Karlibaeva R. H., Tashhodjaev M. M., Axunjonov U. M. Korporatsiyalar moliyаsi oliy ta'limning 340000 «Biznes va boshqaruv»

 
10. 6. Valyuta almashtirish taklifi 
 
Yuqorida valyuta almashtirish bozorida o’zbek so’mi talabiga ta’sir etuvchi 
omillarni ko’rib o’tgan edik. Ammo, nima uchun O’zbekiston o’z so’mlarini
berishga tayyor? Shuningdek, Rossiyaliklarga O’zbekiston tovarlarini sotib olish 
uchun so’mlar, O’zbekistonliklarga Rossiya tovarlari va xizmatlarini sotib olish 
uchun rubl zarur bo’ladi. 3- rasmda Rossiya yog’ochiga O’zbekistondagi talab egri 
chizig’i ko’rsatilgan. 
rubl 
(so’m) 
171057
150000
1 2 miqdori (mln.kub) 
3-rasm. Yog’ochga O’zbekistonning talabi egri chizig’i 
1 kub yog’och narxi 150000 so’m bo’lganda, O’zbekistonliklar 2 million 
kub yog’och sotib oladi, agar 1 kub yog’och narxi 171057 so’mga ko’tarilsa, 
unga bo’lgan talab 1 million kubga tushib qoladi. 
Faraz qilaylik, rossiyalik ishlab chiqaruvchilar O’zbekistonga 1 kubni narxi 
3948 rubldan yog’ochni sotadi. Sotish narxi almashtirish kursiga bog’liq bo’ladi. 

---

96 
Almashtirish kursi so’m uchun 0,02632 rubl bo’lganda yog’ochning 1 kubi 
(3948g’0,02632) = 150000 so’mdan sotiladi. Agar almashtirish kursi 1 so’m 
uchun 0,02308 rubl bo’lsa, 1 kub yog’och narxi (3948*0,02308) = 171057 so’m 
bo’ladi. 
Agar Rossiya bilan O’zbekiston o’rtasida yog’och bilan savdo qilish yagona 
bitim deb faraz qilsak, u holda so’mga bo’lgan talab egri chizig’ida 2 ta nuqtani 
belgilashimiz mumkin bo’ladi, so’m narxi 1 so’m uchun 0,02308 rubl bo’lsa, 
valyuta almashtirish bozorida taklif qilinayotgan so’m miqdori 171057 so’m 
bo’ladi. 
(1 million) q 171057 million so’m bo’ladi. Bordi-yu, 1 so’m narxi 0,02632 
rubl bo’lsa, u holda taklif (150000) (2 mln) =300 milliard so’mga ortadi. So’m 
bo’yicha taklif egri chizig’i yuqoriga ko’tariladi, chunki so’m narxi qancha yuqori 
bo’lsa, O’zbekistonda rossiya tovar va xizmatlari narxi past bo’ladi va 
O’zbekistonda ularga bo’lgan talab oshadi.