Kasb tanlashga

Kashtachilik kasbining afzalligi.
K ashtachilik kasbining afzal­
ligi shundaki, bu g u ru h d a o ‘qigan o ‘quvchi kam xarajat qilib, shu 
kasbni egallaydi. M asalan; shofyor bo‘lish uchu n avtom ashina, 
b en zin , asb o b -u sk u n alar kerak b o ‘ladi, tikuvchi b o ‘lish u ch u n esa 
tikuv m ashinasi, un g a kerak bo‘ladigan asb o b -uskunalar, gazla­
m a kerak bo'ladi. 0 ‘z -o ‘zidan shunday savol tu g ‘iladi: «H am m a
127

---

0
‘quvchilar tikuvchihk va shofyorhkka o‘qigani bilan tikuvchi 
yoki shofyor bo‘la oladimi?»
Hozirgi sharoitda har qanday oila ham qizi uchun tikuv m a­
shinasi, o ‘g‘li uchun avtom ashina olib berishga qurbi yetmaydi. 
N atijada o ‘quvchining tanlagan kasbidan ko‘ngli sovib, qiziqishi 
kamayadi. B a’zan bunday o ‘quvchilarim iz vaqtini bekor o ‘tib ket- 
ganini sezm ay qoladilar. Lekin h ar qanday sharoitda ham qizi bor 
oilada, albatta, kashta tikiladi.
K ash tachilik sa n ’ati ijtim oiy-shaxsiy turm u sh d a am aliy ah a- 
m iyatga ega b o ‘lgan sa n ’at tu rlarid an biridir. Bu san ’at ham
boshqa am aliy sa n ’at turlari kabi xalqning m oddiy va m a’naviy 
ehtiyojini qondirishga xizm at etuvchi san ’atga aylandi. K ashta 
tikish usullari, gullari ran glarning m ujassam lanishi, avloddan- 
avlodga o ‘tib takom illashdi. S ekin-asta eng yaxshi kash talar 
tan la n ib qolindi va m illiy xususiyatlar bilan xarakterli betak ror 
kashta n am unalari yaratildi. H ar b ir avlod o ‘zidan oldingi ajdod- 
lari yaratgan kashta nam unalariga yangilik kiritib, o ‘zi yashab 
ijod qilayotgan davr talabiga m os bo‘lgan naqsh bezagidan foy­
dalanib, qadim gi bezaklar b ilan bog‘lab, o ‘zgacha kashta bezagi 
yaratib kelinm oqda.
K ashta bu avloddan avlodga o ‘tib keladigan m erosdir, yodgor- 
likdir.
M om olarim iz o ‘z qo‘llari bilan tikib qoldirgan kashta beza­
gi biz uchun qanchalik qim m atli va azizdir. Shu m ehnati bi­
lan o ‘zidan keyingi avlod iga esdalik uchun iz qoldirib ketishadi. 
K ashtani tom osha qilar ekanm iz, m o m olarim izning qo‘lida ur- 
chuq bilan o ‘tirishlari, ipni yigirib tikishlari ko‘z oldim izga kelib, 
bir daqiqa b o ‘lsa ham ularni xotirlab olam iz.
K ashtalarim izning qadim gi nusxalarini, tikish uslublarini qay- 
tad an jo n lan tirish im iz kerak. C h u nk i hozirgi davr talabi shunga 
to ‘g ‘ri kelayapti. 0 ‘zingiz bir o ‘ylab ko‘ring, qad im g i,kash talar- 
ning darrov bozorda xaridori paydo b o ‘ladi, yoki uym a-uy yurib, 
surishtirib arzim as narsalarga alm ashtirib ketishlaridan shu narsa 
m a’lum b o ‘ldiki, dem ak qadim gi kash talarim iz biz uchun bir 
boylikdir. Bu boylikni asrab-avaylab uyim iz to'riga osib qo‘yaylik 
va rivojlantiraylik. B izdan keyingi avlodlarga ota-b o b o larim iz 
udu m larini, m illiy boyliklarini qoldirish, o ‘quvchi q izlarning 
m a’naviy dunyosini boyitish va xalq m illiy am aliy san ’atini bo- 
yitib davom ettirish uchun bor kuch va b ilim im izn i sarñaym iz.
128

---

M ustahkam lash uchun savollar:
1. X alq h u n arm an d ch ilig in in g rivojlanish tarixid an m a’lum ot 
bering.
2. X alq h u narm and ch iliii tu rlarid an naqqoshlik san ’atin in g 
o‘ziga xos xususiyatlari nim alard a aks etadi?
3. N aqqoshlik san ’atida qanday asbo b -u sku nalar va texnolo­
giyalar q o ‘llanadi?
4. N aqqo shlikd a qanday naqsh tu rlarid an foydalaniladi?
5. K ash tach ilik san ’ati ijtimoiy hayotga qanday ta ’sir eldi?
6. K ashtachilik san ’atida qanday asb ob -u sk u n alar va texnolo­
giyalar q o ‘llanadi?
7. K ash tach in in g ish joyi qanday tashkil etiladi?
8. K ash tachilik da qanday chok tu rlarid an foydalaniladi?
9. K ashtachilikda qanday texnik va gigiyenik qoidalarga rioya 
qilish kerak?
10. K ashtachilik sirlarini yoshlarga qanday o ‘rgatiladi?