Kafedrasi mamatkulov anvar baxtiyarovich

5-jadval 
Davlat xaridi oldingi va yangi tizimlarining “davlat xaridi” termini atamasi 
bo‘yicha qiyosi
29
 
Davlat xaridining umumiy qonuniy ta’rifi 
Oldingi tizim 
Yangi tizim 

29
 
O’zbekiston Respublikasining 2018-yil 9-apreldagi “Davlat xaridlari to’g’risida”gi O’RQ-472-
son Qonuni hamda eski normativ-huquqiy hujjatlar asosida talaba tomonidan tayyorlandi.
 

---

36 
O‘zbekiston Respublikasi Byudjet 
kodeksida quyidagi ta’rif keltirilgan: 
Davlat xaridlari – byudjet tizimi 
byudjetlarining mablag‘lari hisobidan 
amalga oshiriladigan tovarlar (ishlar, 
xizmatlar) xaridlari 
Mazkur ta’rif faqat byudjet mablag‘lari 
hisobidan amalga oshiriladigan davlat 
xaridlariga taalluqlidir. Boshqa qonun 
hujjatlarida davlat xaridi haqida ta’rif 
berilmagan 
O‘zbekiston Respublikasining yangi 
“Davlat 
xaridlari 
to‘g‘risida”gi 
Qonunida keltirilgan ta’rif: 
Davlat xaridi – tovarlarni (ishlarni, 
xizmatlarni) 
davlat 
buyurtmachilari 
tomonidan pulli asosda olish
Ushbu ta’rif davlat xaridlari sohasidagi 
barcha munosabatlarda umumiy tarzda 
amal qiladi 
Qiyosiy tahlilimizni davlat xaridining oldingi amal qilgan tizimini “Davlat 
xaridlari to‘g‘risida”gi Qonun qabul qilingandan keyingi davr bilan muqoyasa 
qilish orqali amalga oshiramiz.
6-jadval 
Davlat xaridi oldingi va yangi tizimlarining davlat xaridining asosiy 
prinsiplari bo‘yicha qiyosi
30
 
Davlat xaridining asosiy prinsiplari 
Oldingi tizim 
Yangi tizim 

30
 
O’zbekiston Respublikasining 2018-yil 9-apreldagi “Davlat xaridlari to’g’risida”gi O’RQ-472-
son Qonuni hamda eski normativ-huquqiy hujjatlar asosida talaba tomonidan tayyorlandi.
 

---

37 
Hech 
qaysi 
me’yoriy-huquqiy 
hujjatda davlat xaridining prinsiplari 
aniqlashtirilmagan edi 
O‘zbekiston Respublikasining “Davlat 
xaridlari to‘g‘risida”gi Qonuni 4-
moddasida davlat xaridining asosiy 
prinsiplari quyidagicha bayon qilingan: 
-
Davlat buyurtmachisining kasbiy 
mahorati; 
-
Asoslanganlik;
-
Moliyaviy mablag‘lardan 
foydalanishning oqilonaligi, 
tejamkorligi va samaradorligi; 
-
Ochiqlik va shaffoflik; 
-
Tortishuv va xolislik;
-
Mutanosiblik;
-
Davlat xaridlari tizimining yagonaligi 
va yaxlitligi; 
-
Korrupsiyaga yo‘l qo‘ymaslik.
 

Qonun qabul qilunguncha bo‘lgan oraliq bosqichdagi, ya’ni O‘zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 
2017-yil 
23-avgustdagi 
“Tovarlar (ishlar, 
xizmatlar)ning davlat va korporativ xaridlarini amalga oshirishning zamonaviy 
shakl va uslublarini yanada joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 3237-sonli 
Qarori bilan o‘rnatilgan tartib-taomillar muvaqqat xarakterga ega bo‘lganligi 
uchun ushbu bosqichni tahlil jarayoniga tortmaslikni maqsadga muvofiq deb 
topdik. 
Qonunda davlat buyurtmachisining ikkita yangi toifasi, ya’ni “byudjet” va 
“korporativ” buyurtmachilar kiritildi.
Byudjet buyurtmachilar: 

davlat organlari; 

byudjet tashkilotlari va byudjetdan mablag’ oluvchi 

davlat maqsadli jamg’armalari. 

korporativ buyurtmachilar: 

davlat korxonalari; 

ustav fondida davlat ulushi 50% va undan ortiq bo‘lgan yuridik shaxslar. 

---

38 

Ustav fondining 50%i va undan ortig’i 50% va undan ortiq miqdorda 
davlat ulushiga ega yuridik shaxsga tegishli bo‘lgan yuridik shaxslar