|
Мақсадли
бозор
ва
унинг
таҳлили
.
Бу
бўлимда
қуйидагиларни
таҳлил
ва
баён
қилиш
керак
:
•
Бозорнинг
умумий
тавсифи
;
•
Бозорни
қисмлаш
;
•
Бозор
миқёси
ва
унинг
ўзгариш
анъанаси
;
•
Рақобат
;
•
Харидорларнинг
тавсифномаси
ва
уларнинг
афзалликлари
.
Бозор
таҳлили
,
қўйилган
мақсадга
эришишни
ҳоҳловчи
компания
учун
реал
имкониятларни
аниқлаш
имконини
беради
.
Қониқарли
бозор
таҳлили
қуйидаги
саволларга
жовоб
бериш
имкониятини
яратади
:
1)
Бозордаги
талаб
қандай
?
Бўлажак
мижозлар
қандай
эхтиёж
ва
хусусиятларга
эга
?
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
50
2)
Бозор
миқёси
,
унинг
сиғими
қандай
?
3)
Маълум
бир
йўналишдаги
бозорни
қандай
қисмлаш
мумкин
?
•
Географик
зоналар
,
демографик
гуруҳлар
,
охирги
истеъмолчиларга
нисбатан
улгуржи
харидорлар
•
Ҳар
бир
қисм
доирасида
ўсиш
истиқболлари
,
•
Олинаётган
товар
хизмат
кўрсатишга
бўлган
талаблар
.
Маркетинг
стратегияси
қуйидаги
саволларга
жавоб
беришни
кўзда
тутади
:
•
Кимга
,
қаерда
ва
қандай
товарингизни
сотасиз
;
•
Қайси
нарх
бўйича
уни
сотмоқчисиз
;
•
Маҳсулотларингизни
бозорда
ўтишини
қандай
режалаштираяпсиз
;
•
Бу
қанчага
тушади
;
•
Қанчалик
кўп
сота
оласиз
.
Бошқариш
тузилмаси
–
бу
бўлим
,
фақат
корхонада
бир
неча
штат
бирлигида
ходимлар
ишлаганда
,
бошқарув
босқичлари
бир
нечта
бўлганида
,
ёки
сиз
кўзда
тутган
лойиҳа
маълум
бир
ташкилий
тузилма
доирасида
бажарилганда
,
ишлаб
чиқилади
.
Бу
бўлимда
қуйидаги
саволларга
жавоб
бериш
керак
бўлади
:
•
Корхоналар
лойиҳа
бошқарувининг
ташкилий
тузилмаси
қандай
?
•
Бу
ташкил
этиш
ва
бошқариш
схемаси
бизнес
режа
мақсадларига
эришишда
қандай
натижа
беради
?
Бошқарув
–
муваффақият
калити
.
Одатда
сармоядорлар
аъло
даражада
бошқариладиган
ўртамиёна
лойиҳага
сармоя
киритиш
ўртача
бошқариладиган
аъло
лойиҳадан
афзал
деб
ҳисоблашади
.
Сизнинг
мақсадингиз
аъло
даражадаги
бошқарув
жамоасига
эга
эканлигингизни
намойиш
этиш
,
гарчи
бу
жамоа
атиги
бир
ёки
икки
кишидан
иборат
бўлса
ҳам
(
бу
бизнес
миқёсига
боғлиқ
).
Бу
жамоанинг
ҳар
бир
аъзосини
қуйидаги
схема
бўйича
қисқача
тавсифлаб
беринг
:
1)
Мансаби
;
2)
Масъуллиги
(
функцияси
);
3)
Иш
тажрибаси
;
4)
Маълумоти
.
Зарурият
туғилганда
бизнес
режага
иловада
жамоангизнинг
асосий
аъзоларига
қисқача
резюме
бериб
кетишингиз
мумкин
.
Ишлаб
чиқариш
.
Агар
сиз
ишлаб
чиқариш
фаолиятини
режалаштираётган
бўлсангиз
,
бизнес
режада
қуйидагилар
акс
эттирилиши
зарур
:
•
Ишлаб
чиқариш
тузилмалари
ва
ишлаб
чиқариш
жараёнини
тавсифи
;
•
Қўлланиладиган
ишлаб
чиқариш
жиҳозлари
;
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
51
•
Ишлаб
чиқариш
жараёнларини
бошқариш
усул
ва
методлари
;
•
Материал
ва
хом
ашёни
етказиб
берувчилар
.
Сизнинг
бизнесингиз
савдо
ва
хизмат
кўрсатиш
соҳаси
билан
алоқадор
бўлса
,
бу
бўлим
қуйидаги
саволларни
ўз
ичига
олади
:
•
Асосий
фаолият
тузилмаси
;
•
Хизмат
кўрсатиш
турлари
ва
фаолият
кўринишлари
;
•
Зарурий
жиҳоз
;
•
Асосий
етказиб
берувчилар
рўйхати
.
Тезкор
-
оператив
режа
Бизнес
режанинг
бу
қисмида
компания
мақсадига
эришиш
учун
зарур
,
корхона
функциясига
ажратилган
фаолият
ва
ҳаракатлар
санаб
ўтилади
(
ҳар
бир
режалаштирилаётган
фаолият
вақти
даврини
қўшиш
керак
,
фаолият
бошланиши
ва
тугалланиши
муддати
,
ташкил
этиш
ҳамда
бажариш
маъсуллари
кўрсатилади
).
