Kartografiya va geovizuallashtirish

 
3.5. Amaliyotga tez moslanuvchan modelni yaratish 
Mavjud va mavhum tizimlarning fazoviy munosabatlaridagi modelini yaratish 
uchun  matematik  strukturalar  va  sxemalar  tasnifi  ko‗rinishida  kontseptual 
asoslardan samarali foydalaniladi.  
Kartografik  modellashtirishda  moslashish  asosiy  afzallik  hisoblanadi. 
Masalan, yangi avtomagistral qurilishi uchun olib boriladigan bir qator ishlarning 
modeli ishlab chiqilib, iqtisodiy va ijtimoiy muammolar yaxshilab o‗rganilib tahlil 
qilinadi.  Yuqori  mustahkam  imorat  qurishda  uyning  ko‗zga  ko‗rinmaydigan 
tomonini  ko‗rsatish  hamda  muhandislikka  taalluqli  jihatlar,  masalan,  tog‗larning 
tik  qiyaliklari,  suv  omborlari  va  hokazolar  o‗rganib  chiqiladi.  Bundan  tashqari, 
modellashtirish  turli xil  maqsadlarga ko‗ra  imkoniyatlarni  kengaytiradi.  Masalan,  
shunday ko‗z bilan ko‗rib bo‗lmaydigan va odamlar turar  joyining yaqinligi to‗rt 
marotaba  muhim  geofazoviy  ma‘lumotlar  to‗g‗risida  qarorlar  qabul  qilish 
jarayonida  katta  imkoniyatlar  vujudga  keladi.  Yo‗nalishning  tez-tez  o‗zgarishi 
bilan  yuzaga keladigan har  xil o‗zgarishlarning qanday  ketma-ketlikda  bajarilishi 
bunday  ma‘lumotlarning  asfalt  yotqizilgan  katta  yo‗l  joylashishining  aniq  joyini 
tavsiflashda  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Bu  solishtirma  model  emas,  ya‘ni  bu 
ishlar  rejalashtirish  jarayoniga  asoslangan  holda  olib  boriladi.  Oldingi  vaqtlarda 
mutaxassislarning  tizimlar  ifodasini  sharhlash  uchun  urinib  ko‗rishi  cheklangan 
bo‗lib,  noaniq  taxminlar  natijasida  xulosalar  chiqarishgan.  Kartografik 
modellashtirish jarayonni tahlil qilish va xulosalar qabul qilish bilan shug‗ullanadi, 

---

 
 
63 
chunki bu ishlar kartografik yondashuvlar asosida vujudga keladi. Bu keng ma‘noli 
fazoviy ma‘lumotlar o‗zgaruvchan raqamli kartalar yordamida amalga oshiriladi.