Kafedrasi «Elektr injenering»

1-Amaliy mashg’ulot.

Mavzu: O’zgarmas tok zanjirida energiyani hisoblash.
Elektr qarshilik

Mahlumki, elektr zaryadlarning yo’nalgan xarakatiga elektr toki deyiladi. Elektr zaryadlari o’z xarakatida boshqa zaryad, atom va malekulalar bilan to’qnashadilar. Bunda zaryadlarning tezligi va kinetik energiyasi kamayadi. Lekin elektr maydon ta’sirida zaryadlarning tezligi yana oshadi. Yangi to’qnashishda esa tezligi yana kamayadi. Natijada o’tkazgichda zaryadlarning bir tekis xarakati o’rnatiladi. SHunday qilib o’tkazgich zaryadlarning xarakatiga qarshilik ko’rsatadi.

Qarshilikka teskari kattalik elektr o’tkazuvchanlik deyiladi va g bilan belgilanadi.

O’tkazgichning materiali, uzunligi va ko’ndalang kesimi mahlum bo’lsa, uning qarshiligi quyidagicha aniqlanadi.

Qarshilikning temperaturaga bog’liqligi

yoki
Om qonuni

Berk zanjirda tok qiymati elektr yurituvchi kuch qiymatiga to’g’ri proportsional, ichki va tashqi qarshiliklarning yig’indisiga teskari proportsional bo’ladi:

yoki Agar R=0 bo’lsa