K. N. Nishonboyev. J. H. Xamidov

 
 
 
 
 
 
 
 
38-rasm. Turli sinflarga mansub umurtqali 
hayvonlarning embrional 
rivojlanishi: a- baliq, b-salamandra, c-toshbaqa , 
d-qush, e-quyon, f-odam. 
 
 
K.Ber evolyutsionist bo‘lmagani 
uchun bu qonunni filogenez bilan bog‘lay olmadi. 
  A   B    C       D        E      F

---

 
 214
 1866 
yilda 
E.Gekkel' va F.Myuller asosiy biogenetik qonunni kashf etishdi. 
Bu qonunga asosan ontogenez filogenezning qisqacha va tez takrorlanishidir. 
Ajdodlar uchun xos bo‘lgan belgilarning qaytarilishi rekapitulyatsiya deyiladi. 
Homilaning ilk rivojlanishi bosqichlari konservativ xarakterga ega bo‘lib, to‘liq 
yuzaga chiqadi. Bunday belgilarga horda, nerv naychasi ichak, somitlar rivojlanishi 
misol bo‘la oladi. Konservativ belgilar rekapitulyatsiyasi - pallingenez deyiladi. 
Ontogenez jarayonida faqat eski belgilar takrorlanmasdan homilalar va lichinkalarni 
muhit sharoiti moslashishini ta'minlovchi yangi o‘zgarishlar paydo bo‘ladi. Bu 
yangi o‘zgarishlarni senogenezlar deyiladi. Senogenezlar keyingi avlodlar 
embriogenezida ham qaytariladi, lekin etuk organizmlarda saqlanmaydi. Ularga 
provizor a'zolar: amnion, xorion, amnion allontois, sariqliq qopchasi, platsenta 
misol bo‘la oladi. Sunday qilib cenogenezlar ontogeneznging ilk bosqichlarida 
adaptiv ahamiyatga ega.