K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

Javob: 0,04

Qoplash va likvidlik koeffitsiyentlarini topishda, qisqa muddatli majburiyatlarni to‘g‘ri hisoblash talab etiladi. Qisqa muddatli majburiyatlar, buxgalteriya balansining passiv qismidagi majburiyatlar bo‘limidan olinadi.
Banklardagi kredit inspektorlari mijozning kreditga layoqatliligini tahlil qilishda, balansdagi asosiy (joriy aktivlari va majburiyat bo‘limidagi) moddalarning tarkibiy o‘zgarishlarini ko‘rib chiqadilar. Bu albatta, xavf-xatarni baholashni yengillashtiradi.
Korxona kreditga layoqatliligi tahlili uchun kerak bo‘ladigan keyingi ko‘rsatkich – bu mustaqillik (muxtoriylik) koeffitsiyentidir. Ushbu koeffitsiyent 0,6 dan, ya’ni 60 %dan yuqori bo‘lsa, kredit xatari eng kam hisoblanadi. Bu koeffitsiyent 30 % dan, ya’ni 0,3 dan kam bo‘lmasligi lozim. Bu ko‘rsatkichni hisoblash uchun korxonaning balans bo‘yicha o‘z mablag‘lari manbalari, ya’ni balans passivining birinchi bo‘linmasi summasi jami passiv summasiga bo‘linadi. Nolikvid balanslarga ega bo‘lgan korxonalarga esa bank kreditlaridan foydalanish huquqi berilmaydi. Korxona balansi likvidligi quyidagicha hisoblanadi: korxona balansi (1-shakl) passiv qismi birinchi bo‘limi summasiga, ikkinchi bo‘lim uzoq muddatli majburiyatlari qo‘shilib (agar to‘lov muddati uch oydan oshiq bo‘lsa) balans aktiv qismi birinchi bo‘limi summasi ayriladi. Agar chiqqan natija ijobiy bo‘lsa, korxona balansi likvidli hisoblanadi.
5.5.3-masala. Quyidagi ma’lumotlar asosida aksiyadorlik jamiyatining uzoq muddatli bank krediti olish uchun kreditga layoqatlilik ko‘rsatkichlaridan muxtoriylik koeffitsiyentini hisoblang:

• 
  asosiy vositalar qoldiq qiymati: 365,0 ming so‘m;
  
• 
  tovar moddiy zaxiralari va xarajatlari: 10600,0 ming so‘m;
  
• 
  debitorlik qarzlari: 430,0 ming so‘m;
  
• 
  pul mablag‘lari: 2,0 ming so‘m;
  
• 
  uzoq muddatli majburiyatlar: 345,0 ming so‘m;
  
• 
  joriy majburiyatlar: 10700,0 ming so‘m;
  
• 
  o‘z mablag‘lari manbalari: 435,0 ming so‘m.