09.2021
Hajmi94,74 Kb.
#184590
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
maruza-4

Diafragmalar va membranalar (to‘siqlar).

Ba’zi elektrokimyoviy jarayonlarda vannaning anod joylashgan qismi bilan katod joylashgan qismlarini ajratish zarur bo‘lganda, ikkala elektrodlar orasiga to‘siq o‘rnatish maqsadga muvofiqdir. Bunda elektrodlarda yoki eritmada hosil bo‘layotgan suyuq yoki gazsimon maxsulotlarni ajratiladi, elektrolizning xom-ashyosi, yarim maxsuloti va maxsulotlarining, qarama - qarshi ishorali elektrodlardagi reaksiya-larda ishtirok etishlarining oldi olinadi.

Har qanday diafragma o‘zidan ionlarni o‘tkazadigan, lekin xom-ashyo va maxsulotlarni o‘tkazmaydigan hususiyatga ega bo‘lishi talab qilinadi.

Diafragma elektrodlarda xosil bo‘lgan maxsulotlarni eritmada o‘zaro ta’sirlashib, reaksiyani orqaga qaytarilish xollarini oldini olish, yoki filtrlash uchun ikkala elektrod oralig‘iga o‘rnatiladi.

Diafragmalar foydalanishiga qarab quyidagicha turlanadi:

- eritma ichiga tushirilgan;

- filtrlovchi;

- ion almashinuvchi (membranalar).



Eritmaga tushirilgan diafragmalar katolit va anolitlarni bir biridan ajratib qo‘yadi, ta’minot ham aloxida bo‘ladi. Bunga misol qilib vodorod va kislorod olishdagi asbest to‘siq (12-rasm, a) ni olish mumkin. Ba’zida oradagi to‘siq elektrolitni qisman ajratadi. Bunga misol qilib, natriy metalini oluvchi elektrolizyordagi po‘latdan yasalgan to‘r-to‘siq (12-rasm, b) vazifasini bajaradi.

Filtrlovchi to‘siqlar elektroliz maxsulotlarini mexanik ajratish bilan bir qatorda yana xlor elektrolizida (diafragma cho‘ktirilgan asbestdan tayyorlanadi), elektrolitni anod tomondan katod tomonga yo‘naltirishni ta’minlaydi (12-rasm, v), yoki nikelni rafinirlashda (diafragma lyon brezentidan tayyorlangan bo‘ladi) yoki marganetsning elektroekstraksiyasida elektrolitni katod tomondan anod tomonga harakatini ta’minlaydi. Elektrolitni bir tomonga yo‘naltirishdan maqsad – ma’lum ionlarning teskari tomonga harakatini va diffuziyani oldini olishdir.

Ion almashinuvchi membrana to‘siqlardan faqat ionlar o‘ta oladilar, xom-ashyo va maxsulotlar esa aloxida tomonlarda bo‘ladi. Xlor va ishqor olishda kation almashinuvchi membranali elektrolizyor (12-rasm, g) dan foydalaniladi.

Qo‘llanilayotgan diafragmalar hususiyatlariga ko‘ra ikki guruhga bo‘linadi: 1- g‘ovakli; 2 – ion almashinuvchi.

G‘ovakli to‘siqlarda ionlar elektrolit bilan to‘latilgan g‘ovaklardan o‘tadi. Ion almashinuvchi membranalarda esa polimer tarkibiga kiruvchi funksional gruppalarda, to‘siqning bu tomonida ion qabul qilib, qarama-qarshi tomonidan ion chiqarishi hisobiga amalga oshiriladi.

G‘ovakli diafragmalar quyidagi ko‘rsatgichlar bilan baxolanadi: -g‘ovaklilik ; - o‘tkazuvchanlik. G‘ovaklilik ushbu tenglama yordamida aniqlanadi:



v = πr2ℓSnβ/ℓS = πr2

Bu erda v- umumiy g‘ovaklilik;

r- g‘ovakning o‘rtacha effektiv radiusi, sm;

ℓ- diafragmaning qaliniligi, sm;

S- diafragmaning ishchi yuzasi, dm2;

β - g‘ovaklarning murakkablik koeffitsienti; β = ℓeffektiv/ℓ

effektiv-g‘ovaklarning effektiv uzunligi;

n- g‘ovaklarning effektiv soni;





Download 94,74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish