Kasb-hunar kollejlarida o‘lcham qo‘yish masalalarini o‘qitish metodikasi

 

 

 

 

 

 

---

29 

 

II BOB. BUYUMLARGA O„LCHAM QO„YISHNING MAQBUL 

USULLARI 

2.1.  O„lcham turlari. 

Zanjir  usuli.  Bu  usulda    o‗lchamlar  ketma-ket  qo‗yib  zanjir  ko‗rinishida 

bo‗ladi  (171-chizma,  a)  va    buyumning  alohida  qismi  ishlov  berilishini  ketma-

ketligini  aniqlaydi.  Bunday  usulda  har  bir  keyingi  o‗lcham  ya‘ni  bazadan 

aniqlanadi. Markazlar orasidagi masofani ko‗rsatishda, pog‗onalik buyumni har bir 

elementini o‗lchamini qo‗yishda bu usuldan foydlaniladi.  

 

 

 

 

 

---

30 

 

 

 

 

Koordinat usul. Koordinat usulda o‗lchamlar bitta bazadan qo‗yiladi. (171-

chizma,  b).  Bu  usul  buyumni  loyihalashda  ayniqsa  qulay.  Bitta  bazadan 

belgilangan  o‗lchamlar  bu  bazadan  buyumni  tekislik,  chiziq  va  nuqtasigacha 

bo‗lgan masofani koordinatlarini ko‗rsatadi. 

Koordinat  usulda  qo‗yilgan  o‗lchamlar  aniqligi  buyumning  tayyorlanish 

texnologiyasiga bog‗liq bo‗ladi va boshqa o‗lchamlarni aniqlashga mutloqo bog‗liq 

emas.