Кафедраси “ер тузишда геодезик ишлар” фанидан

План ва карталарни нусхалаш. План ва карталардан нусха олиш масштабини сақлаб ёки ўзгартириб бажарилиши мумкин.

Планларни нусхалаш қуйидаги усуллар орқали бажариши мумкин:

Фотомеханик
Графомеханик
График
Бу усул энг аниқ ва унумли ҳисобланади
Пантограф ёки пропорционал ўлчагич ёрдамида.
Нур(ёруғлик) орқали, босиш ва игна билан тешиш
Ердан фойдаланиш чегараларини
тиклаш ва съёмка қилиш
Жойда ердан фойдаланиш чегаралари йўқолганда, улар орасида ер тўғрисида мунозаралар пайдо бўлганда, хамда съёмкадан олдин уларни янги план (карта)ларга тушириш мақсадида хўжаликлар чегараси тикланади.
Геодезик воситалари орқали чегараларни тиклаш мумкин, агарда улар тўғрисидаги геодезик маълумотлар (чегаравий белгиларнинг координаталари ёки улар орасидаги горизонтал бурчак ва масофа кўринишида) бўлса. Тиклашни мавжуд план (карталар)да тасвирланган чегараларни изи бўйича амалга ошириш мумкин.
Чегаралар одатан координата ҳисоблаш қайдномаси ёки хўжалик планидан олинган дастлабки бурчакли ва чизиқли ўлчаш натижалари орқали тикланади.
Далада ишлаш учун чегараларни чизмаси тайёрланади ва унда чегараларни йўқолган қисмида С ва D нуқталарда ҳисобланган бурчаклар ва узунликларни қиймати ёзилади.
Ердан фойдаланувчиларининг чегаралари қўшни ердан фойдаланувчилар вакиллари иштирокида тикланади. Тикланган белгиларни планга тушириш мақсадида геодезик пунктларни мавжудлигига қараб хар хил усулларда съёмка қилинади.
Чегаравий белгиларни съёмка қилишининг энг ишончли усули, мавжуд геодезик тармоқ пунктларига боғланадиган (жумладан координата қийматлари ҳисобланган мавжуд белгиларга) чегаралар бўйича ўтказилган теодолит йўллари ҳисобланади. Бу холатларда белгилар кўп йил мобайнида геодезик таянч бўлиб, ажратилган ерларни боғлашда, ер тузишдаги лойиҳаларни жойга кўчиришида, планларни тўғрилашда ва планларни янгилаш учун қўлланиладиган аэросуратларни боғланишида хизмат қилади.