Качмарек Ф. «Введение в физику лазеров», «Мир», М. 1981. Демтредер В. «Лазерная спектроскопия»

En va Em holatlardan o’rtasida yutilishdan tashqari lazerda yorug’lik intensivligining kamayishi sabablari:

• Аktiv elementagi defektlar
• Ko’zgulardagi sochilish
• Nurni boshqarish elementlaridagi yutilishi va sochilishi

Bu yuqotishlarni α -yutilish koeffitsiyenti orqali belgilasak,

G = - Kω kuchaytirish koeffitsiyenti

• G<0 (Kω > 0) muhit yorug’likni yutadi
• G>0 (Kω < 0) muhit yorug’likni kuchaytiradi

Muhit (aktiv element) yoruglik intensivligini kuchaytirishi uchun G > a shart bajarilishi kerak!!!

1.3. Lazerlarning funksional sxemasi

3
1
4
2
2
А
А'
1-aktiv element, 2-optik rezonator, 3-damlash (накачка, pumping) sistemasi, 4-rezonantor ichiga qo’yilishi mumkin bo’lgan qo’shimcha elementlar. АА' – lazerning optik o’qi
Аktiv elementda laser nuri hosil qilinadi va kuchaytiriladi.
Aktiv elementlar: gaz, suyuqliklar, maxsus elementlar kiritilgan kristall va shisha, yarim o’tkazgichlar va boshqalar.
Optik rezonator ichiga qo‘shimcha elementlarni (plastinka, prizma va h.k..) o‘rnatish mumkin va ular har xil vazifalarni bajaradi. Masalan, lazer nurini modulyasiya qilish, yorug‘lik spektrini toraytirish, lazerni kerakli rejimda ishlatish va h.k.
Optik rezonator ikki yassi, biri yassi va ikkinchi sferik yoki ikkalasi sferik ko‘zgulardan iborat bo‘lishi mumkin. Ko‘zgulardan birining nuri qaytarish koeffitsienti 100 % qilib olinadi, ikkinchi ko‘zgu qisman o‘tkazadigan bo‘ladi.
Optik rezonatorning asosiy vazifasi generatsiya sharti-musbat teskari bog’lanishni yuzaga keltirish.
Damlash sistemasi aktiv markazlarni qo‘zg‘atish uchun ishlatiladi. Ularga yorug’lik lampalari, elektr razryad, kimyoviy reaksiya va h.k. Turlari: 1. Optik damlash. 2.Elektr damlash