Билан карбонат ангидрид
2
. 1.96 normal шароитларда зичлиги м/кг
3
,
сувда ерувчанлиги 0 да
0
179,7% дан. Билан
2
ёғоч, кўмир, тог ъ жинсларини оксидлаш ва портлатиш ва пайвандлаш
ишлари, ёнғинлар, метан ва chang портлашлари, одамларни нафас олиш вақтида ҳосил бўлади.
Таъсири
2
организмда 3% гача консентрацияларда
нафас маркази Марказий асаб тизимининг тирнаш хусусияти туфайли нафас олишни рағбатлантиради
; 6% нафас қисиши ва заифликда; 10%
ҳушдан кетганда; 20-25% ҳалокатли заҳарланишда.
ПДК БИЛАН
2
Россияда ташкил емас, Amerika қўшма Штатларида ПДК билан
2
9000 мг/м
3
.
10
Очиқ зовурларда атмосферанинг ҳолати мониторинги
ҳар чоракда бир мартадан кам бўлмаган ҳолда олиб борилади ва ҳар бир ўзгаришдан сўнг иш жойи технологияси
намуналарни танлаш ва уларнинг частотаси
ташкилотнинг техник раҳбари томонидан тасдиқланган жадвалда кўрсатилган.
Оммавий портлашлар ишлаб чиқариш кейин жараёни қайта
ташкил
санитария нормалари, chang булут дисперсияси, портлаш заряд сайт кўриниши ва текшириш тўлиқ тиклаш учун ҳавода портлаш заҳарли маҳсулотлар концентрациясини камайтириш бўйича махсус professional фавқулодда қутқарув жамоалари маълумот олиш учун рухсат
етилади, лекин портлашдан кейин 30 дақиқадан олдин емас
.
Барча ҳолларда зарарли газлар ёки ҳавонинг chang таркиби
белгиланган меъёрлардан ошиб кетганда,
хавфсиз ва соғлом меҳнат шароитларини таъминлаш учун қабул қилиниши керак.
МПC ва дöстлар ҳавфи дарслари, енг кўп атмо топилган-
каръерлар майдони жадвалда келтирилган. 2.
Жадвал 2
Chang ифлосликлар енг тез-тез атмосфера пунктлари топилган
Чангнинг терига таъсири асосан механик-
му жаҳл. Бундай тирнаш натижасида, кичик қичима бор,
Хусусияти chang
КЧМ, мг/м
3
Синф хавфи-
несс
Еркин Сио 70% дан ортиқ ўз ичига олган chang
2
1
3
Бепул Сио 10% дан ортиқ ўз ичига олган chang
2
ва яна 10 дан %
тошпахта 2
3
Гранит chang 2
3
10% дан ортиқ асбест ўз ичига олган асбест chang ва аралаш chang
2
3
Chang силикатлар (талк, оливин ва бошқалар.) бепул Сио 10% дан кам ўз ичига олган
2
4
3
Еркин Сио аралашмаси билан chang слюда хом
2
28 қадар %
2
3
Chang миcа (пҳлогопите, Мусcовите) 4
3
chang барит, апатит, фосфорит, таркибида
10% дан кам Сио бўлган семент
2
6
4
Chang тупроқ, цемент, минераллар ва аралашмаларнинг унинг,
бепул Сио ўз ичига олган емас
2
10
4
Кўмир chang ва кўмир бепул Сио 10% гача ўз ичига олган
2
4
3
Шу, қачон Сио 10 70% дан мазмуни
2
2
3
Йўқ, бепул Сио ўз ичига олган кўмир chang
2
10
4
бошқа турдаги mineral ва сабзавот чанглари
Сио мавжуд
2
аралашмалар ва заҳарли моддалар 10
4
11
ёқимсиз туйғу ва чизиш
яллиғланиш жараёнини кўрсатадиган қизариш ва терининг баъзи шишиши пайдо бўлиши мумкин
.
Chang зарралари тер ва ёг ъ безларининг тешикларига кириб,
уларни ёпишиши ва шу билан уларнинг функциясини бузиши мумкин. Бу тери қопламининг қуришига
, баъзан ёриқлар пайдо бўлишига, тошмаларга олиб келади.
Тиқилиб қолган ёг ъ безларидаги chang микроблари билан тузоққа
тушиб, терининг пустулар касаллигига сабаб бўлиши мумкин – пёдерма. Тер безларини
юқори ҳароратдаги chang билан тўсиш терлашни камайтиришга ёрдам беради
ва шу билан терморегуляцияга тўсқинлик қилади.
Тери билан алоқада баъзи заҳарли chang
қичима,
қизариш, шиш ва баъзан яралар пайдо ифодаланган, кимёвий тирнаш сабаб бўлади. Кўпинча бу хусусиятлар
chang кимёвий моддаларига ега (хром тузлари, оҳак, сода, маргимуш, калцийнинг карбиди
ва бошқалар.).
Агар кўз шиллиқ пардаларида ва юқори
нафас йўлларида chang бўлса унинг ҳам механик, ҳам кимёвий қўзғатувчи таъсири
янада кучаяди. Тери
қопламига нисбатан мукоза нозик ва нозик, улар ҳар қандай chang, нафақат
кимёвий моддалар ёки ўткир қирралар билан, балки аморф, толали ва ҳоказо.
