Kafedra: Pochta aloqasi Fan: Statik tahlil Mustaqil ish-2

Maydon o'lchovlari

grafik tasvir joylashtiriladigan maydonning koordinatalar tizimi, ya'ni grafik maydonning o'lchovini ifodalovchi to'r.
Statistik grafiklar quyidagicha tasniflanadi:

Mazmuni yoki vazifasiga ko'ra: taqqoslovchi grafiklar; turli nisbiy miqdorlar grafiklari; dinamika qatorlari grafiklari; variacion qatorlar grafiklari; hududlar joylashuvi grafiklari.

Grafik tasvirni geometrik shakliga ko'ra nuqtali; chiziqli; yassi (ustunli, lentali yoki tasmali, kvadrat, doira, sektor, figura va hokazo); hajmli.

Grafik tasvirni ifodalash usuliga ko'ra diagrammalar; statistika haritalari (haritogramma va haritodiagrammalar).


2) Aholi soni va tarkibi statistikasi


Aholi statistikasi – aholi sonini shakllanish qonuniyatlarini, joylanishi va tarkibini hamda demografik jarayonlari: tug’ilish, o’lish, nikohdan o’tish va ajralish, migrasiya kabi ko’rsatkichlarni o’rganadi.


Aholi sonini aniqlash manbai bo’lib quyidagilar hisoblanadi:
1) vaqt-vaqti bilan o’tkazilib turiladigan aholi ro’yxati;
2) aholining tabiiy o’sishi yoki kamayishi bo’yicha ma’lumotlar.
3) Aholining mexanik harakatlari bo’yicha ma’lumotlar.

Butun mamlakatdagi va ayrim viloyat, tuman hamda shahar va qishloq aholisining yil oxiridagi umumiy soni quyidagicha aniqlanadi:

Bu erda:
A1- Yil oxiridagi aholi soni:
A0- Yil boshidagi aholi son:
A tug’- joriy yilda tug’ilganlar soni
A o’l- joriy yilda o’lganlar soni:
A kel- joriy yilda kelganlar soni
A ket- joriy yilda ketganlar soni

Aholining o’rtacha sonini aniqlashda turlicha metodlardan foydalanish mumkin.

1.Agar aholi soni faqatgina yilning boshi va oxirida keltirilgan bo’lsa, u holda aholining o’rtacha soni oddiy arifmetik formula yordamida hisoblanadi:


-aholining o’rtacha soni
A1- Yil oxiridagi aholi soni: