Kasbiy faoliyatda Axborot xavfsizligi” fani bo`yicha ma`ruzalar matni qarshi 2021-yil

Atayin qilinadigan taxdidlar niyati buzuqning maqsadga yo‘naltirilgan harakatlari bilan bog‘liq. Niyati buzuq sifatida tashkilot xodimini, qatnovchini, yollangan kishini va h. ko‘rsatish mumkin. Avvalo tashkilot xodimining niyati buzuq bilan tushungan holda hamkorlik qilishiga e’tibor berishi lozim.


2.Asosiy muammolar
Axborot xavfsizligi bo’yicha tadbirlar kompleksining asosini axborot
himoyasining strategiyasi tashkil etishi lozim. Unda ishonchli himoya tizimini
qurish uchun zaruriy maqsadlar, mezonlar, prinsiplar va muolajalar aniqlanadi.
Axborot himoyasi umumiy strategiyasining muhim xususiyati xavfsizlik
tizimini taqiqlashdir. Ikkita asosiy yo’nalishni ajratish mumkin:
• Himoya vositalarining tahlili;
• Hujum bo’lganini aniqlash.
Axborot xavfsizligini ta‟minlash iyerarxiyasidagi ikkinchi masala siyosatni
aniqlashdir. Uning mazmuni eng ratsional vositalar va resurslar, ko„rilayotgan
masala maqsadi va unga yondashishni tashkil etadi.
Bu hujjat matnni bir nechta sahifalaridan iborat bo„lib, tarmoq fizik
arxitekturasini shakllantiradi, undagi axborot esa himoya mahsulotini tanlashni
aniqlaydi.
Axborot xavfsizligining siyosatini ishlab chiqishda, avvalo himoya qilinuvchi
ob`ekt va uning vazifalari aniqlanadi. So’ngra dushmanning bu ob`ektga qiziqish,darajasi, hujumning ehtimolli turlari va ko’riladigan zarar baholanadi. Nihoyat,,mavjud qarshi ta‟sir vositalari yetarli himoyani ta‟minlamaydigan ob`ektning zaif,joylari aniqlanadi


3.Xavfsizlik kengashining vazifalari va unung ishlash tamoyillari
Tez rivojlanib borayotgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bizning kundalik hayotimizning barcha jabhalariga sezilarli o’zgarishlarni olib kirmoqda. Hozirda “axborot tushunchasi” sotib olish, sotish, biror boshqa tovarga
almashtirish mumkin bo„lgan maxsus tovar belgisi sifatida tez-tez ishlatilmoqda.
Shu bilan birga axborotning bahosi ko’p hollarda uning o’zi joylashgan kompyuter
tizimining bahosida bir necha yuz va ming barobarga oshib ketmoqda. Shuning
uchun tamomila tabiiy holda axborotni unga ruxsat etilmagan holda kirishdan,
qasddan o’zgartirishdan, uni o’g’irlashdan, yo„qotishdan va boshqa jinoiy
harakatlardan himoya qilishga kuchli zarurat tug’iladi. Ammo, jamiyatning
avtomatlashtirishni yuqori darajasiga intilishi uni foydalaniladigan axborot
texnologiyalarning xavfsizligi saviyasiga bog„liq qilib qo’yadi.
Axborotning muhimlik darajasi qadim zamonlardan ma’lum. Shuning uchun
ham qadimda axborotni himoyalash uchun turli xil usullar qo’llanilgan. Ulardan
biri – sirli yozuvdir. Undagi xabarni xabar yuborilgan manzil egasidan boshqa
shaxs o’qish imkoniga ega bo’lmagan. Asrlar davomida bu san‟at – sirli yozuv
jamiyatning yuqori tabaqalari, davlatning elchixona rezidensiyalari va razvedka
missiyalaridan tashqariga chiqmagan. Faqat bir necha o„n yil oldin hamma narsa
tubdan o„zgardi, ya‟ni axborot o’z qiymatiga ega bo„ldi va keng tarqaladigan
mahsulotga aylandi. Uni endilikda ishlab chiqaradilar, saqlaydilar, uzatadilar,
sotadilar va sotib oladilar. Bulardan tashqari uni o„g„irlaydilar, buzib talqin etadilar va soxtalashtiradilar. Shunday qilib, axborotni himoyalash zaruriyati tug„iladi.
Axborotni himoya qilish deganda:
Axborotning jismoniy butunligini ta‟minlash, shu bilan birga axborot,elementlarining buzilishi yoki yo„q qilinishiga yo’l qo’ymaslik;
Axborotning butunligini saqlab qolgan holda,uni
elementlarini qalbakilashtirishga (o„zgartirishga) yo„l qo„ymaslik;
Axborotni tegishli huquqlarga ega bo„lmagan shaxslar yoki jarayonlar orqali
tarmoqdan ruxsat etilmagan holda olishga yo„l qo„ymaslik;
Egasi tomonidan berilayotgan (sotilayotgan) axborot va resurslar faqat
tomonlar o„rtasida kelishilgan shartnomalar asosida qo„llanilishiga ishonish kabilar tushuniladi.