Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

Сотиладиган товарларнинг турларига қараб жойлардаги давлат ҳокимияти органлари томонидан белгиланган ставкаларга тузатувчи коэффициентлар

Т/р	Товарларнинг номи	Коэффи циентлар
1	Тамаки маҳсулотлари ва алкоголли маҳсулотлар	1,5
2	Автомобиллар, автомобиллар учун эҳтиЄт қисмлар ва аксессуарлар	2,0
3	Чарм ва мўйнадан тайЄрланган буюмлар, кийим бош ва пойабзал	1,2
4	Ќурилиш, пардозлаш материаллари ва қурилиш асбоб-ускуналари ва жиҳозлари	1,2
5	Маиший-техника, ташкилий техника, Єритиш приборлари, алоқа воситалари, кино ва фототехника, шунингдек улар учун тегишли анжомлар	1,5
6	Мебеллар, гиламлар ва гиламбоп буюмлар	1,5
7	Заргарлик буюмлари, қимматбаҳо металлардан тайЄрланган буюмлар	1,5
8	Чинни ва биллур идишлар	1,2
9	Бошқа товарлар, шу жумладан озиқ-овқат товарлари	1,0

Эслатма: аралаш ассортимент билан савдо қилишда сотиладиган товарларнинг айрим турлари учун белгиланган тузатувчи коэффициентнинг энг кўп миқдори қўлланилади.
Мисол. Мебель сотувчи корхонанинг тавсифи:

1. 
   Умумий фойдаланиладиган майдон – 45 кв.м.;
   
2. 
   Жойлашган жойи – вилоят шаҳри;
   
3. 
   Жойлардаги давлат ҳокимияти органлари томонидан белгиланган аниқ ставка – 1 кв.м.га ойига энг кам ойлик иш ҳақининг ярми;
   
4. 
   Сотиладиган товарлар (мебель) туридан келиб чиққан ҳолда ставканинг белгиланган миқдорига тузатувчи коэффициент – 1,5.
   

Т/р	Кўрсаткичлар	Ўлчов бирлиги	Сумма
1	Умумий фойдаланиладиган майдон	кв.м	45
2	Бир кв.м.га ойига жойлардаги давлат ҳокимияти органлари томонидан белгиланган ставканинг аниқ миқдори	энг кам ойлик иш ҳақи	0,5
3	Ҳисобот ойидаги энг кам иш ҳақи	ñўм	4535
4	Сотиладиган товарлар (мебель) туридан келиб чиққан ҳолда ставканинг белгиланган миқдорига тузатувчи коэффициент		1,5
5	Белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқ суммаси (1сатр*2сатр*3сатр*4сатр)	ñўм	153056,3

Белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқ тақдим этилган ҳисоб-китоб асосида ҳисобот ойидан кейинги ойнинг 15-кунидан кечикмай ҳар ойда тўланади ва тўлиқ миқдорда маҳаллий бюджетга ўтказилади.

Ҳисобланган ягона солиқ суммасига қуйидагича проводка берилади:
Д-т 9430-«Бошқа операцион харажатлар» ҳисобвараЃи
К-т 6410-«Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик» ҳисобвараЃи.
Ушбу солиқ бюджетга тўланганда:
Д-т 6410-«Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик» ҳисобвараЃи
К-т 5110 «Ҳисоб-китоб счЄти» ҳисобвараЃи.
Савдо ва умумий овқатланиш корхоналари, шу жумладан микрофирмалар ва кичик корхоналар ялпи даромад солиЃи, мол-мулк солиЃи, шунингдек ялпи даромаддан олинадиган ягона солиқ тўлаш ўрнига ялпи тушумдан (товар айланмаси ҳажмидан) олинадиган ягона солиқни тўлайдилар.
Корхонанинг ялпи тушуми ялпи тушумдан ягона солиқ олиш объекти ҳисобланади.
Ялпи тушум таркибига қуйидагилар киритилади:
товарлар сотишдан (ишлар, хизматларни амалга оширишдан) тушум суммаси;
бошқа нарсаларни (мол-мулк ва бошқа активларни) сотишдан олинган даромадлар;
Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексида назарда тутилган бошқа даромадлар.
Солиқ солиш мақсадлари учун ялпи тушумдан қуйидагилар чегирилади:
маҳсулотни сотиш бўйича айланмалар суммаси ҳисобланган ЌЌС суммаси (улгуржи савдо корхоналари учун);
автотранспорт воситаларига қуйиш учун бензин, дизель ЄнилЃиси ва газдан фойдаланганлик учун жисмоний шахслардан олинган солиқ суммаси;
тўлов манбаидан улар бўйича солиқ тўлангшан дивидендлар ва фоизлар тарзида олинган даромадлар;
давлат облигациялари ва бошқа қимматли қоЃозлар бўйича дивидендлар ва фоизлар тарзида олинган даромадлар.
Ялпи тушумдан олинадиган ягона солиқ ставкалари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.