Kafedrasi safarova Hojibegim Ismoilovna geometrik element va figuralar to`plami va ularni parametrlashtrish usullari

1.2.Geometrik jismlarning tasvirlari va ularni inson hayotida
ahamiyati
Ko’pchilik narsalarniig shakli turli geometrik jismlar yoki ularning qismlaridan tashkil topishini endi bilib oldingiz. Demak, chizmalarni o’qish va chizish uchun geometrik jismlar qanday tasvirlanishini bilish kerak ekan.


a- proyeksiyalash; b- uch ko’rinishdagn chizmasi: v-izometriyasi
Kub va to’g’ri burchakli parallelepiped. kubni uchta proyeksiyalar tekisligi: V, N va ga proyeksiyalash ko’rsatilgan. Kubni uning yoqlari proyeksiyalar tekisliklariga parallel turadigan qilib joylashtiriladi. SHunda yoqlar o’zlariga parallel proyeksiyalar tekisligiga haqiqiy kattalikda, ya’ni kvadrat shaklida, o’zlariga perpendikulyar tekislikka esa to’g’ri chiziq shaklida proyeksiyalanadi. Kubning proyeksiyalari bir-biriga teng uchta kvadratdan iborat.

Parallelepiped: a- uch ko’rinishdagi chizmasi; b- izometriyasi
Kub izometriyasini yasash v rasmda ko’rsatilgan.
To’g’ri burchakli parallelepiped ham kubga o’xshab proyeksiyalanadi. Uning uchta proyeksiyasi, ya’ni to’g’ri to’rtburchaklar tasvirlangan.
Parallelepipedning izometriyasi tasvirlangan.
Kub va parallelepipedning chizmasiga uch o’lcham: uzunlik, balandlik va en o’lchamlari ko’rsatiladi.
detalning yaqqol tasviri, esa uning chizmasi ko’rsatilgan. Detal ikkitadan kvadrat yoqlari bo’lgan to’g’ri burchakli ikki parallelepipeddan tashkil topadi. Chizmada o’lchamlar qanday qo’yilganligiga e’tibor bering. 20 va 60 o’lcham sonlari oldiga □ belgisi qo’yilgan. Bu belgi shu elementlar kvadrat shaklida ekanligini bildiradi.
Yassi sirtlar kesishuvchi ingichka chiziqlar bilan ko’rcatilgan. Shartli P belgi
tufayli tasvirlangan detalni bir proyeksiyada ko’rsatish mumkin bo’ldi. Bu esa chizmani tezroq chizishga imkon berdi.