Kasbiy psixologiya

VII - BOB.  KASBIY FAOLIYATNING INDIVIDUAL USLUBI 
 Kasbiy sifatlar tushunchasining mazmuni 
Kasbiy  sifatlar  insonning  butun  umrida  unga  hamroh  bo‘ladigan  va  hayot 
faoliyati  davomida  muhim  o‘rin  tutadigan  “Men  kimman?”  degan  ongli  savolga 
asosiy e’tiborni qaratadi. Taraqqiyot esa kasbiy o‘sishga, ishning sifatini ortishiga, 
izlanishlardagi 
kashfiyotlarga, 
qaror 
qabul 
qilishdagi 
egiluvchanlikka 
yo‘naltirilgan  bo‘ladi.  Kasbiy  shakllanishda  kasbiy  sifatlar  va  taraqqiyot  bir-biri 
bilan  chambarchas  bog‘liqdir:  kasbiy  sifatlar  bir  tomondan  kasbiy  taraqqiyot 
jarayonida  shakllansa, boshqa  tomondan  –shaxsning  mutaxassis  sifatida namoyon 
bo‘lishining  muhim  ko‘rsatkichi  hisoblanadi.  Amaliy  jihatdan  bu  quyidagilarni 
anglatadi:  yangi  ijtimoiy-iqtisodiy  dinamik  sharoitda  o‘z  sha’niga  ega  bo‘lish 
uchun, raqobatda sinmaslik uchun, farovon kelajakni ta’minlash uchun mutaxassis 
doimiy  rivojlanishda  bo‘lishi,  qolaversa,  ijtimoiy  va  mehnat  sharoitida  o‘zining 
mavqeini  tahlil  qilib  borishi  lozim.  Kasbiy  sifatlar  muammosiga  qiziqishlarning 
ortishiga qaramasdan, bu fenomenning tabiati, tuzilishi, dinamikasi va funksiyalari 
haqidagi  savollar  bir  qancha  chalkashliklarga  egadir.  Bunga  asosiy  sabab  bu 
muammoning,  ayniqsa,  shaxs  umumiy  tuzilishida  kasbiy  sifatlar  o‘rnida 
qo‘llaniluvchi  ijtimoiy  sifatlarni  kam  o‘rganilganligi  bilan  bog‘liqdir.  Kasbiy 
sifatlar  muammosini  tadqiq  qilish  uchun  eng  avvalo  bu  voqelik  shaxs  sifatlari 
tizimida  qanday  o‘rin  egallashini,  qolaversa,  shaxsning  kasbiy  va  ijtimoiy  o‘z-
o‘zini anglashida qanday rol o‘ynashini tushunib olish lozim.