K. N. Nishonboyev. J. H. Xamidov

II. Immunogenetika usuli orqali immunitetning irsiy asoslarini, antigenlar xilma-
xilligini, to‘qimalar transplantatsiyasi muammolarini, to‘qima antigenlarini (HLA-
sistemasi) o'rganish mumkin. Immunogenetika usullaridan eng muhimlaridan biri 
HLA sistemasini aniqlashdir. (Human Leukocyte Antigens -odam leykotsitlari 
antigenlari). Bu antigenlar plazmolemmada joylashadigan glikoproteinlardir. 
Ularning genlari 6 autosomaning kalta elkasiga joylashib A,B,S,D guruhlariga 
ajratiladi (24-rasm). Bu antigenlar ayrim individlarda farq qiladi. Shuning uchun ham 
transplantatsiya natijalari to’qima antigenlari mosligiga bog’liqdir. HLA sistemasi  
har  xil kasalliklar bilan  ham bog‘liqligi aniqlangan. Ba’zi antigenlar bo‘lgan 
shaxslarda ma'lum kasallik uchrash ehtimolligi 2-9 marta ortiqligi aniqlangan. 
Ma'lum antigenlarni aniqlab ayrim kasallikning shu shaxsda uchrashi yoki 
uchramasligi hakida bashorat qilish mumkin. HLA antigenlari uchrashiga qarab o‘sha 
shahsda immunitetning kuchli yoki kuchsizligini aniqlash, kasallikning og‘ir yoki 
engil kechishini oldindan ayta olish mumkin. 
 
Odam populyatsiyalarida HlA antigenlarining uchrash chastotasi ham 
farqlanadi, bu xususiyatdan antropogenez muammolarini o'rganishda ham 
foydalaniladi.