Гирада икки ёқлама бурчаклик ясаш режалаш, заготовкани кесиб олиш ва тўғрилашдан кейин бажарилади. Тайёрланган заготовкани бурчакликлар орасига қўйиб қисилгач, болға зарби билан эгилади. Кейин иккинчи учи хам ҳудди шу усулда эгилади. Ниҳоят эгиб бўлинган заготовкани ўлчам бўйича эговлаб силлиқланади.
Хомут тайёрлаш (эгиш). Заготовканинг узунлиги ҳисоблангач, эгиладиган жойини гирага вертикал ўрнатилган цилиндр-тўғрилагичга ўраб плоскогубца билан сиқилади ва атрофи боғланади. Бу ишни икки ишчи бажариш керак: биринчи ишчи плоскогубца билан заготовкани тўғрилагичга ўраб тортиб туради, иккинчиси болға билан ўрам атрофига зарба бериб чиқади.
Круглогубца билан илмоқни эгиш. Илмоқ ингичка симдан эгиб ясалади. Симнинг бир учини круглогубца билан қисиб урилади. Илмоқ чизмадаги шаклни олгач, плоскогубца ёрдамида унга охирги ишлов берилади. Чивиқнинг ошиқча қисми кескич қирқиб ташланади.
Тўрт роликли дастгоҳ станина ичида ҳаракатга келтириладиган механизм, иккита айлантирувчи ва заготовкани қисиб турувчи роликлардан тузилган. Эгиш радиуси дасталар билан созланади. Дастгоҳ қуйидагича ишлатилади: дастани соат милига тескари ҳолатда айлантириб дастаги роликни эгиладиган профил ўлчамига мос катталикда юқорига кўтарилади. Шундан кейин дастани соат мили бўйича айлантириб етакловчи роликни ишлов бериладиган профилга босилади ва электр юритгични ҳаракатга келтирилади. Етакчи роликларни ишга солиш ва тўхтатишни даста ёрдамида амалга оширилади.
Қизиган ҳолда эгиш усули диаметри 100 мм гача бўлган қувурлар учун қўлланилади. Қувурни қизиган ҳолатда ичига қум тўлдириб эгишда дастлаб, у қиздирилиб, бир учи металл ёки ёғоч тиқим билан беркитилади. Идишда содир бўладиган ёрилиш ва шунга ўхшаш ҳолатларнинг олдини олиш учун қуруқ қум тешиклари 2 мм ли элакдан ўтказилиб, тош ва шағалдан тозаланади.
Мис ва жез қувурларини эгиш. Мис, жез қувурларини совуқ холда идиш учун улар суюқлаштирилган канифол, парафин ёки қўрғошин билан тўлдирилади.
Мис қувурларини эгишда уларни 600-7000 да қиздириб совуқ сувда совутилади. Совуқ холатда эгиш учун тўлдирувчи сифатида суюқлаштирилган канифол, қиздирилган усулда эса қум ишлатилади. Жез қувурларни совуқ ҳолатда эгиш учун 600-7000 С да қиздирилади. Дуралюмин қувурларни эса 350-4000 С да қиздириб сўнгра ҳавода совитилади.
Тўлдирувчи сифатида канифолдан фойланилади.
Нуқсонлар. Металлни эгишда энг кўп учрайдиган нуқсонлардан бири қийшиқ эгилиш ёки ишлов бериладиган материалларнинг сиртларидаги шикастланишлардир. Заготовкани нотўғри режалаш ёки деталлни гирага нотўғри ўрнатиш, шунингдек болға зарбасини нотўғри бериш кабилар нуқсонларни келтириб чиқарувчи асосий сабаблардир.
Do'stlaringiz bilan baham: |