Кўзига кириб chang
, бундай қизариши, сувли кўзлари, баъзан шиш ва фестеринг сифатида уларнинг шиллиқ пардалари, конъюнктивит, яллиғланишига сабаб
бўлади.
Овқат ҳазм қилиш органлари айрим
заҳарли чангларнинг таъсирига ега бўлиши мумкин, у ерда бир marta, ҳатто нисбатан кам
миқдорда сўрилади ва токсикликка (заҳарланишга) олиб келади.
Токсик бўлмаган chang ҳазм қилиш органларига сезиларли салбий таъсир кўрсатмайди
.
Юқори ҳаво йўлларида чангнинг таъсири уларнинг
тирнаш хусусияти ва яллиғланишга узоқ вақт таъсир қилишдир. Дастлабки босқичларда
томоқ оғриғи, йўтал, ифлос балғам кўчирувчи сифатида намоён
бўлади. Кейинчалик шиллиқ пардаларнинг қуриши, балғамнинг камайиши,
қуруқ йўтал, ҳансираш кузатилади; chang
ва кимёвий моддаларга дуч келганда баъзи ҳолларда бурун шиллиқ қаватининг яраланишига олиб келиши мумкин.
Агар нафас олиш тизимининг чуқур қисмларида уларни урди қачон заҳарли chang енг катта хавф, яъни. ўпка, қаерда,
узоқ вақт давомида тўхтатиш ва
ўпка тўқималарининг (бронхиолалар ва алвеолалар) билан алоқа кенг юзасига ега, улар тез
катта миқдорда сўрилади мумкин ва безовта қилувчи ва умумий токсик
таъсир кўрсатиш учун, интоксикация сабаб.
Токсик бўлмаган chang, узоқ вақт давомида ўпка ичида ғойиб,
аста
-секин нафас ҳаводан кислород шимиб имкониятига ега емас бириктирувчи тўқима, ҳар бир кўзойнак атрофида ўсишини сабаб сатура бўлади-
12
Уларга қон Счат ва сиз карбонат ангидрид нафас қачон таъкидлаш учун,
normal ўпка тўқималари каби. Бириктирувчи тўқиманинг пролиферация жараёни
аста-секин, одатда, йилларда давом етади.
Кислород ва карбонат ангидрид чиқиб сингиши-шу билан бирга, юқори чанглилик ўсган бириктирувчи тўқима шароитида иш узоқ муддатли тажрибаси аста-секин
шундай қилиб, ўпка асосий вазифаси, камайтириш, ўпка ўрнини
. Кислороднинг узоқ муддатли етишмовчилиги
юрганда ёки ишлаганда нафас қисишига,
организмни кучсизланишига, самарадорликни пасайишига, орга чидамлилигини камайишига сабаб бўлади-
юқумли ва бошқа касалликлар механизми,
бошқа органлар ва тизимларнинг функсионал ҳолатининг ўзгариши. Туфайли
нафас олиш тизимига заҳарли chang таъсири
пневмокониоз деб номланган ўзига хос касалликлар ривожланмоқда.
Мансаб космосда вақт қониқарли шамоллатиш енг табиий шамоллатиш кучларини беради.
Табиий вентилясиянинг тинч ёки етарли бўлмаган фаолияти давомида
тоза ҳавода етишмовчилик бўлиб,
уни сунъий вентилясия орқали олиш керак.
Метеорологик кузатувлар мансаб
космосда ўз микроиқлим ҳосил деб белгиланган,
ошириш чуқурлиги ривожланиши билан кўпроқ ва кўпроқ аниқ пайдо хусусиятлари. Чуқур
карерларнинг қуйи горизонтларида
ҳаво ҳарорати, намлиги, атмосфера шаффофлиги, ёмғир миқдори бўйича фарқлар белгиланган
. Чуқурлик ортиши
, шамол оқимининг фаоллигининг пасайиши ва қуёш инсоляциясининг интенсивлигини камайтириши билан боғлиқ бўлган карер маконидаги ҳаво алмашинуви шароитларини ёмонлаштиради
фош юзалар бирлиги майдони бошига.
Бунинг оқибатида
труднообрабатйваемйҳ "турғун" зоналарнинг пайдо бўлиши, унинг ҳажми чуқурлик билан ортади ва
юзадаги шамол тезлигига боғлиқ.
Карерларда табиий вентилясия фаолиятини белгиловчи асосий омиллар
шамол енергияси, қуёш радиацияси ва карер атмосферасининг иссиқлик табақаланиши ва устма
-уст қатламлардир. Маълум шароитларда табиий
шамоллатиш оксидланиш жараёнларига ва ернинг чуқур ҳароратига
(айниқса, геотермик градиентларнинг юқори қийматларида) таъсир кўрсатиши мумкин.
Реал шароитда коваклардаги ҳаво
бир неча омилларнинг биргаликдаги таъсири билан аниқланади, улардан белгиловчи омил шамол
енергиясидир. Қуёш радиациясидан келиб чиқадиган маҳаллий оқимлар, шамол иштирокида
иккиламчи ролни бажаради. Карердаги атмосферанинг термик табақаланиши
ва устма-уст қатламлар ёки
ҳавонинг вертикал ҳаракатлари ривожланишига ёрдам беради ёки унга халақит беради.
13
Do'stlaringiz bilan baham: |