Kafedra mudiri: I. Qur’onov

ilova

Baholash mezoni va ko’rsatkichlari

t/r	Nazariy bilimlarni baholash	ball
1	Savollarga to'liq javob berish, misol dalil keltiradi, Mavzu haqida to’liq ma’lumotlarni keltiradi, yangi ma’lumotlarni amaliyotda qo’llay oladi	5
2	Savollarga noto'liq javob beradi, mavzu haqida tushunchalarini to’liq bayon eta olmaydi	4
3	Savollarga qisman javob beradi, yangi va o’tilgan mavzular bo’yicha qisman bilimga ega	3
4	Savollarga umuman javob bera olmaydi, yangi mavzu va o’tilgan mavzular yuzasidan bilimga ega emas.	2

2. ilova

Kichik guruhlarda ishlash qoidasi

1	Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo’lmog’i kerak
2	Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog’i lozim
3	Kichik guruh oldiga qo’yilgan topshiriqni bajarish uchun yetarli vaqt ajratiladi
4	Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tazyiqqa uchramasligi haqida ogohlantirilishi zarur.
5	Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, ishlab chiqarish ta’limi ustasi ularga yo’riqnoma berishi lozim.
6	Nima bo’lganda ham muloqotda bo’ling, bajargan ishini erkin namoyon etish

34

Fan bo'yicha o'quvchilarni o'zlashtirish, baholash mezonlari

3. 
   ilova
   

№	Baholash mezonlari	Baholar
		“5” – a’lo	“4” - yaxshi	“3” - qoniqarli	“2” - qoniqarsiz
1.	Nazariy ma’lumotlarni o’zlashtirishi
2.	Amaliy ma’lumotlarni o’zlashtirishi
3.	Joriy nazorat natijalari
4.	O’rtacha bahosi

3-Mavzu: O’zbekistonda sog’liqni saqlash va Xamshiralik ta’limi tizimidagi isloxotlar

Reja:

1. 
   O’zbekistondagi sog’liqni saqlash tizimi va siyosati
   
2. 
   O’zbekistondagi Hamshiralar assotsiatsiyasining tuzilishi va asosiy ish faoliyati
   
3. 
   Xamshiralik ta’limi, davlat attestatsiyasi va litsenziyalashtirish
   

Rеspublikаmizdа o‘tkаzilаyotgаn iqtisоdiy hаmdа sоg‘liqni sаqlаsh tizimidаgi islоhоtlаr tа’lim-tаrbiya vа kаdrlаr tаyyorlаsh tizimini tubdаn islоh qilishgа qаrаtilgаnligi hаmmаmizgа mа’lum. Mаmlаkаtimizdа qаbul qilingаn «Tа’lim to‘g‘risidа»gi Qоnun, «Kаdrlаr tаyyorlаsh milliy dаsturi» hаmdа «Tа’lim-tаrbiya vа kаdrlаr tаyyorlаsh tizimini tubdаn isloh qilish, bаrkаmоl аvlоdni vоyagа yеtkаzish to‘g‘risidа» gi fаrmоnlаrdаn ibоrаt hujjаtlаr islоhоtlаr uchun аsоs bo‘lib xizmаt qilmоqdа.

1998-yil 10-noyabrda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan “O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash tizimini isloh qilish Davlat dasturi” to’g’risidagi Qarori qabul qilingan edi. Bu qarorning asosiy masalalaridan biri tibbiyot xodimlarini tayyorlash tizimining sifatini yaxshilashga yo’naltirilgan. Hamshiralik ishi sohasida moddiy-texnik bazani rivojlantirish va hamshiralik parvarish modelini yaratish maqsadida o’quv islohoti ishlab chiqildi.

AQSH, Isroil va O’zbekistonda hamshiralik ishini rivojlantirish maqsadida 2000 yildan hamkorlikda ish olib borilmoqda.

Hamshiralarning ko’p qismi boshlang’ich va o’rta ta’lim olgach, tibbiyot kollejlarida 3 yillik qo’shimcha ta’lim olar edilar (59 ta tibbiyot kollejlari mavjud edi). Hozirda esa tibbiyot kollejlarining ko’pi Abu Ali ibn Sino nomidagi tibbiyot texnikumlariga o’zgartirildi va bu texnikumlarda talabalar 2-3 yil kontrak va davlat grantlari asosida o’qishni davom ettirmoqdalar.

JSST mutaxasislari boshlagan islohotga asoslanib, hamshiralarning kasbiy bilim

darajasi va bilim doirasi xalqaro talablarga va standartlarga javob bera olmaganligi sababli ushbu sohani isloh qilish ishlari 1990-yillarda boshlandi.

35

Buning natijasida hamshiralarning bilim doirasini oshirishga ehtiyoj sezildi va

1999-yildan boshlab 6 ta tibbiyot oliygohlarida Oliy ma’lumotli hamshiralarni tayyorlash bo’yicha o’quv muddati 3 yil bo’lgan fakultetlar ochildi. Oliy o’quv bilim yurtlarida o’qitish maxsus yo’nalishlar darajasida olib boriladi:

1. 
   hamshiralik ishi menejeri 2.Tug’ruq bo’limi doyasi
   

3. 
   Jarrohlik bo’limi hamshirasi
   
4. 
   Anesteziologiya va reanimatsiya hamshirasi
   

Ushbu bo’limning ko’pchilik bitiruvchilari chuqur bilim va ko’nikmalarga ega bo’lib, keyinchalik tibbiyot kollejlarida o’qituvchi darajasida ishlamoqdalar. Bundan tashqari Ular Respublika Ilmiy tez yordam ko’rsatish markazi va boshqa yirik kasalxonlarda doyalik, jarrohlik, reanimatsiya va anesteziologiya bo’limlarida, operatsiya zallarida yetakchi hamshiralar bo’lib ishlamoqdalar.

Tibbiyot hamshiralari uchun magistraturaning ochilishi. 2004-yilda Toshkent Tibbiyot Akademiyasi qoshida magistratura bo’limi ochildi. Oradan 1 yil o’tgach magistratura bo’limi Toshkent Tibbiyot Pediatriya instititutida ham ochildi. Respublikamizda o’tkazilayotgan iqtisodiy hamda sogliqni saqlash tizimidagi islohotlar ta’lim-tarbiya kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilishga qaratilganligi hammamizga ma’lum.

Mamlakatimizda qabul qilingan “Ta’lim to’g’risida”gi Qonun, Kadrlar tayyorlash Milliy Dasturi hamda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ta’lim-tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilish barkamol avlodni voyaga yetkazish to’g’risida”gi farmonlaridan iborat hujjatlar islohotlar uchun asos bo’lib xizmat qilmoqda. Ushbu hujjatlarning bajarilishi borasida Vazirlar Mahkamasining bir qator qarorlari qabul qilindi. O’zbekiston Respubliasi Prezidentining 1998-yil 10-noyabrda qabul qilingan “Sog’liqni saqlash tizimini isloh qilish to’g’risida”gi Farmonida ham tibbiyot sohasida kadrlar tayyorlashga alohida e’tibor berilgan. Respublikamizda rivojlangan mamlakatlarning hamshiralik ishi mutaxasislari bilan xalqaro hamkorlik aloqalarining o’rnatilishiga katta ahamiyat berilmoqdaHamshiralik ishi mustaqil yo’nalishga ega bo’lib, davolash ishi bilan bir qatordan joy olishga haqlidir. Bu esa, o’z navbatida, tibbiyot hamshirasining vazifalari doirasini kengaytiradi, uni shifokor bergan topshiriqlarning oddiy ijrochisi mavqeidan juda yuqori pog’onaga ko’taradi.

Bugungi kun hamshirasiga quyidagi majburiyatlar yuklatilgan:

1. 
   bemorlar parvarishi
   
2. 
   kasallikning oldini olish
   
3. 
   Sogliqni saqlash
   
4. 
   bemorlarni oyoqqa turg’azish va reabilitatsiya masalalari.
   

Hamshiraning kuchli tashkilotchi, menejer, pedagog va psixolog bo’lishi zamon talabidir. Zamonaviy hamshira mezonlariga mos kelish uchun hamshira salomatli me’yorini va bemorlar parvarishi asoslarinigina bilib qolmasdan, balki bemorlarning ruhiy holatini ham baholay bilishi zarur.