“kasbiy pedagogika” fan sifatida

O‘z- o‘zini tekshirish uchun savollar:
1. Dual ta’lim tizimining qanday afzalliklari mavjud?
2. Dual ta’lim tizimining kamchiliklari nimalardan iborat?
?

---

125
3. Ta’limni ishlab chiqarish orqali amalga oshirish shakllari turlarini aytib bering.
4. Ishlab chiqarish amaliyotining ahamiyati nimalardan iborat?
5. Korxona sexlarida o‘qitishni tashkil qilish shakillari haqida ma’lumot bering.
6. Ishlab chiqarish amaliyoti jarayonida yechiladigan vazifalarni aytib bering.
5.4. KASB-HUNAR TA’LIMINI BOSHQARISH
Reja:
1. O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarini boshqarishning
umumiy va ilmiy asoslari.
2. O‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi muassasalariga rahbarlik qilish,
rahbarlar ishining mazmuni.
1. O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarini boshqarishning
umumiy va ilmiy asoslari
O‘zbekistonda ta’limni boshqarish tizimi davlat xarakteriga ega. Bu jarayonga
hamma bab-baravar, shuningdek hukumatning mahalliy organlari vakillari jalb
etiladi. Ishbilarmon doiralar, jamoat tashkilotlari va fondlar ta’limini boshqarishda
ishtirok etmaydilar. Ularning ishtiroki ta’limini moliyaviy va moddiy jihatdan
ta’minlashga ma’lum darajada imkoniyat tug‘dirgan bo‘lur edi.
O‘zbekistonda boshqarishning ilmiy asoslari paydo bo‘lishi o‘zining chuqur
tarixiy ildizlariga ega bo‘lib, uning asosiy tamoyillari XIII-XIV asrlarga kelib O‘rta
Osiyo Amir Temur hukmronligi davrida to‘la shakllangan edi. Bu davrda yuqori
intizom, ijtimoiy himoya va oliy darajadagi boshqarish tizimiga ega bo‘lgan
davlatning bunyodga kelishi o‘rta asr davridagi boshqarish uslublari o‘zida eng ilg‘or
g‘oyalarni mujassamlashtirilganidan darak beradi. Boshqaruv tizimining samarali
tashkil etilishi, uning insonparvarlik, kasbiy va ratsional usul bilan tashkil etilishi,
uning negizida inson manfaatlari yotganligi, davlat siyosatining boshqaruvga ijobiy
ta’siri dunyoda buyuk davlat paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan.
Ma’lumki, boshqarish deb, ko‘zda tutilgan maqsad uchun qilinadigan harakat
tushiniladi. Har qanday boshqarish asosida ko‘zda tutilgan maqsad yotadi.
Boshqarishda boshqaruvchi tizim va boshqariluvchi tizimga amal qilinadi. Shunday
ekan boshqarish biror bir tizimni ikkinchi bir tizimga o‘zgartirishga aytiladi.
Boshqaruvchi tizim boshqariluvchi tizimga ta’sir ko‘rsatishda amal qilishi kerak
bo‘lgan qonun qoidalarga boshqarish tamoyillari (prinsiplari) deb ataladi.
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda boshqarishning quyidagi tamoyillarini
keltirish mumkin va u tamoyillar bozor iqtisodiyoti sharoitida ham amal qiladi:
1. Demokratik tamoyili.
2. Siyosiy rahbarlik tamoyili.
3. Xo‘jalikni rejali yuritish tamoyili.
4. Ilmiylik tamoyili.
5. Kadrlarni to‘g‘ri tanlash tamoyili.
Boshqarishning tamoyillari bilan birga uning vazifalari ham mavjud.
Boshqarishning vazifasi kishilarning sub’ektiv faoliyatini birinchi navbatda
boshqarish sohasidagi faoliyatini ob’ektiv qonunlarning talablariga ana shu qonunlar

---

126
belgilab beradigan progressiv tendensiyalarning talablariga muvofiqlashtirishdan
iborat.
O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini boshqarish Respublika qonunlari
belgilaydigan vakolatlar doirasida faoliyat ko‘rsatuvchi davlat organlari tomonidan
amalga oshiriladi.