Касалликнинг аломатлари қандай?

— Даволаш ишларини бошлашдан олдин иммунитетни ушбу реакцияга текшириш мумкинми?

— Касалликнинг ўткир даврида буни қилиб бўлмайди, чунки иммунологик текширишдар картаси иммун ҳужайралари фаоллашганини кўрсатади. Бу табиий жараён, шундай бўлиши керак ҳам. Маълумотни нотўғри талқин қилиш хавфи ҳам бор. Шу боис фикрлайдиган шифокорлар ҳар доим клиникага эътибор қаратади.

Одамларнинг деярли 75-80% COVID-19 инфекциясини аломатсиз кўринишда, енгил ва ўртача оғирликдаги шаклда бошдан кечиради. Беморларнинг 20-25% да эса касаллик гиперэргик сценарий бўйича кечади. Беморга, унинг преморбид ҳолатини ҳисобга олган ҳолда, тўғри ёрдам бериш учун уни кузатиб бориш керак. Преморбид ҳолат – бу киши биргаликда яшаши мумкин бўлган барча фон касалликлари қандли диабет, гипертония ва сурункали шаклда кечадиган бошқа кўплаб касалликлар.

— Коллектив иммунитет ўзи нима ва нега кўплаб мамлакатлар вирусга қарши курашда айнан шу стратегияни танлашга қарор қилган?

— Мамлакатларнинг ҳаммаси ҳам ўз аҳолисига инфект билан учрашиш имконини бермаяпти. Швеция ва Беларус шу йўлни танлади. Аммо қўзғатувчи билан тўқнаш келгандан кейин организм барибир антитаначаларни ишлаб чиқаради ва антитаначаларга эга мамлакат аҳолисининг тахминан 70% ушбу антитаначаларга эга бўлмаган беморларнинг нисбатан ҳимоясини таъминлаши мумкин.

Болаларни эмлаш мисолида тушунтираман. Биз болаларни, биринчидан, улар касал бўлмаслиги учун, иккинчидан эса, масалан, бирламчи иммун танқислигига эга болалар иммунизациялана олмаслиги боис улар инфект билан учрашмаслиги учун эмлаймиз. Коллектив иммунитет ушбу иммунизацияланмаган болаларни ҳам қутқаради.

Бундан хулоса шуки, агар одамда иммунитет бўлса, у инфекцияга чалинмайди. Демак, вирус ташувчиси бўлмайди ва уни юқтирмайди. Ҳозир бир организмида антитаначалар бўлмаган кўплаб одамларни кузатяпмиз. Улар – қабул қилувчи бўғин бўлиб, коронавирус инфекциясининг ташувчиси билан учрашганда вирусни юқтириб олади ва касалланади. Соғлиқни сақлаш вазирлиги (ССВ) ушбу занжирни карантин чоралари ёрдамида узишга ҳаракат қилмоқда, аслида эса шамол тегирмонлари билан “жанг қиляпти”.