Kasb tanlashga

Eksperiment-tajriba-sinov usuli
— ushbu tajriba asosida t a ’lim - 
tarbiya jarayoniga aloqador ilm iy faraz yoki am aliy ish larn in g
ta tb ig ‘i jaray o n larin i tekshirish, aniqlash m aqsadida o ‘tkaziladi.
24

---

Agar, kiizatishda 
0
‘qituvchi borliqni qanday b o ‘Isa shunday- 
ligicha idrok qilib tekshirsa, eksperim ent jarayoni bu borliqni 
o ‘zgartirib, un ing ichki qonuniyatlarini, unga ta ’sir etishning sa- 
m arad o r u sullarini aniqlaydi.
E k sperim en tn in g birinchi xususiyati shun d an iboratki, unda 
0
‘qituvchining o‘zi qatnashadi, ishni tashkil etadi, am alga oshi­
radi va natijani tahlil qiladi.
Ik k in ch i xususiyatida o ‘quv-tarbiya Jarayonining ichki qonu­
niy a tlarin i aniqlash uchun jarayon sharoitlarini o ‘zgartirish im ­
koni tu g ‘iladi.
U ch in chi xususiyati, bu o ‘quv-tarbiya jaray o n in i nazorat qilib, 
u la rn i aniq o ‘lchash im konidir.
To‘rtin c h i xususiyati, bu eksperim entga ilm iy tus berib, ishchi 
gipotezani aniqlashtirishdir.
D em ak, eksperim ent shunday ilm iy-tadqiqot usuliki, unda 
ta ’lim -tarbiya Jarayonini nazorat qilish, o ‘lchash va ishchi gipo­
tezani yanada oydinlashtirish im koni tu g ‘iladi.
Y uqorida ko‘rsatilgan to ‘rt xususiyat bajarilsa eksperim ent 
laboratoriya eksperimenti hisoblanadi, birinchisi bajarilm asa, bu 
tabiiy eksperim ent deyiladi.
Statistika m a ’lumotlarini tahlil qilish usulida
ta ’lim sohasidagi, 
Ju m la d an , ajratilgan m ablag‘larn in g doim iy o ‘sib borishi, dars­
lik va o ‘quv qo‘llanm alar, ko‘rgazm ali qurollar, o ‘qituvchi kadrlar 
tayyorlash, ta ’lim m uassasalarining qurilishi, xo‘Jalik shartno- 
m alari va ulardan tushayotgan m ablag‘lar statistika usuli orqali 
aniqlanadi.
M atem atika va kibernetika usullari
o ‘qitish nazariyasi am ali- 
yotida hisoblash m atem atikasi va kibernetikasi m ashinalari yor­
d am id a bir tildan ikkinchi tilga tarjim a, dasturli ta ’lim va uni 
m a sh in a orqali boshqarish, o‘qitishni m ustahkam lash, baholash 
orqali ta ’lim -tarbiya sam aradorligini oshirish differensial va indi­
vidual ta ’lim berish kabi jarayonlardir.