“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

1.
 
Tadbirkorlik  psixologiyasi ijtimoiy-
iqtisodiy fenemon sifatida. 
 

---

117 
 
Ma’muriy-tashkiliy  uslub  asosan  jamiyat  talablarini  qondirishga  qaratilgan 
bo’lib,  ishlab  chiqarish  jarayonini  va  mehnat  taqsimotini  rejali  olib  borish  uchun 
qo’llaniladi.  Bu  uslub  ikki  turda  bo’lishi  mumkin:  uzoq  muddatga 
moslashtiriladigan va  bir  martalik bo’lishi  mumkin.  Shart-sharoitiga ko’ra,  kerakli 
uslub  qo’llaniladi  va  bu  takomillashtirib  boriladi.  Boshqarish  uslublarini 
takomillashtirishdan  asosiy  maqsad  daromadni  to’g’ri  taqsimlash,  har  bir  ishchi, 
xizmatchining  o’z  mehnatiga  yarasha  daromad  olishini  ta’minlashdir.  Demak, 
boshqarish  uslublarini  hayotga  shunday  tadbiq  etish  kerakki,  har  bir  inson  mehnat 
qilsagina, turmushi yaxshi bo’lishiga ishonch hosil qilsin. 
Barcha  ko‘rinishdagi  tadbirkorlik  faoliyatlari  turli  belgilariga  qarab  toifalarga 
ajratiladi:  xususan,  faoliyat  turi,  mulkchilik  shakli,  mulkdorlar  soni,  tashkiliy-
iqtisodiy shakllari, yollanma mehnatdan foydalanish darajasi va hokazolar bo‘yicha. 
Bulardan ayrimlarini ko‘rib chiqamiz. Turi yoki qo‘llanilishi bo‘yicha tadbirkorlik 
faoliyatlari  -  ishlab  chiqarish,  moliyaviy,  tijorat-konsultativ  va  boshqa  turlarga 
bo‘linadi. Bular barchasi birgalikda yoki alohida faoliyat ko‘rsatishi mumkin. 
Tadbirkorlik bozorlarida iste’molchi bozoriga nisbatan ancha kamroq va shu 
bilan  birga  ancha  yirikroq  bo’lgan  xaridorlar  bilan  ish  yuritiladi.    Hattoki  katta 
tadbirkorlik  bozorlarida, talabning  katta qismi bir necha  xaridorga to’g’ri  keladi. 
Misol uchun, Goodyear o’z shinalarini iste’molchilarga sotganida, uning potensial 
xaridorlarini  dunyo  bo’ylab  millionlab  mashina  egalari  tashkil  etadi.  Zero,  uning 
taqdiri sanoqli mashina ishlab chiqaruvchilarning buyurtmalariga bog’liq. 
Tadbirkorlik talabi