Kadrlartayyorlashmilliydasturi, OʻzRningkadrlartayyorlashmilliydasturi — 1997 y. 29 avg .daOʻzbekistonRespublikasiOliyMajlisining 9-sessiyasida prezident I. A. Karimovtashabbusibilanqabulqilingan. Dasturningmaqsaditaʼlimsohasinitubdanislohqilish, unioʻtmishdanqolganmafkuraviyqoliplardantoʻlaxalosetish, yuqorimalakalikadrlartayyorlashningrivojlangandemokratikdavlatlardarajasidagi, yuksakmaʼnaviyvaaxloqiytalablarigajavobberuvchimilliytiziminiyaratishdaniborat. K.t.m.d. OʻzRning "Taʼlimtoʻgʻrisida"giqonuni (1997 y. avg .) qoidalarigamuvofiqholdatayyorlanganboʻlib,milliytajribaningtahlilivajahonmiqyositaʼlimtizimidagiyutuqlarasosidatayyorlanganhamdayuksakumumiyvakasb-hunarmadaniyatiga, ijodiyvaijtimoiyfaollikka, ijtimoiy-siyosiyhayotdamustaqilravishdamoʻljalnitoʻgʻriolabilishmahoratigaegaboʻlgan, istiqbolvazifalariniilgarisurishvahaletishgaqodirkadrlarningyangiavlodinishakllantirishgayoʻnaltirilgan. Dasturkadrlartayyorlashmilliymodeliniroʻyobgachiqarishni, hartomonlamakamoltopgan, jamiyatdaturmushgamoslashgan, taʼlimvakasb-hunardasturlariniongliravishdatanlashvakeyinchalikpuxtaoʻzlashtirishuchunijtimoiy-siyosiy, huquqiy, psixologik-pedagogikva b. tarzdagisharoitlarniyaratishni, jamiyat, davlatvaoilaoldidaoʻzjavobgarliginihisetadiganfuqarolarnitarbiyalashninazardatutadi.
OʻzbekistonRespublikasiPrezidentiI.A.Karimovtashabbusivabevositarahbarligidaishlabchiqilgankadrlartayyorlashmilliymodeliqatornoyob, takrorlanmasoʻzigaxosxususiyatlargaega. U Oʻzbekistonningxalqaroandozalardagizamonaviytaraqqiyotinitaʼminlayoladigandadil, mustaqilfikrli, malakali, bilimlimutaxassis, aynipaytdaezguinsoniysifatlargaegakadrlarnitayyorlashmaqsadinikoʻzlaydi. K.t.m.d. I. Karimovtomonidanijtimoiyonggakiritilgan, davlatni, jamiyatnirivojlantirishgaxizmatqiladigantamomilayangitushunchadir.
Dastur 5 boʻlimdaniborat: Muammolarvakadrlartayyorlashtiziminitubdanislohqilishomillari; Milliydasturningmaqsadi, vazifalarivauniroʻyobgachiqarishbosqichlari; Kadrlartayyorlashningmilliymodeli; Kadrlartayyorlashtiziminirivojlantirishningasosiyyoʻnalishlari; Milliydasturniroʻyobgachiqarishgadoirtashkiliychora-tadbirlar.
Dasturning 1-boʻlimida OʻzRdavlatmustaqilligigaerishib, iqtisodiyvaijtimoiyrivojlanishningoʻzigaxosyoʻlinitanlashikadrlartayyorlashtizimivamazmuniniqaytatashkiletishzarurligi, buholqatorchora-tadbirlarkoʻrishnitaqozoetishni, lekinsodiretilganoʻzgartirishlarkadrlartayyorlashsifatinioshirish, mamlakatniijtimoiy-iqtisodiyrivojlantirishtalablarigamuvofiqboʻlishinitaʼminlayolmaganiqaydetildi.Shuningdek, buboʻlimdakadrlartayyorlashtiziminitubdanislohqilishningmuhimomillaribayonetilgan.
Dasturning 2-boʻlimida uningmaqsadi, vazifalarivadasturniroʻyobgachiqarishbosqichlarianiqifodaetilgan. Maqsadvavazifalarniroʻyobgachiqarish 3 bosqichdaniboratboʻlib, 1-bosqichi (1997—2000 y.lar)da mavjudkadrlartayyorlashtiziminingijobiysalohiyatinisaqlabqolishasosidaushbutizimniislohqilishvarivojlantirishuchunhuquqiy, kadrlarjihatidan, ilmiy-uslubiy, moliyaviy-moddiyshart-sharoitlaryaratish, 2-bosqich (2001—2005 y.lar)da milliydasturnitoʻliqroʻyobgachiqarish, mehnatbozoriningrivojlanishiva real ijtimoiyiqtisodiysharoitlarnihisobgaolganholdaungaaniqliklarkiritish, 3-bosqich (2005 vaundankeyingiyillar)da toʻplangantajribanitahliletishvaumumlashtirishasosida, mamlakatniijtimoiy-iqtisodiyrivojlantirishistiqbollarigamuvofiqkadrlartayyorlashtiziminitakomillashtirishvayanadarivojlantirishnazardatutiladi.
