K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

 
2-laboratoriya ishi
A) Turli darajada suyultirish usuli bilan antibiotiklarning aktivligini 
aniqlash. 
B) Antibiotiklarning aktivligini aniqlash. 
C) Bu usulda suyuq muhitda titrlash uchun bir nechta probirkalar 
olinib, ozuqa muhiti quyib chiqiladi (35-rasm). Preparat necha marta 
suyultirilgan bo‗lsa, shuncha probirka olinadi. 1-probirkaga muayyan 
miqdordagi antibiotik eritmasini solib, aralashtiriladi va birinchi 
probirkadan bir miqdor aralashmani olib ikkinchi probirkaga solinadi. 
Yana aralashtirib ,huddi avvalgiday ikkinchisiga, uchinchisiga solib 
aralashtiriladi. Tarkibida antibiotik mavjud bo‗lgan oxirgi probirkadan 
ham huddi o‗shancha miqdor aralashma to‗kib tashlanadi va shu tariqa 
barcha probirkalardagi suyuqlik miqdori bir xil qoladi. Probirkalardan 
bittasi kontrol vazifasini bajargani uchun unga antibiotik solinmaydi. 
Ichida turli darajada suyultirilgan antibiotik bo‗lgan probirkalarga test-
kultura tortmasidan solinadi. Kontrol probirkaga ham test-kultura 
ekmasi solinadi. Probirkalar yaxshilab chayqatiladi va 37 C tempe-
raturali termostatda 18-20 soat saqlanadi. Suyultirilayotgan antibiotik 
ko‗paytmasi, odatda, 2 ga teng bo‗ladi, buning uchun probirkalarga, 

---

266 
masalan, 1 ml dan bulyon quyib chiqiladi 1-probirkaga 1ml antibiotik 
eritmasi solinadi va 1ml miqdordagi aralashma probirkadan probirkaga 
olib solinaveradi. Shunda preparat aktivligini bildiradigan aniqlik belgisi 
50% ni tashkil etadi. Antibiotik yanada suyultirib aniqlik darajasini 
yanada oshirish mumkin. Bundan tashqari suyultirish usuli qattiq ozuqa 
muhitida ham olib boriladi. Buning uchun avval ko‗p darajali 
suyultirilgan antibiotik eritmasi tayyorlanadi, probirkaga suyuq agardan 
4ml solinadi va 45-50
0
C gacha sovutiladi va antibiotik eritmasidan 1ml 
miqdorda har bir probirkaga qo‗shiladi. Probirkalar agar qotguncha 
saqlanadi va ilmoq yordamida qattiq ozuqa muhitining ustiga test-
kultura ekiladi. Preparatlarning bakterisid ta‘sirini aniqlash maqsadida 
mikroorganizmlar o‗sishi kuzatilmagan probirkalarning barchasidan 
namuna olib GPA ga qayta ekiladi. Mikrob hujayralari tarkibiga singib 
ketib hatto yangi ozuqa muhitida ham ularning o‗sishiga qarshilik 
ko‗rsatadigan 
chidamli 
antimikrob 
moddalar 
uchun 
tegishli 
neytralizatorlar qo‗llaniladi.
A.
Laboratoriya ishining natijalari daftarga yozib qo‗yiladi. 
35-rasm.