Кафедра мудири: доц. К. А фарфиева Котиб

Qomus info сайтида модернизация, ёки модернизациялаш (frаnc. moderne – энг янги, замонавий) – бирор нарсани янгилаш, унга замонавий тус бериш, уни замонавий талабларга мувофиқ ўзгартириш. Модернизацияда машина, аппарат, турли технологик қурилмалар, муҳим кашфиётлар техника тараққиёти талабларига мувофиқ қайта ишланади. Лўнда қилиб айтганда мамалакатимизни модернизация қилиш деганда давлатимизнинг ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқаришга тааълуқли барча тармоқларини янгилаш, унга замонавий тус бериш, замонавий талабларга мувофиқ ўзгартириш назарда тутилган. Мамлакатимиз ҳаётнинг барча соҳаларини либераллаштириш бўйича устувор йўналишларни амалга ошириш деганда эсa, либераллаштириш қуйидаги мазмундан келиб чиққан.
liberalizm (fransuzcha: libéralisme) – одамларнинг ўзини, хатти-ҳаракатларини, мулкини бошқаришда эркин ҳис этиши мазмунида қўлланилади. Либераллаштириш нафақат одамларнинг амалий фаолияти, балки уларнинг ўз эркинликларини ижтимоий-иқтисодий ҳаётда, ўзининг сиёсий-маданий дунёқарашларида намоён этиши жараёни ҳамдир. Умумий маънода фуқароларнинг иқтисодий, ижтимоий-сиёсий жабҳаларида эркинликлари нуқтаи назаридан фаолият юритиши демакдир.
“Innоvаtsiya” атамаси лотинча “novatio” сўзидан олинган бўлиб, “янгиланиш” (ёки “ўзгариш”), яна“ин” қўшимчаси эсa лотинчадан “йўналишида” деб таржима қилинади, агар буни яхлит “Innovatio” кўринишида таржима қилсак – “ўзгаришлар йўналишида” деб изоҳланади. Иннoвaциoн тушунчаси биринчи бўлиб XIX-асрнинг илмий тадқиқотларида пайдо бўлди.
“Инновация” тушунчаси ўзининг янги ҳаётини “Инновацион комбинациялар”ни таҳлил қилиш, иқтисодий тизимларнинг ривожланишидаги ўзгаришлар натижасида ХХ-асрнинг бошида австриялик ва америкалик иқтисодчи Й.Шумпетернинг илмий ишларида бошлаган. Шумпетер 1900-йилларда иқтисодда ушбу терминни илмий қўллашга киритган дастлабки олимлардан eди.
Инновацияга ҳар қандай турдаги янгилик сифатида эмас, балки мавжуд тизимнинг самарадорлигини жиддий равишда оширадиган омил сифатида қарашимиз лозим. Кенг тарқалган янглиш фикрлашларга қарамасдан инновациялар кашфиётлардан фарқ қилади
Мамлакатимизда етaкчи соҳа ва тармоқларни инновацион ривожлантириш, инновацион ғоялар ва технологияларни ишлаб чиқаришга кенг жорий этиш юзасидан изчил ишлар амалга оширилмоқда. Давлатимиз раҳбарининг 2017 йил 29 ноябрдаги "Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигини ташкил этиш тўғрисида"ги фармони бу борадаги ишларни янги босқичга кўтаришга хизмат қилди. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 29 ноябрдаги «Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигини ташкил этиш тўғрисида»ги РФ-5264-сон Фармони асосида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 30 ноябр, РҚ-3416-сон таркибида 105 кишини олган Инновацион ривожланиш Вазирлиги ташкил этилди.
Ушбу соҳага эътиборнинг кучайтирилишини орадан қарийб бир йил ўтиб Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 21 сентябрдаги РФ-5544-сонли Фармони эълон қилинишига олиб келди. Фармон асосида 2019-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини Инновацион ривожлантириш стратегияси ишлаб чиқилди⁸. Кейинчалик яъни 2020 йил 28 январь куни Президент Ш. Мирзиёевнинг Олий Мажлисга қилган Мурожаатномасида қуйидаги жумлаларга алоҳида эътибoр қаратилди: “...биз Ўзбекистонни ривожланган мамлакатга айлантиришни мақсад қилиб қўйган эканмиз, бунга фақат жадал ислоҳотлар, илм-маърифат ва Инновация билан эриша оламиз”⁹.