Kafedrasi xudayberdiyeva adolat sobirjon qizi

3-bob bo`yicha xulosa 
Bitiruv malakaviy ishi mavzusining uchinchi bob bo`yicha quyidagi xulosalar 
tayyorlandi: 
Maqsadli fondlar tushunchasi jahon tajribasida ilk davlatchilik shakllari 
uzaga kelgan davrlarda paydo bo`lganligini inobatga olsak, ularning bugungi 
kunda rivojlanganlik darajasi tabiiy holdir. Ular tajiribasidan maqsadli foydalanish 
esa, rivojlanayotgan davlatlar iqtisodiyotida yaxshi samara berishi mumkin. 
Amaliyotdan ma'lum bo`lishicha, g`arb mamlakatlarida fondlar va notijorat 
tashkilotlarning vakolatli mulk negizida tuzish keng tarqalgan. Bu tashkilotlar 
byudjetga bir qator manbalar: ta'sischilarning ta'sis hujjatida belgilangan 
tushumlar, hukumat subsidiyalari va soliq to`lashdagi imtiyozlari kurinishida, 
a'zolarning badallik vznoslari va ixtiyoriy badallari, tashkilotlar va jismoniy 
shaxslarning mulkiy badallari va xayriya ulushlari hisobidan, notijorat tashkilotlar 
tuzilishiga sabab bo`lgan ijtimoiy maqsadlarga erishish uchun zarur bo`lgan 
tadbirkorlik faoliyatidan olingan tushumlar, aksiya, obligatsiya va boshqa qimmatli 
qog`ozlardan olinadigan dividendlardan olinadigan daromadlardan shakllandi. 
Huquqiy maqomiga ko`ra maxsus fondlar davlat va mahalliy fondlarga 
ajratiladi. Bizdagidan farqli o`laroq, bir qator davlatlar (AQSH, Kanada)da 
mahalliy hokimiyat organlari ham maxsus fond tashkil qilish huquqiga ega. Davlat 
maxsus fondlari markaziy hokimiyat ixtiyorida bo`ladi. Bularga eng muhim 

---

76 
fondlar: investitsiya, valyuta, ijtimoiy sug`urta va boshqa jamg`armalarni 
kiritishimiz mumkin. 
Oxirgi o’n yillik davr davomida Xamdo’stlik davlatlarining pensiya 
ta’minoti sohasida muhim o’zgarishlar yuz berdi. Pensiya to’g’risida milliy qonun 
hujjatlari ishlab chiqildi. Davlat nafaqa tizimining sug’urta tamoyillariga o’tishi 
amalga oshirildi. MDX mamlakatlarida o’zining moliyaviy asosi bo’lgan 
Byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armalariga tayanadigan yangi pensiya tizimlari 
yaratildi. 
Mamlakatimizda so`nggi yillarda davlat maqsadli jamg`armalari moliyaviy 
resurslaridan oqilona foydalanishga katta e’tibor qaratilmoqda. Ularning 
investitsion faolligini qo`llab quvvatlash tobora davlat siyosati darajasiga 
ko`tarilmoqda. Jumladan, fuqarolarning jamg`arib boriladigan pensiya ta’minoti 
negizida shakllangan moliyaviy 
mablag`lardan investitsion maqsadlarda 
foydalanishga keng yo`l ochib berilgan. Xususan, “Jamg‘arib boriladigan pensiya 
tizimi mablag‘larini investitsiya va kredit resurslari sifatida joylashtirish tartibi 
to‘g‘risida”gi Nizomda Xalq bankining JBPT mablag`laridan investitsion 
maqsadlarda foydalanish imkoniyatlari va shartlari bayon etilgan. 
Respublika Yo`l jamg`armasi o`z oldiga qo`yilgan maqsadlarni amalga 
oshirishda doimiy ravishda xorijiy investitsion fondlar va investorlar bilan 
hamkorlikni yo`lga qo`yib kelmoqda. Ushbu hamkorlik negizida xalqaro tajriba 
almashinuvi, kapoitalning samarali taqsimoti, yangi ish o`rinlari, mahalliy 
mutaxassislarning xorijda malaka oshirishi, va eng muhimi, bajarilayotgan 
ishlarning jahon standartlari darajasida bo`lishiga erishish mumkin.