Зарурий
сармоя
Бизнес
режани
кўриб
чиқишдан
аввал
,
сармоядорлар
қуйидаги
саволларга
жавобларни
ўрганиб
чиқишни
истайдилар
:
•
Ривожлантириш
режасини
амалга
ошириш
учун
керакли
сармоя
миқдори
қанча
ва
сармоядорлардан
сўралаётган
маблағ
миқдори
қанча
?
Сўралаётган
сармоядан
кейинги
йилларда
фойдаланиш
“
графиги
”
қандай
?
•
Сармоядор
ва
кредиторлардан
умумий
молиялашнинг
қанча
қисми
сўралаяпти
(
маблағ
миқдори
,
муддатлар
ва
мумкин
бўлган
кафолат
битимлари
).
Молия
Бу
бўлим
–
бизнес
-
режанинг
ўзак
қисми
.
Унинг
мақсади
–
лойиҳанинг
ишчанлик
имконияти
,
унинг
фойдалилиги
,
зарурий
нақд
маблаглари
ва
молиявий
хавфи
даражаси
ҳақида
тўлиқ
ва
аниқ
тасаввурни
бериш
.
Одатда
,
молия
режаси
қуйидагилардан
иборат
бўлади
:
•
Асосий
молиявий
кўрсаткичлар
;
•
Фойда
ва
зарарларнинг
хомаки
ҳисоби
;
•
Аналитик
ҳисоблашлар
,
масалан
,
ўзини
оқлаш
муддати
ва
шунга
ўхшашлар
;
•
Асосий
фаолият
бюджети
;
•
Асосий
хулосалар
.
Бўлимни
мутахассис
бўлмаган
томонидан
ишлаб
чиқилиши
қийин
,
шунинг
учун
мутахассис
-
бизнес
маслаҳатчини
уни
тузиш
учун
жалб
этиш
,
гарчи
сиз
бизнес
-
режани
ўз
кучингиз
билан
ишлашга
қарор
қилган
бўлсангиз
ҳам
,
зарурий
ҳолат
ҳисобланади
.
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
52
4.3.
Ўз
ишини
тузиш
босқичлари
Биринчи
босқич
:
Сиз
ва
сизнинг
бизнес
ғоянгиз
.
Бу
босқичда
сиз
,
бўлажак
тадбиркор
сифатида
,
ўз
имкониятингизни
баҳолайсиз
,
бизнес
ғоянгизни
танлайсиз
,
бизнесни
ҳаётингизнинг
ҳар
бир
қиррасига
таъсирини
кўриб
чиқасиз
.
Бу
босқични
муваффақиятли
амалга
ошириш
учун
,
аввалги
бўлимларда
таъкидланган
нарсаларни
диққат
-
эътибор
билан
амалга
оширасиз
.
Бўлажак
мижозларнинг
сони
,
тўлов
қобилияти
,
одат
ва
қизиқишлари
ҳақидаги
керакли
маълумотни
тўплаш
ва
уни
синчковлик
билан
ўрганиш
муҳимлигини
сизга
эслатиб
ўтамиз
.
Бу
босқичда
Савдо
-
саноат
палатаси
ва
унинг
ўқув
маркази
томонидан
ташкил
этилган
,
бўлажак
тадбиркорлар
учун
қисқа
муддатли
курсларга
қатнашиш
,
тадбиркорларни
қўллаб
-
қувватлаш
информацион
консультатив
марказида
ишлайдиган
маслаҳатчилар
билан
учрашиш
ортиқчалик
қилмайди
.
Иккинчи
босқич
:
Сиз
танлаган
ғоянинг
ҳаётийлигини
текшириб
кўринг
,
бозордаги
ҳолатни
ўрганинг
,
ўз
бизнесингизни
жойлаштирмоқчи
бўлган
жойни
танланг
,
сотиш
ҳажми
бўйича
башорат
қилинг
,
ўз
товар
хизматларингизни
таклиф
қилмоқчи
бўлган
баҳо
ҳақида
ўйланг
.
Сизнинг
бўлажак
мижозларингиз
улар
учун
қанча
тўламоқчи
эканлигини
аниқланг
.
Бизнесингиз
учун
мос
келадиган
номни
ўйлаб
топинг
.
Учинчи
босқич
:
Сизнинг
бизнесингизни
очиш
учун
зарур
бўлган
маблағ
миқдорини
аниқланг
.
Бизнес
учун
керакли
маблағ
ва
инвестициянинг
умумий
ҳисобини
бажаринг
.
Бу
ҳақда
биз
бизнесни
режалаш
бўлимида
фикр
юритамиз
.
Бироқ
рўйхатдан
ўтказиш
(
расмийлаштириш
),
лицензия
ва
рухсатномаларни
олиш
учун
керакли
маблағ
миқдорини
аввалдан
ҳисоблаш
мумкин
.
Бўлиши
мумкин
бўлган
молиялаш
манбаалари
ҳақида
маълумот
тўпланг
.
Бу
ҳолда
сизга
“
Бизнесни
молиялаш
,
манбалар
ва
молиялашни
амалга
ошириш
имкониятлари
”
бўлимида
акс
этган
маълумотлар
ёрдам
беради
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
