Kafedrasi safarova Hojibegim Ismoilovna geometrik element va figuralar to`plami va ularni parametrlashtrish usullari

Piramida: a - proyeksiyalash; b-uch ko’rinishdagi chizmasi; v - izometriyasi





Misr piramidalari.



Piramida a - ikki ko’rinishdagi chizmasi; b-sirtining yoyilmasi
Piramidaning kvadrat asosi gorizontal tekislik N ga hak,iqiy kattalikda proyeksiyalanadi. Undagi diagonallar asos uchidan piramida uchiga boruvchi yon qirralarni ifodalaydi.
Piramidaning frontal va profil proyeksiyalari teng yonli uchburchaklardir.
Piramidaning o’lchamlari asosining ikki tomoni uzunligi b va balandlik h bilan belgilanadi.
Piramida izometriyasini yasash asosidan boshlanadi. So’ngra hosil bo’lgan shakl markazidan perpendikulyar chiqariladi, unga balandlik o’lchami qo’yiladi. Topilgan nuqtani asos uchlari bilan tutashtiriladi. Piramida sirtining yoyilmasi. Jazirama sahroda ulkan inshootlar ulug’vor qad ko’tarib turibdi (95- rasm). Ular katta misr piramidalaridir. Ularning ichida eng ulkani - Xeops piramidasi. Uning balandligi 147 m, asosining tomoni taxminan chorak kilometr keladi.
Bu piramidaning o’lchamlarini tasavvur qilish uchun qog’ozdan uning 1 : 1000 masshtabdagi maketini tayyorlab olish mumkin. Buning uchun siz piramidaning yoyilmasini kesib olishingiz kerak U quyidagicha yasaladi.
Ixtiyoriy O kuqtadan piramidaning yon qirrasi uzuiligiga teng R radius bilan yoy chiziladi. Asos tomonlariga teng to’rt kesma shu yoyga qo’yiladi. Eng chetki nuqtalar O nuqta bilan birlashtiriladi. So’ngra piramida asosiga teng kvadrat chizib olinadi.
Topshiriq
Hozir aytilgan o’lchamlarga asosan Xeops piramidasining yoyilmasini yasang. Masshtab - 1 : 1000.
Silindr va konus. silindr va konusni proyeksiyalash a va g rasmda, ularning chizmalari esa b va d rasmda tasvirlangan.
Silindr va konus asosida yotgan doiralar gorizontal proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’lgani uchun ularning bu tekislikka proyeksiyalari ham doira shaklida bo’ladi.
Silindrning frontal va profil proyeksiyalari to’g’ri to’rtburchaklar, konusniki esa teng yonli uchburchaklardir.