Kafedra: Anatomya, Fizalogiya va Gistalogiya

KAFEDRA: Anatomya , Fizalogiya va Gistalogiya.

Tayyorladi:Qurbonova Dilrabo Nomonjonovna.

Mavzu:

• Surtma tayyorlash texnikasi, oddiy boyash usuli.

Raja:

• 1 Patalogik materialdan surtma tayyorlash texnikasi.
• 2. Surtmani fiksatsiya qilish
• 3. Surtmani odiy usulda bo`yash.
• 4. Surtmani Gramm usulida mjurakkab bo`yash.

Talaba bilishi kerak.

• -mikrobiologiya va epidimiologiya fani to’g’risida tushunchaga ega bolish
• - mikrobiologiya fanining tibbiyotdagi ahamiyatini ko’rsatib bera olish;
• - bakteriologik laboratoriyada biologik ashyo bilan ishlash Qoidalarini bilish;
• - bakteriyalarning morfologik jihatdan farqlarini va ularni o’rganish;
• - mikroskopda immersion sistemada ishlashni o’rganish;
• - bakteriyalar morfologiyasi, ulardan surtma tayyorlash texnikasi va ularni oddiy usulda bo’yab o’rganishni bilib olish

Talaba qila olishi kerak:

• - bakteriologik laboratoriyada ishlatiladigan asbob-anjomlardan foydalanishni.
• - bakteriologik qovuzloq bilan ishlashni.
• - oziq muhitidagi bakteriya kulturasidan namuna olishni.
• - buyum oynachasida fiksastiyalangan surtma tayyorlashni.
• - tayyorlagan surtmani oddiy usullarda bo’yashni.
• - immersion sistemada mikroskopda bakteriyalarni morfologiyasi bo’yicha farqlashni.

Labaratoriya ishidan maqsad.

• 1. Surtma tayyorlash texnikasi (patologik materiallardan va bakteriyalarning toza kulturalaridan surtma tayyorlash).
• 2.Tayyorlanib fiksastiya qilingan surtmani oddiy usulda bo’yash, mikroskopda ko’rish va tasvirlarini daftarga chizish.

Labaratoriya ishidan maqsad:

• surtma tayyorlash texnikasini o’rganish, oddiy usulida bakteriyalarni bo’yash, sharsimon bakteriyalar morfologiyasini mikroskop ostida ko’riba jratis

Kerakli anjomlar:

• yorug’lik mikroskopi, oziq muhitida o’stirilgan stafilokokk, streptokokk va ichak tayoqchasi kulturasi (probirkada,Petri kosachasida bittadan), genstian binafsha, fuksin bo’yog’i, 960 etil spirti, immersion yog’, buyum oynachalari, filtr qog’ozlari, qovuzloq, spirtovka, pipetkalar, shtativ, lotok, kolbada toza suv, fiziologik eritma (2-3 tatalabaga bir nabordan).

Ketma-ketlik bo`yicha yo`riq nomali xarita.

Spirt lampasi alangasida buyum oynachasi yog’sizlantiriladi va paxta bilan artiladi va stol ustiga qo’yiladi
Qovuzloq spirt lampasi alangasida cho’g’lantirilib sterillanadi.
Probirkadagi mikrob kulturasi chap qo’lning katta va ko’rsatkich barmoqlari orasiga olinadi. O’ng qo’lning4,5-bormoqlari bilan probirka og’izi ochiladi.
Probirkani og’zi alangadan o’tkazib olinadi.
Qovuzg’oq probirka ichiga kiritiladi, devorida sovutiladi va mikrob kulturasidan olinadi.
Qovuzg’oq probirka devoriga tekkizmasdan chiqariladi va probirka og’zi alangadan o’tkazib qopqog’i yopiladi va shtativga qo’yiladi
Qovuzg’oqdagi mikrob kulturasi buyum oynachasidagi fiziologik eritma bilan aralashtirib, 1,0 sm diametrda tekis yoyiladi.
Qovuzg’oq cho’g’lantirib olib qo’yiladi va surtma preparati xona xaroratida yoki spirtovka alangasida biroz quritiladi.
Eslatma:
Agar mikrob kulturasi zich oziqli muhitda bo’lsa surtma tayyorlashda buyum oynasi ustiga avval 0,9% NaCL eritmasidan 1-2 tomchi olish zarur, agar mikrob kulturasi suyuq muhitda bo’lsa fiziologik suyuqlik olish zarur emas.

Oddiy bo`yash usuli.

Stafilokokk,streptokk va ichak tayoqchasi kulturasidan tayyorlangan fiksatsiyalangan buyum oynachasidagi surtma lotok ustidagi shisha nayli ko`prikcha ustiga qo`yiladi va genstian binafsha yoki ichak tayoqchasi surtmasiga esa fuksin bo`yog`I tomiziladi
Bir ikki minut bo’yoq ushlanib turiladi va to’kib tashlanadi.
Surtma suv bilan yuviladi
Suv bilan yuvilgan surtmani filtr qog’ozida quritiladi.
Tayyorlangan surtma ustiga immersion yog’ tomiziladi va mikroskopostida ko’riladi.
Bajarilgan ishlar bayonnomma tarzida daftarga yoziladi va mikroskopda ko’rilgan bakteriyalar rasmi daftarga chiziladi.
Izox:Surtma tayyorlash va oddiy bo’yash usulda yo’l qo’yiladigan xatoliklar, ularni ahamiyati va bartaraf qilish
1. Surtmani yog’sizlantirish: spirtovka olovidan tashqari Nikifirova eritmasida, spirtda, efirda ham qilish mumkin . Yaxshi yog’sizlantirilmagan buyum oynasida surtmalar bir joyga yig’ilib qoladi va uning bo’yalishiga ta’sir ko’rsatadi. 2. Surtma tayyorlashda mikrob kulturasini kam va ko’p olinishi ham surtmani sifatsiz tayyorlanganini bildiradi. Kam bo’lsa mikroblarni izlab topish murakkablash-sa, ko’p bo’lganida esa mikrob morfologiyasini yaxshi aniqlash mushkullashadi. 3. Fiksastiya qilish (surtmani qotirish). Sutma fiksastiya qilinmasdan bo’yalsa, bakteriyalar buyum oynasiga qotirilmaydi, natijada mikroskopda ko’rilganda ular suzib yuradi. fiksastiya qilinmagan bakteriyalar yaxshi bo’yalmaydi. Fiksastiya qilinmagan surtma atrofdagilarga havf tug’dirishi mumkin , chunki bakteriyalar fiksastiya qilinmasa o’lmaydi va yuvilib ketadi