“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

 
Qobiliyatlar
 
- shaxsning ma’lum faoliyatdagi muvaffaqiyatlarni, osonlik bilan 
biron faoliyatni egallay olishni ta’minlaydigan yakka psixologik xususiyatlaridir.  
Inson qobiliyatlar yordamida bilim, ko`nikma va malakalarini nisbatan osonlik 
bilan egallab oladi va biror faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullanadi. Qobiliyatlar 
faqat faoliyatda namoyon bo`ladi. 
 
62-rasm 
                                                 
27
 David G. Mayers Psychology,© 2010 by Worth Publishers 320-321 b. 
4. Qobiliyatlar va ularning 
turlari. 
 

---

87 
 
 
 
Insonning  qobiliyatlari  uning  mayllari  bilan  maxkam  bog`liqdir.  Shuning 
uchun  biror  narsaga  qiziqish,    unga  berilish  ko’pincha  faoliyatning  ana  shu  turiga 
bo’lgan qobiliyatlarning mavjudligidan darak beradi.  
Qobiliyat o‘zi nima, u insonlarda qay tarzda namayon bo‘ladi degan savolga, 
u insonlarning bosh miya faoliyatining ishlashi bilan bog‘liq degan javobni olamiz. 
Masalan:  Ba’zi  bir  insonlarda  miyaning  chap  qismi  ko‘proq  rivojlangan, 
boshqalarda esa o‘ng qismi rivojlangan degan g‘oyasini keltirishdi. 
Yuqorida yozganimizdek tajribalar ko‘rsatadiki miyaning har bir qismi o‘ziga   
xos  funksiyani  bajaradi.  Miyaning  chap  qismi  mantiqiyihatdan  narsalarga  baho 
beradi. O‘ng miya - hissiyot bilan intuitsiya orqali bo‘lib,  narsalarni qabul  qilishga 
yordam  beradi.“Dixotomiya”  -  o‘ng  va  chap  miya  qismlari  bu  fikr  sizni  osonlik 
bilan  fikrdan  chalg‘itishi  mumkin  deb  ogohlantirgan  edi  Sperri  (1982).  Hatto  biz 
hikoya  o‘qiyotganimizda  miyaning  ikkala  qismi  ishlaydi  –  chap  qism  so‘zlar  va 
uning  ma’nosini  topadi,  o‘ng  qismi  hazil  hissiyot  va  tassavurni  baholaydi 
(Hellige,1993; Levy, 1985).
28