Dasturning 3-boʻlimida kadrlartayyorlashmilliymodeliningasosiytarkibiyqismlarishaxs, davlatvajamiyat, uzluksiztaʼlim, fan vai.ch.daniboratekanligikoʻrsatilgan. Bundashaxs — kadrlartayyorlashtizimining bosh subʼyektivaobʼyekti, taʼlimsohasidagixizmatlarningisteʼmolchisivaularniamalgaoshiruvchisi, davlatvajamiyatesa, taʼlimvakadrlartayyorlashtiziminingfaoliyatinitartibgasolishvanazoratqilishniamalgaoshiruvchikadrlartayyorlashvaularniqabulqilibolishningkafillarisifatidabayonqilingan. Uzluksiztaʼlimesa, malakaliraqobatbardoshkadrlartayyorlashningasosiboʻlib, u maktabgachataʼlim, umumiyoʻrtataʼlim, oʻrtamaxsusvakasb-hunartaʼlimi (akademiklitseyvakasb-hunarkollejlari), oliytaʼlim (bakalavriatvamagistratura), oliyoʻquvyurtidankeyingitaʼlim (aspirantura, adʼyunktura, doktorantura, mustaqiltadqiqotchilik), kadrlarmalakasinioshirishvaularniqaytatayyorlash, maktabdantashqaritaʼlimturlarinioʻzichigaoladi. Fan yuqorimalakalimutaxassislartayyorlovchihamdaulardanfoydalanuvchi, ilgorpedagogikvaaxborottexnologiyalariniishlabchiquvchidir. I.ch. kadrlargaboʻlganehtiyojni, shuningdek, ularningtayyorgarliksifativasaviyasiganisbatanqoʻyiladigantalablarnibelgilovchiasosiybuyurtmachi, kadrlartayyorlashtiziminimoliyavamoddiy-texnikajihatidantaʼminlashjarayoniningqatnashchisidir.
Dasturning 4-boʻlimida kadrlartayyorlashtiziminirivojlantirishningasosiyyoʻnalishlaribayonqilingan.Bulartaʼlimninguzluksizliginitaʼminlash, pedagogvailmiypedagogkadrlartayyorlash, qaytatayyorlashvaularningmalakasinioshirishningzamontalablarigamoslashuvchan, taʼlimningyuqorisifatlivabarqarorrivojlanishinikoʻzlovchitiziminivujudgakeltirish, taʼlimjarayoninimazmunanislohqilish, yoshavlodnimaʼnaviy-axloqiytarbiyalashdaxalqning boy milliymadaniy-tarixiyanʼanalariga, urf-odatlarihamdaumumbashariyqadriyatlargaasoslangansamaralitashkiliy, pedagogikshaklvavositalariishlabchiqilibamaliyotgajoriyetish, iqtidorlibolalarvaisteʼdodliyoshlarnianiqlashdaniborat. Shuningdek, uzluksiztaʼlimtizimivakadrlartayyorlashningdavlatvanodavlattaʼlimmuassasalarinitarkibiyjihatdanoʻzgartirishqamdaularniizchilrivojlantirishnidavlatyoʻlibilanboshqarish, kasb-hunartaʼlimisifatininazoratqilishtiziminishakllantirish, taʼlimtiziminimoliyalashnitakomillashtirish, mavjudtaʼlimmuassasalarinikapitaltaʼmirlashvayangitaʼlimmuassasalariqurish, ularninormativtalablargamuvofiq, zamonaviytexnikavatexnologiyalardarajasinihisobgaolganholdajihozlanishinitaʼminlash, taʼlimtiziminingyaxlitaxborotmakoninivujudgakeltirish, taʼlimxizmatikoʻrsatishbozorinirivojlantirish, taʼlimsohasidaijtimoiykafolatlarnitaʼminlashhamdabusohanidavlattomonidanqoʻllab-quvvatlash, fan bilantaʼlimjarayonialoqalarini, i.ch. vataʼlimtizimiintegratsiyalashuvini, taʼlimvakadrlartayyorlashdaxalqarohamkorliknirivojlantirish ham taʼlimtiziminirivojlantirishningasosiyyoʻnalishlaridir.
Dasturning 5-boʻlimida milliydasturniroʻyobgachiqarishgadoirtashkiliychora-tadbirlarbelgilangan.
DasturdanOʻzRPrezidentiI.A.Karimovningasarlarivanutklaridataʼlimmasalalariboʻyichaqaydetilgantamoyillarningbarchasioʻrinolgan. Dasturqabulqilinganidansoʻngrespublikabutuntaʼlimtiziminitubdanislohqilishninganiqstrategikyoʻnalishigaegaboʻldivabuboradabirqanchatadbirlaramalgaoshirildi. Xususan, respublikaning 24 maktabidaumumiyoʻrtataʼlimning 23 oʻquvpredmetimazmuniniyangilash, oʻquvchilarbiliminibaholashningyagonareytingtiziminijoriyetishyuzasidantajriba-sinovishlarioʻtkazildi. Ularningnatijalariasosidaumumiyoʻrtataʼlimningbarchasohalaridandavlattaʼlimstandartlari, oʻquvdasturlari, yangidarsliklarishlabchiqildi.Akademiklitseylarvakasb-xunarkollejlaritarmogʻinibarpoetishhamdaularnisamaraliishlashiuchunbarchashartsharoitlaryaratishboʻyichabirqanchaishlaramalgaoshirildi. Oliyvaoʻrtamaxsustaʼlimvazirligitarkibidaoʻrtamaxsus, kasb-xunartaʼlimimarkazibarpoetilib, litseyvakollejlarshumarkazixtiyorigaoʻtkazildi. 2000 y.gachabakalavriatyoʻnalishlariboʻyicha 251 davlattaʼlimstandartlariishlabchiqildi, dasturningkadrlarmalakasinioshirishvaularniqaytatayyorlashyoʻnalishiboʻyicha 71 oʻqituvchiningchetellarda, 980 oʻqituvchiningchet el oʻqituvchilarinijalbetishyoʻlibilanmalakasioshirildi. Dasturmuvaffaqiyatbilanrivojlanib, OʻzRustuvoryoʻnalishlaridanbiriboʻlibqolishigaishonchlikafolatdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |