K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

O‘zbekiston Respublikasining 2014-2016-yilda makroiqtisodiy rivojlanishi ko‘rsatkichlari¹⁶

(oldingi yilga nisbatan o‘sishi, foizda)

№	Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar	2014-yil (%da)	2014-yil (%da)	2016-yil (%da)
1	Yalpi ichki mahsulot	8,1	8,0	7,8
2	Sanoat mahsuloti	8,3	8,0	6,6
3	Qishloq xo‘jaligi	6,9	7,0	6,6
4	Jalb qilingan investitsiyalar	10,9	9,5	9,6
5	Eksport hajmi	8,5	7,5	8,6
6	Inflyatsiya darajasi	6,1	5,6	5,7
7	Davlat byudjeti holati	0,2	0,1	0,1
8	O‘rtacha oylik o‘sishi	10,2	9,6	11,0
9	Xizmatlarning YIMdagi ulushi	54,0	54,5	49,5
10	Kichik biznesning YIMdagi ulushi	56,0	56,7	56,9

to‘rtinchisi, qulay geografik joylashuv va yo‘l-transport infratuzimasining rivojlanishi. Mazkur omil ham mavjud omillar ichida markaziy bo‘g‘inda turadi. Chunki, barchaga ma’lumki, iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida faoliyat yuritayotgan davlatlarda mahsulotlarni ishlab chiqarish yoki ishlarni bajarish qiyin tadbir emas, biroq ishlab chiqarilgan mahsulotlarni ortiqcha xarajatlarsiz iste’molchiga yetkazib berish va o‘z vaqtida hamda to‘liqligicha sotilishiga erishish mushkul vazifalardan biri hisoblanadi. Nazar tashlaydigan bo‘lsak, rivojlangan davlatlar okean va dengizlarga tutashdir. Mamlakatimizda bunday imkoniyat yo‘q. Shunday bo‘lsa ham olib borilayotgan odilona va oqilona investitsion siyosat natijasida mamlakatimizda xorijiy iste’molchi bozorlarga chiqishning qulay yo‘llari tashkil etildi.
2017-yil 7-fevralda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-2021-yillarga mo‘jallangan “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi 4947-sonli Farmonida faoliyat ko‘rsatayotgan rrkin iqtisodiy zonalar samaradorligini oshirish, yangilarini tashkil etishga e‘tibor qaratilgan.



¹⁵ cbu.uz – Markaziy bank rasmiy sayti ma`lumotlari.
<sup>16</sup> Statistik ma`lumotlar asosida mualliflar tomonidan tuzilgan.
Investitsion jozibadorlik - mamlakat, tarmoq yoki alohida olingan biror bir korxona investitsiyalarining daromadliligi, rivojlanish istiqbollari va investitsion risk darajasi nuqtayi nazaridan baholanishidir. Investitsion jozibadorlik investitsion salohiyat va investitsion risk darajasini shakllantiradigan ikki guruh omillarning bir vaqtda ta’sir etishi orqali aniqlanadi. Bu kabi ko‘rsatkichlarga baho berish orqali investitsiyalarning maqsadga muvofiqliligi hamda jozibadorligi, investitsion risk darajasini aniqlash mumkin. Investitsion risk darajasi investitsion muhitga bevosita, to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liqdir.
Hozirgi paytda O‘zbekiston Respublikasida iqtisodiy jihatdan qulay investitsiya muhiti yaratilganligini quyidagi omillar amal qilishi orqali ko‘rishimiz mumkin:

• 
  keng rag‘batlantirish choralarining mavjudligi;
  
• 
  xususiy mulkchilik tez rivojlanishining rag‘batlantirilishi;
  
• 
  sanoatning ustuvor sohalarini jadal rivojlantirish zarurligi;
  
• 
  iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida ishlab turgan quvvatlarni modernizatsiya qilish va yangilarini barpo etishning qo‘llab-quvvatlanishi;
  
• 
  eksport salohiyati va mahsulotlar raqobatbardoshligini oshirishning rag‘batlantirilishi;
  
• 
  eksport qilinadigan tayyor mahsulotlar hissasi va hajmini ko‘paytirishning qo‘llab-quvvatlanishi.
  

Har qanday mamlakatning investitsion faoliyatini yuksaltirishda investitsion muhit va investitsion siyosat muhim ijtimoiy hamda iqtisodiy ahamiyat kasb etadi. Shu bois, biz investorlar uchun investitsion muhitni qanchalik qulay qiladigan bo‘lsak, mamlakatda yaratilayotgan YIM shunchalik ko‘p yuksalishiga qulay zamin yaratiladi. Bu, o‘z navbatida, mamlakatimizni jahon iqtisodiy integratsiyasiga izchil kirib borishini jadallashtiradi.

2.