Kartashunoslik


-rasm. Karta razgrafkasi va nomenklaturasi



Download 4,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/257
Sana17.01.2022
Hajmi4,76 Mb.
#381313
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   257
1-rasm. Karta razgrafkasi va nomenklaturasi 
a) 1 : 1 000 000 masshtabli kartaning razgrafkasi sxemasi; b) 1 : 500 000 va 
1  :  200 000  masshtabli  kartalar  varaqlaridagi  N-36  varaq  razgrafkasi.  N-36-A  va 
N-36-XX varaqlar shtrixlangan.  
 
1  :  2 500 000  masshtabli  xalqaro  karta  uchun  alohida  razgrafka  usuli 
qo‘llanilgan  (2-rasm).  Yer  shari  yuzasi  oltita  zonaga  (ekvatorda  shimolga  va 
janubga  uchtadan)  ajratilgan.  To‘rtta  zona  teng  oraliqli  konusli  proyeksiyada, 
ikkita qutbyoni zonasi esa teng oraliqli azimutal proyeksiyada berilgan. Karta 224 
ta asosiy varoq hamda alohida kompakt rayonlar va mamlakatlarni yaxlit tasvirlash 
uchun 38 ta qoplash varaqlarini o‘z ichiga oladi. 
 
 
2-rasm.
 1 : 2 500 000 masshtabli xalqaro karta razgrafkasi 


 
138 
To‘g‘ri burchakli razgrafkada karta bir xil formatdagi varaqlarga kesiladi, bu 
kartani  chop  etish,  ularni  umumiy  ramkaga  joylashtirish,  kleylash  yoki 
broshyurovka qilishda qulaydir.  
Ayrim  hollarda  kartadan  foydalanishda  qulaylik  bo‘lishi  uchun  razgrafka 
varaqlarni  ko‘proq  yoki  kamroq  qoplash  bilan  beriladi.  Masalan,  dengiz 
navigatsiya  kartalari  kattaligi  10  sm  gacha  qoplanadi  (3-rasm)  –  bu  aralash 
varaqlarda kema kursi qulayligi uchun qilingan. 
Razgrafka  bilan  nomenklatura,  ya‘ni  ko‘p  varaqli  karta  seriyalarida 
varaqlarni  izohlash  tizimi  bevosita  bog‘liqdir.  Topografik  va  obzor-topografik 
kartalar  uchun  milliondan  boshlanadigan  va  izchil  ko‘payuvchi  yagona  davlat 
nomenklatura  sistemasi  o‘rnatilgan.  Mavzuli  kartalar  nomenklaturasi  topografik 
kartalar nomenklaturasi bilan mos kelishi yoki ixtiyoriy bo‘lishi mumkin. Masalan,  
1  :  2 500 000  masshtabli  Rossiyaning  qo‘shni  davlatlari  bilan  gipsometrik  kartasi 
varaqlari tartib raqamlari bilan beriladi. 
Razgrafka  sxemasi,  odatda,  maxsus  to‘plam  varaqda  berilib,  unda  ko‘p 
varaqli  karta  egallagan  hudud  konturi,  alohida  varaqlarga  ajratilishi  va  bu 
varaqlarning nomenklaturasi ko‘rsatiladi.  
Razgrafkaga  mos  ravishda  karta  ramkalari  shakli  ham  o‘zgaradi:  ular 
trapetsiyasimon  yoki  to‘g‘ri  burchakli  bo‘lishi  mumkin.  Bundan  tashqari,  karta 
ramkalari  doira  (masalan,  yarim  sharlar  kartalari  uchun)  va  ellipslar 
(psevdosilindrik  proyeksiyalardagi  dunyo  kartalari  uchun)  shaklida  berilishi 
mumkin.  
Bevosita kartografik tasvirni chegaralovchi ichki ramka, kenglik va uzunlik 
bo‘yicha gradus va/yoki minutli ajratish ko‘rsatilgan gradusli va minutli ramkalar, 
shuningdek,  butun  kartani  egallagan,  boshqa  barcha  ramkalarni  qamrab  olgan  va 
dekorativ ahamiyatga ega tashqi ramkani ajratish qabul qilingan.  
 

Download 4,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   257




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish